Prof.Dr. Osman Bektaş

Prof.Dr. Osman Bektaş

Sıra hangi ilde?

24 Ağustos 2015 tarihinde ani ve şiddetli yağış nedeniyle Artvin-Hopa-Arhavi dolaylarında yaşanan sel ve heyelan felaketinde 9 kişi hayatını kaybetmiş, büyük ölçüde maddi hasara neden olmuştur.

Sel neden oldu?

Sel ve heyelan felaketinin birden fazla ancak birbiriyle bağlantılı nedenleri vardır.

·        Küresel iklim değişimi

Küresel iklim değişiminin en önemli belirtilerinden biride mevsim normalleri dışında ani, kısa süreli, fakat etkili sağanak yağışlardır.

Birkaç yıldan beri bu tür yağışlar çevre illerde benzer felaketlere neden olmuştur. Rize de yaşanan sel felaketi bu tür olayların bir diğer örneğidir.

 

sell-001.jpg

·         Sel felaketleri birkaç on yıl süreyle tekrarlanan periyodik olaylardır.

Taşkın olmadığı zaman aralığında, dere yatakları, dere bir daha taşmayacakmış gibi istila ve talan edilmektedir. Ancak dere birkaç on yıl sonra kendi yatağını işgalcilerden geri almaktadır.

·         Karadeniz sahilini güneye bağlayan karayolları ve yerleşim alanları dere yatakları içerisinde kalır.

Hızla artan nüfus, şehirleşme ve bölgenin sarp topoğrafyası, dere yataklarının cazip, ancak çok riskli yerleşim alanları olmasına neden olmuştur.

Uzun zaman aralığında taşmayan dere, dere yatağının insanlar tarafından işgal edilmesini cesaretlendirmektedir. İşgal hem vatandaş hem de bizzat devlet tarafından gerçekleştirilmektedir.

·         AFAD sadece afet sonrası etkili olabiliyor.

Afete hazırlık çalışmaları etkin ve sonuç alıcı değil. AFAD hazır vaziyette bekleyip gelecek sel felaketinin hangi ili vuracağını bekleyip oraya koşmaktadır.

·         Devlet iklim değişimine hazır değil.

Gelişmiş ülkeler gelecek 50 yıl içinde yaşanabilecek iklim değişimi senaryolarına göre hazırlıklarını yapmakta, sel, taşkın, heyelan ve su kıtlığı gibi konularda hazırlıklarını sürdürmektedir.

Ancak az gelişmiş ülkeler iklim değişimi nedeniyle yaşanacak felaketlere hazır değildir.

·         Vatandaşta iklim değişimi bilinci gelişmemiştir.

İklim değişiminin oluşturacağı olumsuzlukların en aza indirilebilmesi ve yeni yaşam koşullarına uyum sağlanabilmesı, ancak vatandaşın iklim değişimi bilincine sahip olmasıyla gerçekleşebilir.

 

Bkz: 2010 YILINDAKİ RİZE'DEKİ HEYELANLA İLGİLİ YAZI: EKVATORDAN GELEN YAZ YAĞIŞLARI, SEL VE HEYELANLAR

 

YAZIYA YORUM KAT
Haberlere yorum yapanlar genel kuralları kabul etmiş sayılırlar. Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
SON YAZILAR