Anayasa Mahkemesi Haziran'daki seçimleri yakından ilgilendiren önemli bir karar aldı. Mahkeme, milletvekili seçim kanununu kısmen iptal etti. Bu kararla milletvekili dağılımı nüfusa göre yapılacak

Anayasa Mahkemesi bugün aldığı kararla, küçük illeri üzdü, büyük illeri ise sevindirdi.

Milletvekili seçim kanununda yapılan değişiklikle, nüfusu ne olursa olsun Türkiye’deki her ilin en az iki milletvekili çıkarması kanunlaşmıştı. Ancak CHP bu

Anayasa Mahkemesi’ne götürdü. Ve Mahkeme, milletvekili seçim kanununun, her ilin nüfusuna bakılmaksızın en az 2 milletvekili çıkarmasını içeren maddesini oy birliği ile iptal etti.

Bu ne anlama geliyor?

Mahkemenin iptal ettiği kanunla, Türkiye’nin en düşük nüfuslu beş ili, Haziran seçimlerinde iki milletvekili çıkarmayı beklerken, sadece tek milletvekili çıkaracak.

Bu iller şöyle: Gümüşhane, Bayburt, Kilis, Ardahan ve Tunceli.

Anayasa Mahkemesi’nin aldığı karar uyarınca, Haziran seçimleri öncesinde illere düşen milletvekili hesabı şöyle yapılacak:

TBMM’de bulunan 550 milletvekilliğinin 81’i, her ile bir milletvekili düşecek şekilde dağıtılacak. Kalan vekil sayısı olan 469 ise Türkiye’nin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen son nüfus sayısına bölünecek. Çıkan sayıya göre, milletvekillikleri illere göre dağıtılacak.

Hesap somut olarak şöyle yapılacak:

TUİK Aralık ayında yaptığı açıklamaya göre, Türkiye’nin 2010 yılı nüfusu 73 milyon 722 bin 988 kişi.

Bu rakam, her ile birer vekil dağıtıltıldıktan sonra kalan 469 sayısına bölünecek. Böylece milletvekili olmak için gerekecek oy sayısı belirlenecek. Bu sayı 157 bin 191. Yani, her 157 bin kişiye bir vekil düşecek.

Oysa Türkiye’nin en az nüfusuna sahip olan şehirleri, Gümüşhane (129 bin 618), Tunceli (76 bin 699), Bayburt (74 bin 412), Kilis (123 bin 135) ve Ardahan (105 bin 454) ikinci vekili çıkaramayacaklar.

Bunun yerine, İstanbul, Ankara gibi göç alan dolayısıyla da nüfusu artan illerin vekil sayısı artacak.

YÜKSEK SEÇİM KURULU’NUN HESABI KARIŞTI

Yüksek Seçim Kurulu, Mart 2010’da adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerine göre ve TBMM’nin kabul ettiği milletvekili seçim kanuna göre, illerin çıkaracağı vekil sayılarını belirleyerek açıklamıştı. Yüksek Seçim Kurulu’nun, Anayasa Mahkemesi’nin Milletvekili kanununu bozmadan önceki, her ile en az iki vekil düşecek şekilde yaptığı hesap şöyleydi;

Adana 14, Adıyaman 5, Afyonkarahisar 6, Ağrı 4, Amasya 3, Ankara 31, Antalya 13, Artvin 2, Aydın 7, Balıkesir 8, Bilecik 2, Bingöl 3, Bitlis 3, Bolu 3, Burdur 3, Bursa 17, Çanakkale 4, Çankırı 2, Çorum 4, Denizli 7, Diyarbakır 11, Edirne 4, Elazığ 5, Erzincan 2, Erzurum 6, Eskişehir 6, Gaziantep 12, Giresun 4, Gümüşhane 2, Hakkari 3, Hatay 10, Isparta 4, Mersin 12, İstanbul 84, İzmir 26, Kars 3, Kastamonu 3, Kayseri 9, Kırklareli 3, Kırşehir 2, Kocaeli 11, Konya 14, Kütahya 5, Malatya 6, Manisa 10, Kahramanmaraş 8, Mardin 6, Muğla 6, Muş 4, Nevşehir 3, Niğde 3, Ordu 6, Rize 3, Sakarya 7, Samsun 9, Siirt 3, Sinop 2, Sivas 5, Tekirdağ 6, Tokat 5, Trabzon6, Tunceli 2, Şanlıurfa 11, Uşak 3, Van 8, Yozgat 4, Zonguldak 5, Aksaray 3, Bayburt 2, Karaman 2, Kırıkkale 3, Batman 4, Şırnak 4, Bartın 2, Ardahan 2, Iğdır 2, Yalova 2, Karabük 2, Kilis 2, Osmaniye 4, Düzce 3

Toplam 550 .

TÜİK, 2007 yılında adrese dayalı kayıt sistemine göre nüfus sayımı yapmıştı. Ancak bu sayımın ilanı, 2007 yılı genel seçimlerine yetişmediği için, Yüksek Seçim Kurulu seçmen sayısını ve illere göre milletvekili dağılımını 2000 yılı nüfus sayımına göre yapmıştı. O dönemde genel seçimin 7 yıl önceki nüfus bilgisiyle yapılması büyük tartışma yaratmıştı.