Haber61/Haber Servisi - Kuzey Ekspres Gazetesi’nde bugün çıkan Hasan Kurt’un yazısında kent surlarının altından ve şu anda bulunan kale surlarının çevresindeki rezaleti gündeme taşıdı.

İşte o yazısı;

Dün Bahçecik’te önce annemizi ziyaret ettik. Sohbet ettik. Sonra Miraç Özağcı ile Ortahisar zirvesindeki tarihi kral sarayını gezdik…

Miraç, bugüne kadar tarihi mekanı gezmemişti…

Ortahisar’ın güneyindeki kral sarayında yüzyıllar öncesinde kimler yaşamamıştı ki… Trabzon İmparatorluğunun kralları, Osmanlının muhteşem padişahları Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman!

Ortahisar’ın zirvesindeki kral sarayı, 1930’lu yıllara kadar pek tahrip edilmemişti.

Etrafı kalın surlarla çevrili olan Sarayın güneyden haşmetli bir kapısı varmış.

Bahçecikli Recep Gür, ‘Babam, sarayın güney kapısının Trabzon’un meşhur Belediye Başkanlarından Kazazzade Hüseyin Efendi döneminde yıkıldığını ve bugün Ortahisar’dan Bahçecik’e çıkan yolun o tarihlerde açıldığını söylemişti’ diyor.



Recep Gür, kral sarayının güneyinde yıkılan surun ve güney giriş kapısının bulunduğu yerde taş bir merdiven olduğunu ve bu merdivenin daha sonra üstünün kapatıldığını söylüyor…

Kral Sarayı’nın bulunduğu bölgede şu anda tahrip edilmiş bir de hamam var…

Şimdi diyeceksiniz ki, Ortahisar’ın zirvesindeki hamama su nereden getirildi?

Sarayda su depoları vs. var ancak bildiğimiz kadarıyla kuyu yok.

Recep Gür, evleri ve arazilerinin Kral sarayına bitişik olduğunu, surların güneyindeki bahçelerinde 50 yıl öncesine kadar su harkları bulunduğu söyledi.  Yukarıdan Bahçecik Camisinin güneyindeki Fatih Camisi yakınında kaynak suyu çıktığını belirten Recep Gür, ‘O büyük suyun membası, kaynağı kapatıldı. Üzerine apartman yapıldı. Sonra, oradan saraya gelen tuğla ve taştan yapılan kanallar harap edildi. 50 yıl önce dedemler o su ile araziyi sulardı, evlerinde de o suyu kullanırlardı, saraya da o su giderdi’ dedi.



Kral Sarayının, bugün Bahçeçik yolunun kenarında kalan hamamın tahrip edilmesine rağmen hala yerinde yol tarafında taş duvar yapılmış. Hamamın kubbesi duruyor, içini de ardiye olarak kullanıyorlar. Saraya, demek ki yukarıdan su getirilmişti…

Ortahisar’a yalnız oradan değil, başka bölgelerden de su getiriliyordu. Zağnos deresi vadisindeki su kemeri hala ayakta!

***



Kral Sarayının Zağnos vadisine bakan kısmının altında da daha sonra taş duvarla kapatılan bir başka kapı daha var. Bu kapıdan Zağnos vadisine iniliyor ve ya az ilerideki bir başka tarihi mekana gidiliyor. O mekan da söylenenlere göre ölü yıkama yeri imiş. Veya başka bir amaç için kullanılıyor. Hala yerinde.  

Kral Sarayı’nın batısındaki surda, yıllardır bir ağaç var. Bu ağaç taşların arasında büyüdü. Trabzon’da hiçbir yetkili bu ağacı maalesef kesmedi…

Ağacın kökleri, surda çatlama yapmış. Yakında devasa surlar yıkılırsa şaşırmayın…

***

Kral Sarayı’nın bulunduğu bölge, yıllar önce yağmalanmış, hala talan devam ediyor!Sarayın bahçesinde, Osmanlı’nın Trabzon’da yaptığı ilk eser yer alıyor. İçkale camisi! Cami 1470’li yıllarda yapılmış!

Kral Sarayının bahçesinde cami yapılmasının nedeni, Trabzon valilerinin ve hizmetlilerinin orada oturması ile izah edilebilir. Yavuz Sultan Selim ve Kanuni de muhtemelen o sarayda yaşadılar.

Kral Sarayının bulunduğu bölgeye bir iki yerden giriliyor. Orada yaşayan vatandaşlar, arka bölgeye surların bulunduğu yere girişi engellemişler.

Gazipaşa İlkokulu’nun 50 metre yukarısındaki dar sokaktan içeri girdik…

Yaşlı bir amca, küçücük bahçede elleri ile ot ayıklıyor.

Sarayın bu bölgesinde orada oturan bazı aileler bahçeler yapmışlar. Ancak, bahçeler bakımsız. Her tür yabani ot var!

Sura yöneldik… Devasa bayrak direğinin dikildiği yerin bulunduğu bölgeye…

Yabani otlar arasından, zorlukla sura çıkabildik…

Sura çıktık ancak, üç-beş metre ileri geri gidebildik.

Her yanı ot ve ağaç kaplamış!

Kral Sarayının bazı bölgeleri hala ayakta! Ancak, her an yıkılabilir durumda…

Surlardaki pencerelerden Zağnos vadisi, Erdoğdu ve deniz muhteşem görünüyor!

Kral Sarayının bulunduğu bölgede, 40-50 yıl öncesine kadar 1900’lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen bir iki taş bina varmış. Bu binalar daha sonra yıkılmış ve yerlerine iki-üç katlı betonarme bina ve çevresine de yığma gecekondular yapıldı.

***

Ortahisar’ın zirvesinde Trabzon imparatorlarının ve Osmanlı döneminde valilerinin yaşadığı bu bölge, gerçekten bir tarih hazinesi!

Ancak bu hazine, dünden bugüne talan edilmiş, yağmalanmış…

Bölge sit alanı olmasına rağmen, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trabzon Valiliği, Belediye Başkanlığı bu önemli mekan için bugüne kadar hiçbir şey yapmamışlar.Ortahisar’ın restorasyonu için bir-iki yıl kadar önce bir proje hazırlanmıştı… Hatta Trabzon’dan birileri İspanya’ya kadar gitmişlerdi! Orada yapılan restorasyon çalışmalarını yerinden incelemişlerdi. Ama Trabzon’a döndüklerinde, hiçbir şey yapmadılar. Yapılması için de gayret sarf etmediler.

Bu proje içinde, Kral Sarayı’nın çevresinin istimlakı ve saray kalıntılarının gün yüzüne çıkartılması var mı yok mu, net bilmiyoruz.

Kral Sarayı’nın çevresindeki binaların, arsaların mutlaka istimlak edilmesi gerekiyor.

Trabzon Büyükşehir belediyesi kuş uçmaz kervan geçmez Santalara maltalara para harcayana kadar, bu muhteşem tarihi mekanı turizme açmalıdır.

Ortahisar-Bahçecik yolu, aslında o bölgede tünel ile de geçirilebilir… Doğu ve Batı surları arasında kalan kral sarayı turizme açılır ve orada bir de otel yapılabilir…

Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanına, Trabzon’da yaşayanlara ve Trabzon’a gelenler, mutlaka ama mutlaka kral sarayı kalıntılarını, o bölgeyi görmelerini tavsiye ediyoruz.