TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, 2025 yılı fındık sezonuna ilişkin yaptığı açıklamada, üreticinin emeğinin ve alın terinin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı. Pehlevan, rekolte tahminlerindeki tutarsızlıklara ve fiyat politikalarına sert eleştiriler yöneltti.
“Rekolte Rakamları Birbiriyle Çelişiyor”
Pehlevan, farklı kurumlar tarafından açıklanan 420 bin, 520 bin ve 620 bin tonluk rekolte tahminlerinin birbiriyle çeliştiğine dikkat çekerek, bu rakamların neye göre belirlendiğini sorguladı. İlkbahar donu, kuraklık, külleme hastalığı ve kahverengi kokarca zararlısının etkilerinin göz ardı edildiğini belirten Pehlevan, bazı bölgelerde yüzde 40’a varan ürün kayıplarının hesaba katılmadığını ifade etti.
“Rekolte Masa Başında Değil, Sahada Belirlenmeli”
2024 sezonunda da benzer senaryoların yaşandığını hatırlatan Pehlevan, rekoltenin masa başında değil, sahada yapılan gerçekçi çalışmalarla tespit edilmesi gerektiğini söyledi. Açıklanan fiyatların yıl içinde yükselmesine rağmen üreticinin kaybettiğini, kazananın ise konforlu ortamlarda oturanlar olduğunu dile getirdi.
“Üreticinin Emeği Görmezden Gelinmemeli”
Fındık üreticisinin yağmurda, güneşte, zorlu koşullarda emek verdiğini hatırlatan Cemil Pehlevan, “Tek taraflı kazanç sürdürülebilir bir üretim modeli değildir. Üretici kazanmazsa üretimi bırakır, ihracatçı da satacak fındık bulamaz” ifadelerini kullandı.
“Fiyatlar Adil Belirlenmeli, Kayıt Dışı Alımlar Denetlenmeli”
Bir kilogram fındığın en iyimser üretim maliyetinin 175 TL olduğunu belirten Pehlevan, üreticiye yaşam payı eklenerek 230 TL’lik bir taban fiyat açıklanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, sezon içinde kayıt dışı alım yapanların denetlenmesi ve tüm fındık alıcılarının kayıt altına alınması gerektiğini söyledi.
“TMO ve FİSKOBİRLİK Piyasada Etkin Rol Üstlenmeli”
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) piyasada aktif bir şekilde yer almasının üretici için önemli bir kamu güvencesi olduğuna değinen Pehlevan, fındık üreticilerinin örgütü olan FİSKOBİRLİK’in de yeniden etkin hale getirilmesi gerektiğini kaydetti. Bu iki kurumun birlikte hareket edebileceği yöntemlerin belirlenmesi çağrısında bulundu.
“Destekler Artmalı, Gençler Tarıma Kazandırılmalı”
Mazot, gübre, ilaç ve işçilik maliyetlerinin geçtiğimiz yıla göre iki katına çıktığını belirten Pehlevan, üreticinin borçlanmadan üretime devam edebilmesi için devlet desteklerinin artırılması gerektiğini söyledi. Özellikle sosyal güvence ve uzun vadeli politikalarla üreticinin desteklenmesini önerdi.
“Fındık Katma Değerli Ürün Olarak İhraç Edilmeli”
Türkiye’nin dünya fındık üretiminin yüzde 70’inden fazlasını gerçekleştirdiğini hatırlatan Pehlevan, buna rağmen markalaşma ve katma değerli ürün geliştirme konusunda geri kalındığını söyledi. AR-GE çalışmalarına hız verilmesi gerektiğini belirtti.
“Üretici Güçlenirse Türkiye Güçlenir”
Gençlerin tarımdan uzaklaştığını, bunun önüne geçmek için politikaların gençler ve kadınları üretimde tutacak şekilde şekillendirilmesi gerektiğini vurgulayan Pehlevan, sözlerini “Fındıkta sürdürülebilir üretim, doğru planlama ve adil fiyat politikalarıyla mümkündür. Üretici güçlü olursa Türkiye güçlü olur” diyerek tamamladı.
Kaynak:
