1-3 Aralık 2025 tarihleri arasında KTÜ’de düzenlenen “Afet Bilinci: 100 Yıllık Deneyim ve Geleceğe Bakış Sempozyumu’nda Trabzon’un 1800–2025 arasındaki doğal afet geçmişi gün yüzüne çıktı. Trabzon Büyükşehir Belediyesi eski daire başkanlarından olan Fatih Erol, daire başkanlığından ayrıldıktan sonra 90 yıllık belediye arşivini inceleyerek Trabzon kent hafızası ile ilgili eserler kaleme aldı.
“Geçmişten Günümüze Trabzon’da Doğal Afetler” kitabının yazarları arasında olan EROL şehrin en kapsamlı afet dökümünü davet edildiği sempozyuma bildiri olarak sundu.
121 OLAYDA CAN KAYBI: EN FAZLA ÖLÜM SELLERDE
Fatih Erol’un sempozyumun 3. Gününde sunduğu bildiriye göre son 170 yılda Trabzon’da can ve mal kaybı ile sonuçlanan 46' heyelan, 39 sel/taşkın, 19 çığ, 16 fırtına ve 1 deprem olayı yaşandı. Bu afetlerde
• 371 kişi sel nedeniyle
• 142 kişi heyelan nedeniyle
• 85 kişi çığ düşmesi sonucunda
• 76 kişi fırtına ve olumsuz hava koşulları nedeniyle
• 3 kişi de 1939 Erzincan depreminin Trabzon da meydana getirdiği yıkım nedeniyle hayatını kaybetti.
Erol “Trabzon da olay sayısı heyelanda fazla, ancak en çok can kaybı sellerde” ifadeleri dikkat çekti.
TARİHE GEÇEN 6 BÜYÜK FELAKET
1909 Tabakhane Sel Felaketi – 15 ölü
Tabakhane Deresi taşarak Mumhaneönü Çarşısı’nı yuttu, 58 kişi son anda kurtarıldı.
1929 Solaklı Felaketi – 148 ölü (resmî rakam)
Trabzon tarihinin en büyük afeti olarak nitelendirilen sel ve heyelan olayında
2.211 bina yok oldu, yollar kayboldu, taş köprülerin tamamı yıkıldı.
1990 Trabzon Seli – 56 ölü
10 derenin aynı anda taşmasıyla 1005 ev, 82 işyeri yıkıldı.
1998 Beşköy Seli – 47 ölü
Heyelanla kapanan derenin patlaması sonucu beldenin büyük bölümü yok oldu. Sadece 7 kişinin cesedine ulaşıldı.
1988 Maçka-Çatak Heyelanı – 55 ölü, 1 kişinin cesedine hala ulaşılamadı.
Yamaçtan kopan kütle kahvehaneyi yutarak onlarca kişinin ölümüne neden oldu.
1959 Büyük Seli – 17 ölü
Araklı, Yomra, Maçka ve diğer ilçelerde yıkım büyük oldu. Çaykara’dan yüzlerce aile göç ettirildi.
Kitap basıldıktan sonra üç olay daha tespit edildi:
• 1869 Galyan Heyelanı – 1 ölü
• 1919 Of Sel Faciası – 5 ölü
• 1998 Akçaabat Kireçhane Taşkını – 1 ölü
Ayrıca 2025 Sera Deresi Taşkını – 1 ölü kayıtlandı.
“Kuru dere yataklarına dikkat”
Halen Trabzon Büyükşehir Belediyesinde mühendis olarak görev yapan Fatih Erol, özellikle kırsal mahallelerde ırmak denilen kuru dere yatakları ile ilgili şu uyarılarda bulundu:
“Kırsal mahallelerimizde kadimden beri gelen kuru dere ve ırmaklara çok dikkat etmek gerekir. Halkımızın ırmak dediği bu yan dereciklerin bir taşkında coğrafyanın fazla suyunu ana dereye taşıyan drenaj kanalları hükmündedir. Kapatılmamaları, kesitlerinin daraltılmaması, önlerinin kesilmemesi gerekir. Hatta mevcutta akış halindeki küçük debilerine bile aldanmamak gerekir. Bakın 1929 seli ile ilgili o gün yazılan bir destanda aynen şöyle yazıyor “Abdest alınamayacak kadar küçük bir ırmak 150 yaşındaki gürgen ağacını götürdü.”
Erol sonuç olarak Afetler Trabzon’un kaderi değil, yönetilmezse tekrarlanıyor dedi.
Kaynak:Haber Bülteni
