Haydarpaşa Garı’nın çatısında yangın çıktı. Yangına havadan müdahale edilmemesi eleştirilirken, Vali Mutlu THK’nın 2 uçağının transfer edildiğini ancak kullanılmasına gerek görülmediğini söyledi.

Tarihi Hardarpaşa Tren Garı’nın üst katında ki yangın saat 15.30’da başladı. Alevler, İstanbul’un Avrupa yakasından da rahatlıkla görüldü. Yangına Kadıköy, Kartal, Üsküdar, Erenköy ve Ümraniye itfaiye ekipleri müdahale etti. 52 metrelik merdivenlerle itfaiye yangını söndürmeye çalıştı. Bu arada itfaiye ekipleri anonslarla Avrupa yakasındaki itfaiye ekiplerinden de yardım talebinde bulundu. Yangın nedeniyle gar binası çalışanları ve yolcular hemen tahliye edildi. Dumanlar Ortaköy sahillerine kadar ulaştı. Yangına denizden de müdahale edildi. Kıyı Emniyeti’ne ait olan ve Haydarpaşa’da demirli iki söndürme gemisi çalışmalarına hemen katıldı. Yangın yaklaşık 1 saat sonra saat 16.30’da kontrol altına alındı. Çatıda çok büyük hasar oluşurken, hemen altındaki kat da söndürme çalışmaları nedeniyle hasar gördü. Binada “Onursal İzolasyon” adlı firmanın 25 gündür çatı katında onarım yaptığı öğrenildi. Firmanın ‘membran’ adlı izolasyon maddesini döşediği belirtildi.

Adını vermek istemeyen bir gar görevlisi, yangın öncesi bir kalorifer borusunun patladığını ve boruların tamiri sırasında binadaki bütün elektrik şartellerinin kapatıldığını söyledi. Yaklaşık bir saat elektriksiz kalan binada daha sonra şartellerin açıldığını ve bu sırada bir elektrik kaçağı meydana gelmiş olabileceğini iddia etti.

‘Gerek duyulmadı’

Garda incelemelerde bulunan İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, “Çatı katında devam eden bir tamirat vardı. Ona bağlı mı değil mi bakacağız. İtfaiye ekiplerinin teknik raporlarının alınmasını bekleyeceğiz” dedi. Mutlu, “177 ihbar hattını arayan vatandaşlara sezon bittiği için helikopter olmadığının” söylendiğinin belirtilmesi üzerine Mutlu, “Yangından sonra havadan müdahale değerlendirildi. İhtiyaç nedeniyle Ankara’da Türk Hava Kurumu’na ait iki uçak Sabiha Gökçen Havalimanı’na transfer edildi. Ancak tarihi bina olması nedeniyle yararları ve zararları değerlendirildi. İhtiyaç hissedilmediği için havadan müdahale edilmedi” diye konuştu. CHP İstanbul İl Başkanı Berhan Şimşek’in ‘Belediye’nin yangın söndürme helikopteri yok’ şeklindeki eleştirisinin aktarılması üzerine Mutlu, “Helikopterler de var. Bu konuda zaafiyet düşünülmesin. Türk Hava Kurumu’yla iletişim içindeydik. Ulaştırma Bakanlığı’yla koordineli olarak çalışma yaptık. Zaten denizden coğrafyamızın en güçlü romorkörleri gerekli müdahaleyi yaptı. Kurtarma romorkörleri 7 bin metreküplük su sıkma kapasitesine sahip bu müdahale yeterli olduğu için havadan müdahaleye ihtiyaç duyulmamıştır” dedi.

‘Ruhsat almadılar’

Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, onarım için Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kurulu’na izin için başvurulduğunu belirterek, “Belediyemizden onarım ruhsatı verilmiş değil. Sadece Koruma Kurulu’na başvuruda bulunulmuş. Ancak ödenek yokluğunu gerekçe göstererek bizden ruhsat talebinde bulunmamışlar. Ancak görüyoruz ki onarım çalışması başlamış” diye konuştu. Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Genel Müdürü Salih Orakçı ise, “Söndüren 6” ve “Söndüren 7” adlı yangın söndürme gemilerinin olası bir yangına karşı garın hemen yanında bekletildiğini ve çıkan yangına bu gemilerin de müdahale ettiğini söyledi. Orakçı, gemilerin kullandığı tuzlu suyun tarihi binaya zarar verip vermediğiyle ilgili olarak da, önceliklerinin yangını söndürmek olduğunu belirtti.

‘Gözden çıkarılmıştı’

Mimarlar Odası İstanbul Şube Başkanı Eyüp Muhcu, yangına havadan müdahale edilmesi gerektiğini, ancak böyle bir müdahalenin yapılmadığını belirterek, şöyle konuştu: “İstanbul Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü’nü aradım. Helikopterle havadan müdahale gerektiğini, aksi takdirde sönmeyeceğini, taşıyıcı temellerin ahşap direkler üzerinde oturduğunu belirttim. Helikopterle havadan müdahele edilmemesi çok risklidir ve düşündürücüdür. Binada yangın söndürme sisteminin olmaması, olası yangınlarda yangından korunmanın sağlanmaması, tedbirlerin alınmaması da ayrı eleştiri konusudur. Yangının zemin kata inmesi halinde taşıyıcı nitelikteki ahşap direklerin hasar görmesi, binanın tamamen yok olmasına neden olabilirdi. Haydarpaşa Garı 1. derecede tescilli anıtsal yapıdır. Böyle anıtsal yapılarda yangın söndürmeyle ilgili önlemlerin çok daha ciddi alınması gerekir. Zaten o bölge kentsel dönüşüm için gözden çıkarılmıştı. Tadilatların düzensiz bir şekilde devam ettiği yönünde bir takım bilgiler vardı.”

Savaşta sabotaj yapıldı

Haydarpaşa Garı, 1908’de İstanbul-Bağdat Demiryolu hattının başlangıç istasyonu olarak inşa edildi. Binanın bulunduğu sahaya III. Selim’in paşalarından Haydar Paşa’nın adı verildi. Binanın inşaatını, Anadolu Bağdat adı altında bir Alman şirketi gerçekleştirdi. Her biri 21 metre uzunluğunda 1100 adet suya karşı izole edilmiş ahşap kazık üzerine inşa edildi. Strüktürü bu kazıklara teşkil eden kazık ızgarası üzerine yapıldı. 1. Dünya Savaşı sırasında 6 Eylül 1917’de gar deposundaki cephanelere yapılan sabotajla çıkan yangında bina hasar gördü. Onarılan bina, daha sonra bugünkü şeklini aldı. Haydarpaşa açıklarında, 1979’da Independente adlı tankerin gemiyle çarpışması sonucu meydana gelen patlama nedeniyle ortaya çıkan sıcaklık, kurşun vitrayları hasara uğrattı. Gar, 1976’da tekrar onarıldı ve 1983’te 4 dış cepheyle 2 kulenin restorasyonu tamamlandı.

Tartışmalı dönüşüm

Haydarpaşa bölgesine yönelik kentsel dönüşüm planları yıllardır tartışma konusu. 2005 yılında Haydarpaşa’ya 7 gökdelen dikileceği gündeme gelmiş, bu proje büyük tartışmalara yol açmıştı. Sonunda Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, bölgeye gökdelen yapılmayacağını açıklayarak tartışmalara son noktayı koymuştu. Ancak bölgeye yönelik iddialar ve projeler hâlâ tartışılmaya devam ediyor. 

Tadilata suç duyurusu

Haydarpaşa’nın kentsel dönüşüm projesini hazırlayan ve bu çalışmalarda gar binasına dokunmayacaklarını açıklayan Drees&Sommer firması, “Haydarpaşa Garı’nda yasadışı tadilat yapmakla” ve “mevzuata aykırı bir şekilde TCDD gayrimenkulünü kullanmakla“ suçlanmıştı. Mimarlar Odası ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası, birinci derecede tarihi ve kenstel sit alanı ilan edilen gar binasının üçüncü katında izinsiz olarak tadilat yaptığı gerekçesiyle Drees&Sommer firması hakkında 2006’da Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu. Cumhuriyet Savcılığı, gar binasındaki tadilat işlerini birçok kez durdurmuştu. Ancak bir rapor hazırlayan İstanbul 5 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, yapılan tadilatın Sit uygulamalarına aykırı olmayıp ‘basit tadilat’ olduğu şeklinde görüş bildirmişti.

İki işçi gözaltında

Gardaki yangınla ilgili soruşturma başlatan polis, 2 işçiyi gözaltına aldı. Kundaklama şüphesini mümkün görmediklerini ifade eden Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Talat Aydın da “Yangın çatıdaki izolasyon çalışması nedeniyle çıkmış olabilir. Ortada ihmal varsa gereken yapılacaktır” dedi. İstanbul Belediyesi İtfaiye Daire Başkanı Ali Karahan, yangının çıkış nedeniyle ilgili ilk tahminlerinin, “Çatıda yapılan izolasyon çalışmasından kaynaklandığı” yönünde olduğunu belirtti.

TCDD Genel Müdür Yardımcısı İsa Apaydın ise, İstanbul çıkışlı “Van Gölü”, “Anadolu”, “Fatih” ve “İç Anadolu Mavi” ana hat trenlerinin seferlerine dün saat 20.00 itibariyle başlandığını kaydetti. Bölgesel ve banliyö treni seferlerinin bir süre yapılamayacağını söyleyen Apaydın, yangın nedeniyle seyahat edemeyen yolcuların biletlerinin iade edileceğini belirtti.