AKYAZI-BEŞİRLİ TÜNELLERİNDE YAŞANAN SORUNLAR

Geçenlerde sohbet ettiğimiz üst düzey bir siyasetçi ve yönetici günümüzde yaşadığımız gerçekleri yansıtan şu itirafta bulundu:

‘Hocam siz olayları bilimsel boyutta, biz siyasiler aynı olayı politik boyutta değerlendirirken, maaşlı mühendis o olayı patronun gözlüğü ile görmeğe çalışır’ demişti.

Söylenenler bütünüyle gerçek.

 Samimi duygular.

Bu nedenle, bir bilim adamı olarak bize düşen görev bilimsel gerçekleri yine yazabildiğimiz kadar yazmak:

Akyazı ve Beşirli bölgesinde karşılaşan mühendislik jeolojisi problemleri, tünellerden fışkıran insan gövdesi kalınlığındaki yeraltı suyu, göçmeler, heyelanlar, beklenmeyen veya ön görüsü olmayan şaşırtıcı problemler değildir.

Yeraltı suyu, yeryüzünün altında hemen hemen her yerde bulunur.

Görünürde saklı olmasına rağmen çatlaklarda, yarıklarda, zemin ve kaya boşluklarında büyük oranda su vardır.

Türkiye’nin en yağışlı bölgesinde Trabzon, Akyazı ve Beşirli mevkilerinde yaşanan mühendislik problemlerin temel nedenlerinden biride yeraltı suyudur.

Yeraltı su seviyesi yağışlı mevsimlerde yükselirken kurak mevsimlerde alçalır.

Akyazı-Beşirli bölgesinde yaşanan heyelan ve kitle hareketleri, göçmeler ve ayrıca tünellerin su ile dolması gibi problemlerinin temel nedeni yeraltı su seviyesinin şu anda yüksek olmasından kaynaklanmaktadır.

Bu nedenle yağışlı mevsimlerde daha da yükselecek olan yeraltı su seviyesi mühendislik sorunlarını en üst düzeye taşıyacaktır.

Öte yandan bölgenin dik yamaçlı topografyası, faylı ve kırıklı yapısı, çevre kayaçlarının özelliği bu problemleri daha da karmaşık hale sokmaktadır.

Tüm dünyada, karaya bitişik yapılan deniz dolgu alanlarının gerisindeki yamaçlarda yeraltı suyu seviyesinin zamanla daha da yükselebileceği ve bununda yamaçlardaki heyelanlarının artışına neden olabileceğini önceden defalarca vurgulamıştık.

Şekilde görüldüğü gibi deniz dolgusundan önce Akyazı sırtlarından denize rahatça boşalan yeraltı suyu, karaya bitişik deniz dolgusu ve fore kazıklar nedeniyle denize rahatça boşalamamaktadır. Bu durum yeraltı suyunun zamanla birkaç yıl içinde daha da yükselmesine ve tünellerdeki su problemlerin daha da etken olabileceğini ön görür.

Ayrıca yağışlı mevsimlerde bu gün yaşanan problemlerin daha ciddi bir boyuta ulaşabileceği kuşkusuzdur.

Özetle mühendislik sorunlarını ön görü ile değil de bizzat yaşayarak ve bedel ödeyerek öğrenen ve çözüm aramaya çalışan bir toplum olduğumuz tartışmasız bir gerçek.

Ancak bu tür öğrenmenin bedeli oldukça ağır.

.Prof. Dr. Osman BEKTAŞ

obektas@ktu.edu.tr