Kadızade Mehmet, ağzı iyi laf yaptığından ötürü geniş yığınları etkilemeyi başarmış bir 17. yüzyıl vaizidir. Makul fikirleri de vardır fakat doğrularla birlikte sunulan eğriler, çoğu zaman yanlışların da doğru kabul edilmesine yol açar.

Kadızade Mehmet, pozitif bilim eğitiminin haram olduğunu, devlet katında yapılan bazı işlerden alınan paranın rüşvet değil ücret olduğunu savunmuştur. 1633 Ağustos'unda Cibali’de bir büyük yangın olur. Yangının sigara yüzünden çıktığını ve bu melun nesnenin yasaklanması gerektiğini 4. Murat’a telkin etmesi üzerine tütün yasağı getirildiği, kahvehanelerin kapatıldığı, pek çok insanın katledildiği anlatılır. Yolundan gidenlere "Kadızadeliler" denmiştir. Bunlar Saray'da ve siyasette pek etkili olmuşlardır. Bin yıl önceye dönmeyi savunan Kadızadelilerin parlak fikirleri arasında "insanın yemeği kaşıkla değil elle yemesi, erkeklerin zamane donları yerine entari giymesi gerektiği" de vardır.

Genel ağda konuşan bir adam, insan resmi çizmenin ve bulundurmanın sakıncalarını anlatıyor. Kafası veya bedeni olmazsa sorun olmaz, diyor. İnsanı, yaşamaya elverişsiz şekilde çizmek gerekiyormuş.

Evliya Çelebi, ünlü yapıtında bir olay anlatıyor:

Bitlis Hanı Emir Abdal yenilip de Bitlis'ten kaçtıktan sonra kitapları satışa çıkarılır. Kadızadelinin teki, parasını sonra vermek üzere bir Şehname satın alır. Çadırına gidip kitabı açtığında içindeki insan resimlerini görünce şeytan görmüş gibi olur. Bıçağıyla onları delik deşik eder, bir de üzerlerine tükürür. Sonra da parasını vermek yerine kitabı geri vermeye kalkınca sorun çıkar, olay Melek Ahmet Paşa'ya iletilir. Paşa, binbir emek harcanarak elle yazılıp resmedilmiş kitabın perişan hâline ah eder, yanındakilerle birlikte adama beddua eder. Verilecek ağır para cezası yetersiz kalacağından ötürü 70 değnek cezasının da takdim ve tatbik edilmesini emreder...

17. yüzyıldan bugüne çok zaman geçti fakat kitaba, sanata, bilime, akılcılığa karşı olanlar eski çağlarla birlikte yok olup gitmediler. Ve ne yazıktır ki kaybedenler daima onların muktedir olduğu toplumlar oldu...

Not: Bugün Trabzon Sanatevi bahçesinde saat 15.00 - 19.00 arasında "İyi Kötü Bazı Şeyler" adlı kitabımızı imzalayacağız. Bekleriz efendim...