TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, Doğu Karadeniz’de son dönemde hızla yayılan kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) istilasına ilişkin önemli bir açıklama yaptı. Pehlevan, zararlının artık yalnızca tarımsal değil, ulusal düzeyde afet boyutuna ulaşmış bir kriz olduğunu belirterek, mücadelenin IRAP (İl Risk Azaltma Planı) kapsamında ele alınması gerektiğini vurguladı.
“Ekonomik, ekolojik ve sosyal bir krizle karşı karşıyayız”
Cemil Pehlevan, kahverengi kokarcanın geniş konukçu yelpazesi nedeniyle dünya genelinde ciddi ekonomik ve ekolojik kayıplara yol açtığını ifade ederek, klasik mücadele yöntemlerinin yetersiz kaldığını söyledi. Polifag yapısı nedeniyle zararlının yalnızca fındık değil, mısır, elma, armut, domates, mavi yemiş gibi 300’ü aşkın bitki türüne zarar verdiğini belirtti.
Pehlivan, “Bu durum yalnızca üretici gelirini değil, gıda güvenliğini de tehdit eder hale gelmiştir” dedi.
Klasik yöntemler yetersiz, kurumsal eşgüdüm şart
Ziraat Mühendisleri Odası’nın açıklamasında, kahverengi kokarcanın yüksek üreme kapasitesi, uçucu özelliği, barınak seçiciliği ve mevsimsel göç davranışı nedeniyle klasik kimyasal mücadelelerin etkisiz kaldığı vurgulandı.
Açıklamada, “Kimyasal mücadele çevresel sürdürülebilirlik açısından risk taşımakta, biyolojik ve entegre mücadele yaklaşımlarının önceliklendirilmesi gerekmektedir” denildi.
“Tarım ve Orman Bakanlığı ile AFAD eşgüdüm içinde çalışmalı”
Pehlevan, kahverengi kokarcanın Doğu Karadeniz’deki yayılımının artık bölgesel bir sorun olmaktan çıktığını, Türkiye genelinde “tarımsal afet” olarak ele alınması gerektiğini kaydetti.
Oda tarafından yapılan değerlendirmede şu tespitlere yer verildi:
Kahverengi kokarcanın ekonomik ve sosyal etkileri afet boyutuna ulaşmıştır.
Mevcut kurumlar arası koordinasyon yetersiz kalmaktadır.
Mücadele faaliyetleri IRAP kapsamına alınmalıdır.
Tarım ve Orman Bakanlığı, üniversiteler, araştırma kuruluşları, meslek odaları ve AFAD ortak hareket etmelidir.
Bu kapsamda Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi, konunun Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile Trabzon İl AFAD Müdürlüğü tarafından değerlendirilmesi amacıyla resmi yazı ile bildirimde bulundu.
“Ulusal Kahverengi Kokarca Eylem Planı” çağrısı
Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi, kahverengi kokarcanın yalnızca tarımsal değil, çevresel ve toplumsal boyutlarıyla da ele alınması gerektiğini belirterek, şu adımların atılmasını önerdi:
Ulusal Kahverengi Kokarca Eylem Planı hazırlanmalı, IRAP ve ulusal afet stratejileriyle entegre edilmelidir.
Erken Uyarı ve İzleme Sistemleri (feromon tuzak ağları, dijital haritalama) kurulmalıdır.
Biyolojik mücadele programları, yerli doğal düşman türleriyle desteklenmelidir.
Çiftçi eğitimi ve halk bilgilendirme kampanyaları düzenlenmeli, yanlış kimyasal uygulamaların önüne geçilmelidir.
Kurumsal veri paylaşımı sağlanarak Tarım ve Orman Bakanlığı, AFAD, belediyeler, üniversiteler ve meslek odaları arasında ortak eylem protokolleri oluşturulmalıdır.
“Bilim temelli ve sürdürülebilir bir afet yönetimi anlayışı gerekli”
Pehlevan açıklamasını şu sözlerle tamamladı:
“Kahverengi kokarca istilası, yalnızca bir zararlı problemi değil; çevresel dengeyi, üretici gelirini ve toplum sağlığını etkileyen çok boyutlu bir krizdir. Bu nedenle mücadele, bilimsel temellere dayalı, sürdürülebilir ve kurumsal koordinasyonla yürütülen bir afet yönetimi anlayışıyla ele alınmalıdır.”
Kaynak:
