Yılın son günleri olması nedeniyle kurumların ilgili oldukları sektör rakamlarını açıklayacakları ‘ veri açıklama hava sahası'na girmek üzereyiz. Ham bilgi niteliği taşıyan ve nicelik belirten rakamlardan anlamlı sonuçlar çıkarmak ise bu işin profesyonellerinin/uzmanlarının yapacağı ‘Analiz’ lerle mümkün olabilir. Bu noktada özellikle turizm sektörü açısından çokta mahir olmadığımız ise itiraf edemediğimiz gerçeğimiz. Nedeni ise mesleki elitizmi ve profesyonel yetkinliği hor gören düşük profillerin yüksek mevkileri işgali ki bu da bir başka yazı konusu.
Sizi rakamlara boğmamak adına veri hava sahasından ‘Analiz’ topraklarına doğru inişe geçirmek istiyorum. Öyle ki mecbur kalmadıkça hiç rakam zikretmeyeceğim. Bu analizi büyük okumalar yapmak veya fotoğraf verme bağımlıları gibi slogan üretmek için değil ,neye hakkımızın olduğunu ve ne kadar haddimiz olduğunu anlamak-anlatmak için yapacağım.
Herkesin malumu olduğu üzere son yıllarda şehrimizi ziyaret edenlerin sayısı milyonlu rakamlarla ifade ediliyor. Hâsıl olan gelir ise yine gayet iddialı bir şekilde milyar doların üzerinde. Meraklısı net rakamlara ilgili kurumlardan veya verilen demeçlerden erişebilir.
Açıklanan rakamlar halkımızın refahına sağladığı katkı açısından kıymetli olduğu kadar sektöre yapılacak kamu ve özel sektör yatırımlarının belirleyicisi olması nedeniyle de önemli. Örneğin hep üzerinde durmaya çalıştığımız tanıtım faaliyetlerine devletin aktaracağı kaynak, bahsettiğimiz gelire istinaden sektörden hatta sadece ‘kayıtlı tesisler’ den tahsil edilen katkı payları ile tayin ediliyor. Turizm Tanıtma ve Geliştirme Ajansı aracılığıyla da proje sunma becerisine sahip şehirlere aktarılıyor.
Peki bize aktarılan kaynak hava sahasında uçuşan veriler ile örtüşüyor mu?
Cevap maalesef kocaman bir hayır. Çünkü aktarılan kaynak oluşan gelirin onda bir seviyelerinde ki bunun ancak iki nedeni olabilir; ya veriler yanlış ya da sektörde büyük bir ‘kayıt dışılık’ söz konusu. Veri açıklayan kurumların yalan söylemesi söz konusu olmadığına göre geriye tek ihtimal kalıyor.
O ihtimal ise meseleye hassasiyeti olan ve IQ seviyesi oda sıcaklığı üzerinde olan herkesin malumu. Kurucu üyelerinden olduğum Oteller Birliği Derneği bu konunun önemini gazete ilanlarından, basın açıklamalarına hatta hukuki başvurular dahil ,hem emek hırsızlığı/vergi kaçağı, hem de şehrin repütasyonuna verdiği zararı vurgulamak için her platformu adeta kelle koltukta kullanmaya çalıştı.
Gelelim önümüzdeki paradoksa / açmaza / çelişkiye
21 Aralık 2025 tarihinde yapılacak Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Yönetim Kurulu seçimi için şehrimiz de benim de bir evresinde azda olsa katkı sunduğum süreç başladı. Arzu edilen, sürecin sonunda Karadeniz bölgesi temsilcisinin buradan yani Trabzon’dan olması. Umarım tek hassasiyet ilgili kişinin buradan olması değil ajansın gücünden ve sunduğu vizyondan faydalanmakta olur. Çünkü verilerin örtüşmesine ilişkin sorunun cevabını sadece bu mikro-milliyetçi yaklaşımla veremezsiniz.
Neden Biliyor musunuz?
Bakın TGA’ya buradan aktarılan kaynak, şehrimizdeki marka otellerin ve işini bu bilinçle yapmaya çalışan birkaç yerel markanın ödediği tutardan ibaret. Rakamlar kurumlarda mevcut,şüphesi olan gitsin baksın. TGA adayı da buradan seçildiği takdirde bizim büyük beklentilerimizle o masaya gidip bir talepte bulunduğu vakit girişte irdeleyelim dediğim iki soruyla bu rakamlar ışığında aşağıdaki bağlamda karşılaşacak ;
1. “Sayın temsilci bölgenizin kayıt dışılık nedeniyle ödediği katkı payı ortada, dolayısıyla ‘Hangi hakla?’ daha fazlasını istiyorsunuz.”
2. “Sayın temsilci bölgenizin ödemesi gereken katkı payı ortada, dolayısıyla ‘Hangi had ile? başkasının hakkını istiyorsunuz.”
Onlar daha kibar sorarlar eminim. Umarım cevap yıllardır bize verilen ‘Onlar da Ticaret odasına kayıtlı.’ gibi bir tık öncesi Taksim’deki Senegal’li kaçak saatçilerin ticaretini meşrulaştıran yanıt olmaz.
İyi haftalar.
Muhammed Eraslan
