Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ilk kez hazırladığı “Sosyoekonomik Seviye 2023” bültenini yayımladı. Çalışma, hane halklarının hem sosyal hem de ekonomik statülerini birlikte değerlendiren yeni bir ölçüm aracı olarak tanımlandı.
Araştırmada idari kayıtlar üzerinden, Türkiye’deki 26 milyondan fazla hane halkı için sosyoekonomik seviye skoru hesaplandı. Değerlendirmeler 2022, 2023 ve 2024 yılı verilerine dayandırılırken, orta yıl olarak kabul edilen 2023 referans dönemi alındı.
Türkiye Genelinde Dağılım
Bültenin sonuçlarına göre, hane halklarının:
%1,1’i en üst seviyede,
%11’i üst,
%16,4’ü üst altı,
%19,7’si üst orta,
%16,5’i alt orta,
%18,6’sı alt,
%16,7’si en alt seviyede yer aldı.
İller Bazında Durum
Başkent Ankara’da hanelerin %2,5’i en üst, %16,5’i üst, %20’si üst altı, %17,5’i üst orta, %17,4’ü alt orta, %14’ü alt ve %12,2’si en alt grupta bulundu.
İllere göre üst sosyoekonomik seviyelerde yer alan ilk beş şehir ise şöyle sıralandı:
İstanbul: %28,6
Ankara: %11,5
İzmir: %6,7
Bursa: %3,9
Antalya: %3,3
Sosyoekonomik Seviyesi En Düşük İller
Ortalama SES skorlarına göre sosyoekonomik açıdan en düşük seviyede kalan iller ise Sinop, Yozgat ve Şanlıurfa oldu.
TRABZON’DA UÇURUM VAR
Trabzon’da ise sosyoekonomik seviye skoruna göre sosyoekonomik seviye sınıflandırması rakamları oldukça şaşırttı.
En üst seviye olan A+ seviyede 1899 kişinim yaşadığı belirtilirken sırasıyla A seviyede 26 bin 226, B seviyede 46 bin 353 kişi, C1 seviyede 54 bin 693 kişi, C2 seviyede 44 bin 735 kişi D seviyede 54bin 70 kişi ve en alt seviye olan E seviyede ise 46 bin 147 kişinin yaşadığı belirtildi.
Trabzon’un ilçe bazında ise şaşırtan sonuçlar var. En üst seviye olan A+ yaşayan insanların bulunduğu 4 ilçe göze batıyor.
İlçe nüfusunun yüzde 14,4’ünün A+ yaşadığı Ortahisar birinci sırada yer alırken yüzde 13,7’sinin ise en alt seviye yaşadığı görüldü. Sırasıyla Yomra A+ yaşayanlar 13,8, en alt seviye 14,9, Akçaabat A+ yaşayanlar 10,7, en alt seviye yaşayanlar 16,3 olarak dikkat çekti.
Üst seviye oranı en yüksek ilçeler sıralamasında Trabzon’un merkez ilçesi Ortahisar %14,4 ile ilk sırada yer aldı. Ortahisar’ı Yomra %13,8 ve Akçaabat %10,7 izledi. Bu ilçelerde üst gelir ve eğitim seviyesindeki nüfusun diğer bölgelere kıyasla daha fazla olduğu görüldü.
İLÇELER ARASI BÜYÜK FARK
Öte yandan en alt seviye oranı en yüksek ilçeler listesinde Hayrat %26,2 ile ilk sırada yer aldı. Hayrat’ın ardından Dernekpazarı %26,9 ve Köprübaşı %28,1 geldi. Bu ilçelerde düşük sosyo-ekonomik koşullarda yaşayan kesimin yoğunluğu dikkat çekti.
Araştırmaya göre Trabzon genelinde üst seviye oranı %10,3 seviyesinde kalırken, en alt seviye %16,8 olarak ölçüldü.
Trabzon İlçelerine Göre SES Dağılımı (Liste)
Trabzon (Genel): Ortalama SES 130 | Üst: %10,3 | Üst altı: %16,9 | Orta: %36,3 | Alt: %19,7 | En alt: %16,8
Akçaabat: 132 | Üst: %10,7 | Üst altı: %17,6 | Orta: %36,6 | Alt: %18,8 | En alt: %16,3
Araklı: 117 | Üst: %5,1 | Üst altı: %13,0 | Orta: %37,9 | Alt: %24,4 | En alt: %19,6
Arsin: 119 | Üst: %5,3 | Üst altı: %13,7 | Orta: %39,7 | Alt: %23,6 | En alt: %17,7
Beşikdüzü: 129 | Üst: %8,7 | Üst altı: %17,0 | Orta: %37,9 | Alt: %21,0 | En alt: %15,4
Çarşıbaşı: 121 | Üst: %5,6 | Üst altı: %13,0 | Orta: %40,8 | Alt: %24,6 | En alt: %16,0
Çaykara: 111 | Üst: %6,3 | Üst altı: %13,1 | Orta: %30,8 | Alt: %21,3 | En alt: %28,5
Dernekpazarı: 105 | Üst: %4,1 | Üst altı: %11,0 | Orta: %28,7 | Alt: %29,2 | En alt: %26,9
Düzköy: 110 | Üst: %2,9 | Üst altı: %9,9 | Orta: %38,3 | Alt: %28,1 | En alt: %20,8
Hayrat: 100 | Üst: %2,4 | Üst altı: %8,1 | Orta: %31,1 | Alt: %32,2 | En alt: %26,2
Köprübaşı: 105 | Üst: %4,2 | Üst altı: %10,4 | Orta: %32,8 | Alt: %24,6 | En alt: %28,1
Maçka: 111 | Üst: %4,7 | Üst altı: %11,7 | Orta: %34,7 | Alt: %23,4 | En alt: %25,5
Of: 115 | Üst: %5,5 | Üst altı: %12,9 | Orta: %34,4 | Alt: %25,9 | En alt: %21,2
Ortahisar: 142 | Üst: %14,4 | Üst altı: %20,4 | Orta: %36,0 | Alt: %15,5 | En alt: %13,7
Sürmene: 118 | Üst: %6,3 | Üst altı: %13,8 | Orta: %35,0 | Alt: %24,7 | En alt: %20,2
Şalpazarı: 109 | Üst: %3,9 | Üst altı: %10,7 | Orta: %34,3 | Alt: %29,5 | En alt: %21,6
Tonya: 116 | Üst: %5,1 | Üst altı: %12,5 | Orta: %37,9 | Alt: %26,2 | En alt: %18,3
Vakfıkebir: 131 | Üst: %9,3 | Üst altı: %17,0 | Orta: %38,4 | Alt: %20,7 | En alt: %14,6
Yomra: 138 | Üst: %13,8 | Üst altı: %18,2 | Orta: %36,8 | Alt: %16,4 | En alt: %14,9
Kaynak:
