Arkadaşı bu dünyadan göçünce ölüm korkusuna kapılan Kral Gılgamış, ölümsüzlüğü arayıp durdu. Toprağı bol olsun. İskender "büyük"tü ama büyüklük de bir yere kadar. Ordusuyla yollara düşüp ölümsüzlük suyunu (abıhayat, bengisu) aradı fakat bulmak ona da nasip olmadı. Çok insanlar bu düşü kurdular çünkü "hayat kısaydı ve kuşlar uçuyordu..."
"Nasıl, yaşamayı bırakmak nasıl / Bir memleket mi bu, bir elbise mi ki" diye feveran eden Dağlarca, hayretler içinde sordu: "Kim aldatmış bu kadar insanı / Ki kimsecikler aldırmıyor ölüme / Ölüm, ey göklerden büyük / Sığdıramıyorum gönlüme..." Oysa ayakları suya erenler, nafile bir çabadan vazgeçip ellerindekiyle yetinmeye durmuşlardı.
Ne var ki kimi "büyük" insanlar hâlâ "kaçınılmaz olanı" görmek istemiyorlar gibidir. Haksız işler, türlü kötülükler yapa yapa servetler yığmaya, köşkler saraylar yaptırmaya devam ediyorlar. Her istediklerini elde ettikçe ölümden uzaklaştıkları çok belli.
Feridüddin Attâr bir öyküsünde anlatır: Güzel düşünceli bir insan, düşünde rahmetli Gazne Sultanı Mahmud'u görünce ona sormuş:
"Ey, zamanı iyilikle geçen hükümdar! Orada hâllerin nasıl?"
"Hükümdarlık bir yanılgıdan ibaretti." demiş Mahmud. "Şimdi hiçbir şeyim yok, amellerim sorgulanıyor. O Hüma kuşunun kolu kanadı kurusun. O bana gölge verdi de gidip tahta kuruldum..."
Sonra bir başka öykü anlatır İranlı Şair:
Bir büyük yönetici, altınlarla bezeli, son derece korunaklı, görkemli bir köşk yaptırdı ki cennette olur ancak benzeri. Ardından herkese sormaya başladı:
"Ne diyorsunuz efendiler, var mıdır bir eksiği?"
Yoktur efendim. Mükemmeldir, harikadır, fevkaladedir; siz bi tanesiniz!..
Bir sufi itiraz etti:
"Devletlim, bu köşkte büyük bir kusur var, bir kara delik!"
"Onu da nerden çıkardın be adam? Ne deliğiymiş bu?"
"Ey, devletle başı yücelmiş hükümdar! Azrail'in gireceği delik tıkanmadı. O delik tıkanmadıkça ne tahtın kalır, ne bu köşk ne bu servet..."
