Trabzon Büyükşehir oldu ya, eee büyük şehrin derdi de büyük olur.

Trabzon Büyükşehir Belediyesi planlama yapmak zorunda. Tüm il sınırları içinde, gelecekte nerde ve nasıl yaşacağımızın temel verisini oluşturacak bir planlama olacak bu.

Yalnız iş biraz karışık:

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansının yaptığı “Bölge Kalkınma Planı”,

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yapacağı “Bölge Mekânsal Strateji Planları”,

Ve diğer kamu kurumların stratejik planları var ve bunlar arasındaki koordinasyon nasıl sağlanacak net değil.

Bu plan enflasyonu, Trabzon’un kalkınması önünde bir engel haline gelebilir mi?

Trabzon’da yatırım kararı alırken veya onay verirken, planlı ve düzenli yerleşimlerin nasıl gelişeceğini, insan, doğa, turizm, sanayi, ticaret hayatımızın nasıl şekilleneceğini göz önünde bulunduracaklar mı?

Böyle köklü değişiklikler, Bilgi Sistemleri desteği ile olur. Ona göre yeni durumu planlar, yönlendirir ve eski durumu ona uyarlarsınız…

Siyasetçi-halk-rant üçgeninde kazanan halk olabilir mi?

Gelecek tasavvuru

Bizim bir ortak akla ve bu aklın sesini dinleyecek, plana programa dökecek kişi ve kurumlara ihtiyaç duyduğumuzu sürekli söyledik. İstanbul’da yaşayan Trabzonluların önderliğinde (TİAB ve BNU) ve katılımı esas alan ‘Marka Şehir Trabzon Strateji Raporu’ nu da defahatle buradan yazarak dikkate alınması gerektiğini belirttim. Bu rapor ile ortaya çıkan düşünce pratiğini ve büyükşehir kapsamında hazırlanacak planlama çalışmaları hakkındaki görüşlerini almak için BNU’nun Başkanı Safa Yavuz Bayar ile konuştum.

(Bundan sonraki kısımlarda Safa Bayar Yavuz - SBY; Recep Ergenç ise -RE- olarak geçecektir.)

RE: Toplumsal örgütleme, insanların bir araya gelerek kendilerini ilgilendiren ortak toplumsal problemleri ve bunlara dair çözümleri tanımlamasını ve bu çözümlerin gerçeğe dönüşmesi için var olan güç odaklarına katılımlarını sağlayan, demokratik şekilde yönetilen uzun dönemli bir süreçtir. Bizde ise hem gelenek, hem de katılımcılık kültürü zayıf. Peki, nasıl olacak?

SBY: İnanarak, uzlaşı içinde, demokratik bir şekilde katılım sağlandığında ve halkın sesi cesaretlendirilerek dinlendiğinde ve de profesyonel bir organizasyonla çözümleri başarmak tabii ki çok mümkün. Başaranların da böyle başarabildiğine yıllardır tanığız zaten.

RE: Peki bizim sorunumuz ne o zaman?

SBY: Ortak akılla hareket etmeye inanmama, azim eksikliği, uzlaşı kültüründen yoksunluk, başarının paylaşımındaki zafiyetler, doğruları savunabilme cesareti, organize toplumun tehdit olarak algılanması gibi sorunlarımız, vs. saymakla bitmez.

RE: Büyükşehir Planlamaya katılım istiyor. Diğer taraftan Marka Şehir Trabzon Strateji Raporuna ilgi göstermiyor. Ne yaman çelişki böyle?

SBY: Aslında bu sorunların üstesinden gelecek artılarımız da fazlasıyla mevcut. Yeter ki bu yönde bir kültür geliştirme amacında olalım. Meyvesini bugün hemen alamayacak olsak da yarın alabileceğimiz kesindir. Ortada bir problem varsa problemi iyi ‘tanımlayabildiğimiz’ ölçüde çözümünün ne derece basit olabileceği de aşikardır.

Benim Trabzon’un geleceğine dair strateji planlaması konusunda gördüğüm en büyük problem koordinasyon eksikliği ve ayrı grupların farklı zamanlarda birbirinden habersiz gerçekleştirdiği çalışmalar ve gereksiz zaman kayıpları olarak özetlenebilir. Bu süreci yani stratejinin hayata geçirilmesi sürecini sahiplenen bir organizasyon yoksa belirlenen stratejiler nasıl planlanabilir, uygulanabilir, denetlenebilir ve ihtiyaç halinde yenilenebilir ki?

RE: İl Planlama ve Koordinasyon kurulu işlevi yeniden tanımlansa…

SBY: Problemin nev’inden çok, muhatap kişilerce cesaretle seslendirilerek ortaya koyulan problemlerin çözüme dair yetkin kişilerce ve organizasyonlarca ele alınması esas olmalıdır. Biz de bu yönde TİAB ve BNU olarak uzlaşı içinde sizin de takip ettiğiniz bir projeyi hayata geçirmeye çalıştık.

Sizlerin ve diğer değerli katılımcıların 2 gün boyunca sabırla iştirak ederek çok olumlu katkı verip fikirlerimizi paylaştığımız bir çalıştay gerçekleştirdik. Sonucunun başarıya ulaşabilmesi için ve diğer raflarda kalan çalışma raporlarından farklı olabilmesi için de bir farkındalık yaratmaya gayret ettik.

Kitap hazırlandıktan sonra 2 kez Trabzon’a gelerek bu konunun şehrimizde yaşayan Kamu-Özel Sektör ve Sivil Toplum kuruluşlarınca sahiplenilmesini ve bu yönde kurulacak bir organizasyonda seve seve görev almaktan onur duyacağımızı da bildirdik.

RE: ”Avrupa Topluluk Örgütleme Ağı Kurumu” tarafından yayınlanan Yurttaş Katılımcılığının el kitabı var. Yurttaş katılımcılığını dört temel adımda özetliyor. Bunlara birlikte bakalım. İlkin; problemi ve vizyonu belirlemek ve önceliklendirmek için, o şehirde yaşayanların ve diğer yurttaşların fikirlerini düzenli bir şekilde dinlememiz gerektiğini söylüyorlar.

SBY: Önerilen yönteme bende katılıyorum. Bu aşamada bir fikir birliği oluşturduk. Aslında bu fikir birliği geçmişte de yapılan en az bizim düzenlediğimiz kadar değerli diğer çalıştaylarda da oluşturulmuştu ama sonuçları ortada. Sadece çalıştay yapılarak, tekrar edilerek keşke sorunlar çözülebilseydi.

RE: İkinci adımda ‘potansiyel çözüm önerilerini, bu önerileri gerçekleştirebilecek kişileri ve kurumları tanımlamak’ diyorlar.

SBY: Aklın yolu bir. Bu aşamaya dair kapsamlı bir organizasyon önerisinde bulunduk. Şehrin öne çıkan 6T1S ile formüle ettiğimiz ana temalarına muhatap kişi ve kurumları da bu organizasyonda tariflemeye çalıştık. Organizasyonlar yaşayan canlılar gibidir, zaman içinde tabii ki ihtiyaçlara göre gelişirler. Başlayabilmek için bu organizasyonun oluşturulmasına şehrimizin mülki idaresi, diğer tüm kurum ve kuruluşlarının inanması, basınımızın gerekli desteği vermesi ve hemşerilerimizin ve STK’lar tarafından da sahiplenilmesi çok önemliydi.

RE: Üçüncü aşamada bu kurum ve kişilerin pazarlık yaparak, meydan okuyarak ve hatta gerektiğinde baskı uygulayarak sorunu çözmesi için aksiyon alması öneriliyor.

SBY: Maalesef bu aşamaya geçemedik. Biz bazı kesimler tarafından İstanbul’dan gelen (ki değiliz en az oradaki hemşerilerimiz kadar gerçek Trabzonlularız), Trabzon’un gerçeklerini bilmeyen hatta yaşamakta olduğumuz şehrin büyüklüğünde sağlayamadığımız popülariteyi Trabzon’da sağlayabilme arzusunda olan kişiler olarak tariflendik. Tabii ki bu yönde şevkimiz kırılmış değil ya da bu uğurda çalışmaktan vaz geçmiş değiliz

RE: Anladım. Son aşamada ‘toplumdaki birçok problemi, ihtiyacı ve isteği tanımlayabilecek büyük, sürdürülebilir ve demokratik grupları inşa etmek’ şeklinde tanımlanmış

SBY: Trabzon’da itici güç olma adına tüm kamunun, STK’ların, kurumların, üniversitelerin, şirketlerin ve basının örgütlenerek bir araya gelmesi çok önemli. Bizim ya da diğer çalıştayların sonucunda ortaya çıkan hususlarda çalışacak bir organizasyon yaratarak başarı paylaşılıp gönüllüler cesaretlendirilmelidir. Trabzonlu hemşerilerimizin güncel sorunları hakkında şikayetçi olmalarının da problemlerin belirlenmesi adına teşvik edilmesi gerekmektedir. Şirketlerde artık koşulsuz müşteri memnuniyeti esastır ve daha iyi hizmet verebilmek adına müşteri memnuniyeti ölçümleri yapmakta ve servis kalitemizi arttırabilmek, rakiplerimizden bir adım öne geçebilmek için müşterilerimiz olası şikayetlerini bildirmeleri yönünde cesaretlendirilmektedir. Bir şehrin yönetiminde de hizmet kalitesi ve tüm paydaşların mutluluğu açısından yerel yönetimlerin halkı bu yönde örgütleyerek cesaretlendirmesinin önemine inanıyorum.

Aksi takdirde geçmişteki çalıştaylarda olduğu gibi, gelecekte de bilimsel ve fikrî konularda görüş alışverişinde bulunmak ve tartışmak üzere yapılan akademik toplantılar, çalıştaylar sadece rapora dönüşüp raflardaki yerini alır. Uygulama fazı olmayan bu yöndeki çalıştayların hiç kimseye bir katkısı olmaz. Aksine yüzlerce değerli insanın meşguliyeti ve zaman israfına sebebiyet vermekten öteye geçemez. Amaç toplanmak, çalıştay yapmak, sorunları paylaşmak değil çözüme ortak bulmak olmalıdır.

Bu yönde umarım yakın gelecekte kabiliyetlerimizin birleştirilmesinin gereğine inanan, kişisel çıkar ve egolardan arınmış, bilgi ve tecrübenin önemini bilen tüm Trabzon severler olarak bir araya gelerek birlikte şehrimizi layık olduğu seviyeye ulaştırabilecek çalışma zemini yaratabilir, yakalayabiliriz.

Yerel yönetimlerin, seçilmişlerin, kamu kurum ve kuruluşlarındaki değerli yöneticilerin hepsinin çok önemli görevlerde bulunduğu ve birçok zorluğa rağmen başarılı çalışmalar yaptıklarını da görüyoruz.

RE: Tebrik ederim. Katkınız, çabalarınız ve bu güzel sohbet için teşekkür ederim.

SBY: Amacımız kesinlikle geçmişi ya da bugünü eleştirmek değildir. Uzlaşı kültürüyle ve gereksiz ihtiraslardan arınarak, salt şehrimiz ve geleceğimiz için, birlikte daha başarılı olmak için bize bir görev düştüğünde inandığımız projelerin içinde yer almaktan onur duyarız. Ben de teşekkür ederim.