Kişisel verilerin korunması, sadece teknik veya hukuki bir mesele değil, aynı zamanda temel bir insan hakkıdır. Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun (KVKK) kurucu başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, kurumun çalışmaları ve Türkiye’de kişisel verilerin korunmasına yönelik farkındalık üzerine önemli açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Faruk Bilir Kimdir?
1971 yılında Yozgat’ın Sorgun ilçesinde doğan Prof. Dr. Faruk Bilir, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu; yüksek lisans ve doktorasını da aynı üniversitede tamamladı. Akademik kariyerine 1995’te araştırma görevlisi olarak başladı. 2013’te profesör unvanını alan Bilir, Selçuk Üniversitesi ve KTO Karatay Üniversitesi’nde çeşitli akademik ve idari görevler üstlendi.
2016’da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Hukuk Müşavirliği görevini vekâleten yürüten Bilir, 15 Aralık 2016’da Cumhurbaşkanı tarafından KVKK Kurul Üyesi, 30 Ocak 2017’de ise Kurum Başkanı olarak atandı. Halen bu görevini sürdürüyor.
“Kişisel Veriler, İnsanın Özü”
Bilir, kişisel verilerin korunmasının insan onurunun korunmasıyla doğrudan ilişkili olduğunun altını çizdi:
“Kişisel veriler, insanın kimliğini ve mahremiyetini temsil eden değerlerdir. Bu nedenle onları korumak, bireyin onurunu ve itibarını korumaktır. Mahremiyet, yalnızca bireysel bir tercih değil, doğuştan gelen bir haktır.”
Bilir’e göre, mahremiyet özgürlüğün de temel taşı:
“Özgür birey, neyi paylaşacağını kendisi belirleyebilendir. Bu yüzden kişisel verilerin korunması, sadece birey için değil, demokratik toplum düzeni ve hukuk devleti için de hayati önem taşıyor.”
6698 Sayılı Kanun’un Doğuşu
Türkiye’de kişisel verilerin korunması sürecinin uzun bir geçmişi var. İlk çalışmalar 1989’a uzanıyor. 2010’da yapılan Anayasa değişikliğiyle kişisel verilerin korunması hakkı temel hak olarak tanındı ve nihayet 24 Mart 2016’da 6698 sayılı KVKK yürürlüğe girdi.
Bilir, kuruluş sürecinin hem zorlu hem de heyecan verici olduğunu ifade etti:
“Kurumun yapısını kurmak, ikincil mevzuatı hazırlamak ve toplumu bilgilendirmek için yoğun mesai harcadık. Yurtdışındaki örnekleri inceledik, çok sayıda rehber, yönetmelik ve farkındalık çalışması hazırladık.”
8 Yönetmelik, 3 Tebliğ, 35 Rehber
KVKK, şimdiye dek 8 yönetmelik, 3 tebliğ yayımlayarak uygulama standartlarını belirledi. Ayrıca çerez uygulamalarından yapay zekâya, genetik verilerden unutulma hakkına kadar birçok konuda rehberler hazırladı. Kurumun 13 sayılık hakemli dergisi, 9 sayılık çevrim içi bülteni, 72 video ve 56 podcast bölümü bulunuyor.
“Önceliğimiz Farkındalık”
Bilir, kurumun cezalandırıcı bir yapısından ziyade öğretici bir rol üstlendiğini vurguladı:
“Hedefimiz, ihlaller yaşanmadan farkındalık oluşturmak. Cezalar Kanun’da zorunlu olduğunda uygulanıyor, ancak asıl önceliğimiz toplumun bilinçlenmesi.”
Uluslararası Alanda Aktif Katılım
Türkiye, kişisel verilerin korunmasına dair ilk uluslararası sözleşme olan 108 Sayılı Sözleşmeyi imzalayan ilk ülkelerden. KVKK, 2017’den bu yana Global Privacy Assembly üyesi ve 2022’de toplantısına ev sahipliği yaptı. Ayrıca Avrupa Veri Koruma Otoriteleri Konferansı üyesi olan kurum, 2024’te İstanbul’da bölgesel istişare toplantısı düzenledi.
2025’te Avrupa Veri Koruma Otoriteleri Bahar Konferansı’na ev sahipliği yapacak Türkiye, böylece 100’den fazla Avrupalı temsilciyi ağırlayacak.
Kanunda Yeni Düzenlemeler
Geçen yıl yapılan değişiklikle özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları ve yurt dışına veri aktarımı yeniden düzenlendi.
Bilir, yeni sistemin üç aşamalı olduğunu belirtti:
“Önce yeterlilik kararı aranacak, yoksa uygun güvenceler sağlanacak. Bunlar da yoksa istisnai haller değerlendirilecek. Ayrıca idari para cezalarına itiraz yolu sulh ceza hakimliklerinden idare mahkemelerine taşındı.”
Çocuklar İçin Özel Projeler
Kurum, çocukların mahremiyet bilinci kazanması için çok sayıda proje yürütüyor.
“Verican ile Kişisel Verileri Öğreniyorum” çizgi roman serisi, “Verinaz ile Dijital Maceralar”, “Farkında Ailesi” animasyonları, KVKK Okulda Projesi ve Tekno Dünyaya Yolculuk kutu oyunu bunlardan bazıları.
“Çocuklarımızdan çok güzel geri dönüşler alıyoruz. Mahremiyetin küçük yaşta öğrenilmesi, toplumsal kültür açısından son derece önemli.” dedi Bilir.
“Veri Güvenliği, Dijital Dünyadaki Güvenliğimiz”
Bilir, vatandaşlara şu uyarıda bulundu:
“Verilerinizi paylaşmadan önce iki kere düşünün. Güçlü şifreler kullanın, şüpheli mesajları açmayın, uzman kurumların uyarılarını takip edin. Sınır güvenliğimiz ne kadar önemliyse, verilerimizin güvenliği de o kadar önemlidir.”
Kaynak:
