Uzun yıllardır dünya piyasasında en çok tercih edilen tatlandırıcılar arasında başı çeken bir bileşik olan Aspartam nedir, nelerde var? DSÖ'nün aspartam ile ilgili kararını 14 Temmuz'da kamuoyunda duyurması bekleniyor. Aspartam içeren ürünler nelerdir? Aspartamın zararları nelerdir? Ancak aspartamın zararları hakkında iddialar bulunmaktadır.

Aspartam nedir, nelerde var, sorularına yanıt aranıyor. Genellikle ilaçlarda, hazır ürünlerde ve Diyet gıdalarda sıkça tatlandırıcı olarak kullanılan aspartam, temmuz ayında DSÖ'nün kanser araştırma birimi olan Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı tarafından ilk kez "insanlar için olası kanserojen" kategorisinde listelenecek. Aspartam içeren ürünler nelerdir? DSÖ kanserojen madde ilan etti! Aspartamın zararları nelerdir?

ASPARTAM NEDİR?

Aspartam, tatlandırıcı bir bileşiktir ve kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester şeklindedir. Kimyasal yapısı itibariyle, aspartam aspartat ve fenilalanin aminoasitlerinden oluşan bir dipeptidin metil esteridir. Şekerle karşılaştırıldığında, aspartam yaklaşık olarak 180 kat daha tatlıdır.

Aspartam, ilk olarak 1965 yılında James M. Schlatter tarafından keşfedilmiş ve ABD'de 1974 yılında kullanımı onaylanmıştır. Ancak, uzun süre güvenilirliği tartışmalı bir konu olmuştur. Yapılan araştırmalar, aspartamın zararlı etkilerine dair kesin kanıtlar bulamamış olsa da, kullanım güvenliği konusunda ciddi tartışmalara neden olmuştur.

ASPARTAM İÇEREN ÜRÜNLER NELERDİR?

Aspartam içeren ürünler genellikle diyet soda, şekersiz dondurma, kalorisi azaltılmış meyve suları, sakız, yoğurt, şekerimsi şeker gibi ürünlerdir. 1998 yılında, yaygın olarak dolaşıma giren bir e-posta, aspartamın yutulmasıyla ilişkilendirilen ciddi sağlık tehlikelerine dikkat çekti.

Bu e-posta, yapay tatlandırıcının insanlar için birçok farklı şekilde toksik olduğunu iddia etti ve hatta "Aspartam Hastalığı" gibi bir kavram ortaya attı. Ancak tüm bu tartışmalara rağmen, aspartamın 100'den fazla ülkede kullanımı onaylanmıştır.

2002 yılında, Avrupa Gıda Bilimsel Komitesi, aspartamla ilgili 500'den fazla güvenlik çalışmasını gözden geçirmiştir. Bu çalışmalar sonucunda, aspartamın kabul edilebilir günlük alımının (ADI) vücut ağırlığı başına 40 mg olduğu ve tamamen güvenli olduğu sonucuna varılmıştır.

2006 yılında, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi, daha önce belirlenen ADI'nin uygun olduğunu ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin 2007'de gerçekleştirdiği bir tıbbi incelemede "mevcut bilimsel kanıtların ağırlığı, aspartamın besleyici olmayan bir tatlandırıcı olarak mevcut tüketim seviyelerinde güvenli olduğunu" onaylamıştır.

ASPARTAMIN ZARARLARI NELERDİR?

Aspartamın başta kanser olmak üzere çok sayıda sağlık sorununa neden olduğu iddiaları yıllardır mevcuttur. Ancak şu ana kadar bu iddiaları destekleyecek herhangi bir bilimsel kanıt ortaya konulmamıştır. Kanserle ilgili endişelerin bir kısmı, İtalyan araştırmacılar tarafından sıçanlarda yapılan çalışmalardan kaynaklanmaktadır.

Bu çalışmalarda aspartamın bazı kanla ilişkili kanser türlerinin (lösemi ve lenfoma gibi) riskini artırabileceği öne sürülmüştür. Ancak daha sonraki incelemeler, bu çalışmaların sonuçlarını sorgulamış ve aspartam ve kanser arasındaki bağlantının tutarlı olmadığını göstermiştir.

Aspartamın, sıçanlar ve maymunlar gibi memelilerde büyük mal nöbetlerine ve beyin kanserlerine neden olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, aspartamın güvenli ilan edilmesine rağmen, bazı önde gelen akademisyenler hala tatlandırıcının güvenliği konusunda şüphelerini dile getirmektedirler. Bununla birlikte, genel olarak kabul gören bilimsel kanıtlar, aspartamın güvenli bir şekilde tüketilebileceğini desteklemektedir.

Aspartam, uzun yıllardır kullanılan bir tatlandırıcı olup birçok gıda ve içecek ürününde bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar, aspartamın güvenli bir şekilde tüketilebileceğini ve sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğuna dair yeterli bilimsel kanıt olmadığını göstermektedir. Ancak bazı çevrelerde hala aspartamın zararlı olduğu yönünde endişeler bulunmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü'nün aspartamla ilgili gelecekte yapacağı açıklamalar ve yeni bilimsel çalışmalar, bu konudaki tartışmalara ışık tutacaktır. Tüketiciler, sağlıklı bir yaşam için dengeli ve çeşitli bir beslenme alışkanlığına sahip olmalı ve kişisel tercihlerine göre aspartamı içeren ürünleri tüketmeyi veya tüketmemeyi seçmelidir.

90'DAN FAZLA ÜLKE KULLANIYOR

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 1981 yılında tüketimine yeşil ışık yakıldığından beri aspartamın güvenliğini beş kez gözden geçirdi ve bugüne kadar 90'dan fazla ülke aspartamın kullanımını onayladı. Ancak DSÖ, geçtiğimiz günlerde aspartamın güvenliğini yeniden değerlendirmek için iki toplantı düzenlemiş ve tatlandırıcı hakkında yeni uyarılar duyurabileceğinin sinyalini vermişti.

14 TEMMUZ'DA AÇIKLAMASI BEKLENİYOR

DSÖ'nün Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi de aspartam kullanımını gözden geçiriyor. Komitenin bulgularını Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı'nın kararını açıkladığı gün, yani 14 Temmuz'da kamuoyuna duyurması bekleniyor. Aspartamın kanserojen olarak ilan edilmesi gıda endüstrisinde tartışmalara neden olabilir.

EN YAYGIN TATLANDIRICI

1981'den bu yana kabul edilen günlük limitler dahilinde tüketilmesinin güvenli olduğu belirtilen Aspartam, tüm dünyada yaygın şekilde kullanılan bir tatlandırıcı çeşidi. Şeker ikamesi olarak da kullanılan aspartam, kola ve diyet içeceklerin birçoğunda, meşrubatlarda, meyveli yoğurt ve sütlerde, kahvaltılık gevreklerin içerisinde ve hazır tatlılarda, diyabet hastalarının kullandığı neredeyse tüm gıdalarda ve ketçap gibi soslarda bulunuyor.

Hangi hastalıklara neden olduğu hakkında uluslararası anlamda kabul edilmiş bir veri bulunmayan aspartam, bazı bilim insanlarına göre, beyin tümörü, zekâ geriliği, kalp ve kanser hastalıklarına neden oluyor ancak bunlar FDA tarafından onaylanmış değil. Net zararları kanıtlanmamış olan aspartam, bazı uzmanlara göre, kesin şekilde kanserojen yapıda, bazılarına göre ise güvenle kullanılabilir.