Genel seçimler geride kaldı. Önceki akşam oy oranları belli oldukça milletvekili adayları kadar seçim üzerine tahmin yürütenlerde de heyecan vardı. Özellikle de köşe yazarlarında. Tahmin yarışı Radikal'in 19 Temmuz'daki manşetiyle hızlanmıştı. Araştırmacı Tarhan Erdem, AKP'nin yüzde 48'e dayandığını yazınca, o güne kadar tahminlerini okuyucuyla paylaşmayanlar da kaleme sarıldı.

Aralarında Radikal yazarlarının da bulunduğu pek çok gazeteci Erdem'in araştırmasını 'uç' bulmuştu. Kimine göreyse yapılan, bir propagandaydı. Seçim sonuçları açıklanıp Tarhan Erdem'in haklılığı ortaya çıkınca bu yazarların büyük kısmı Sezar'ın hakkını Sezar'a verdi. İşte gerçek sonuçların yanına bile yaklaşamayan ve Tarhan Erdem'e yüklenen köşe yazarlarından bir demet:

Tufan Türenç'in seçim turu
Seçimden önce İstanbul 2. Bölge'de izlenim turu atan Türenç'in yorumu şöyleydi: "AKP-CHP başa baş... AKP de birinci parti olabilir, CHP de... Barajı aşacak üçüncü partinin MHP olacağı kesin gibi. İstanbul'da bir patlama bekliyorlar... Çarşı, diye bakıp da, "FB'li Tufan Türenç'e de karşı" demeyin sakın. Ama BJK'nın kalbi olan Çarşı Grubu, AKP'ye karşı.

Beşiktaş'ta dolaşırken onlarla seçimi konuştuk. Çarşı'nın tribün lideri Alen Makaryan, "Bizden CHP'nin dışına oy çıkmaz" diyor. Bence, birinci parti olmaya AKP daha yakın. Ancak CHP de birinci parti çıkabilir. Bu bölgede MHP sürpriz parti olmaya aday. Sonuçlar şöyle olabilir: AKP 10, CHP 8, MHP 3. (İkinci olasılık CHP 10, AKP 8, MHP 3.) Dördüncü parti barajı aşarsa bu üç partiden bir veya iki milletvekilini alabilir." (Radikal'in notu: İstanbul ikinci bölgede AKP 12, CHP yedi, MHP iki milletvekili çıkardı.) (Hürriyet, 9 Temmuz)

Vatan: AKP'nin yüzde 40 oy alması hayal
Vatan gazetesi 3 ve 4 Temmuz'daki sayısında seçim tahmini yaptı. Gazeteye göre AKP'nin yüzde 40 alması hayaldi. Şu yorum yapıldı: "AKP 22 Temmuz'da yüzde 40'ı yakalayabilir mi? Başta da söyledik, teorik olarak evet. Matematik olarak baktığımızda ise bunun kolay olmadığını söyleyebiliriz." Gazete, CHP için "Oy oranını 3 Kasım'a göre artıracak.

Partinin yüzde 25'in az da olsa üzerine çıkması sürpriz olmaz. Ancak CHP'nin yüzde 30'a yaklaşması veya aşması çok zayıf bir ihtimal olarak görünüyor" derken, MHP'yle ilgili yorumu da şöyleydi: "Tahmin yapmak zor. Ancak MHP'nin 1999 seçimlerindeki oyuna yaklaşacağını söylemek mümkün. MHP'nin yüzde 15'e yakın oy alması normal bir sonuç gibi görünüyor. Yüzde 15'in üzerine çıkması da büyük bir sürpriz olmaz." (Radikal'in notu: CHP yüzde 20.9, AKP yüzde 46.6 oranında oy aldı. Vatan sadece MHP'nin oy oranını bilebildi: Yüzde 14.3)

Erol Tuncer: 'Yüzde 40' diyenleri anlamıyorum
Türkiye Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) Başkanı Erol Tuncer: "... Çoğu kamuoyu yoklaması iktidar partisini yüzde 40'larda gösteriyor. Bütün bu dezavantajlara rağmen, AKP'nin oylarını nasıl artırdığını çözemiyorum. Niye kamuoyu yoklamalarında böyle çıkıyor, onu da bilmiyoruz. Manipülasyon endişeleri var. Ama hepsi de manipülasyon yapmıyor tabii... Bu işi çok ciddi yapan kurumlar da var." (Vatan, 9 Temmuz)

Mine Kırıkkanat: Anketi duydum 'Oha' dedim
Dün bir arkadaşım, son seçim anketine göre oy dağılımını bildirdi: AKP yüzde 47.9. Vallahi farkında bile olmadım, ağzımdan tek sözcük çıkmış: Oha! 'Çüş' de diyebilirdim. Ama beynim, sahtekârlığın bu kadar kalını, yalanın böyle hamı, soytarılığın bunca kabası, densiz ve yontulmamış kurnazlık karşısında, ancak insanoğlunun homurtularla konuştuğu bellek katmanında bulmuştu gerekli tepkiyi. Odun gibi, ağız dolusu, gırtlağımın tüm baslarını gerektiren bir 'oha'. (Vatan, 18 Temmuz)

Can Ataklı: AKP, 230'un da altında kalır
AKP ve yandaşı çevreler günlerdir bir 'yüzde 40' tutturdular. İçinde saygın isimlerin bulunduğu bazı araştırma kuruluşları da yaptıkları anketlerle bu oranı onayladıkları için kamuoyunda ciddi bir beklenti oluştu. ... Bir yandan anketlere dayanarak 'yüzde 40' oranı pompalanıyor, diğer taraftan toplama insanlarla hemen her yerde büyük kalabalıklar oluşturuluyor, öte yandan kentler sadece AKP bayraklarıyla donatılıyor. Sanki herkes AKP'li... ... Bülent Tanla ile konuşuyorduk. 'Yüzde 40' konusunu sordum. O da bu oranın abartıldığı görüşünde.... Bir not daha vereyim: Göreceksiniz AKP 230'un da altında kalarak iktidardan iyice uzaklaşacaktır (Radikal'in notu: AKP 340 milletvekilliği kazandı). (Vatan 10 Temmuz)

Bülent Tanla: Tek başına iktidar hayal
CHP milletvekili ve eski araştırma şirketi sahibi Bülent Tanla, Vatan gazetesinde 16 Temmuz'da yayımlanan söyleşide AKP'nin yüzde 40'ları bulmasının hayal olduğunu belirtirken tek başına iktidar olmasının da çok güç olduğunu söyledi.

Cüneyt Ülsever de yanıldı
... Soruyorlar; 'Seçim hakkında tahminin ne?' AKP'nin birinci, CHP'nin ikinci geleceğini söylüyorum. Suratıma 'Sen ne biçim gazetecisin, bunu çoluk çocuk bile bilir!' ifadesiyle bakıyorlar. AKP'nin alacağı yüzdeyi tahmin etmemi istiyorlar. "Yüzde 25 ile yüzde 40 arasında bir yer!" diyorum. Tabii, yine tatmin olmuyorlar (Radikal'in notu: AKP'nin oy oranı yüzde 46.6 oldu). (Hürriyet 10 Temmuz)

Yılmaz Özdil: Anketler palavra
Gazetelerde ve televizyonlarda yayınlanan 'bağımsız' seçim anketlerini topladım. Beni ziyaret eden milletvekili adaylarının 'tarafsız' tahminlerini de ilave ettim. Tablo şu...
AKP: Yüzde 52. CHP: Yüzde 47. MHP: Yüzde 43. GP: Yüzde 24. DP: Yüzde 22. SP: Yüzde 20. HYP: 17. İP: Yüzde 12. Meclis'e sekiz parti, 134'ü bağımsız, 2 bin 147 milletvekili falan giriyor! Güdümlü medyanın, daha önce defalarca palavra olduğu kanıtlanmış, eğip bükmeye müsait rakamsal hokus pokusu yayımlaması niye serbest? (14 Temmuz, Sabah)

Şakir Süter: Erdem komik duruma düşüyor
Tarhan Erdem yönetimindeki KONDA'nın anketinde AKP'nin yüzde 48 gösterilmesi 'istikrarlı isabetsizlik' olmalı! Çünkü Konda'nın, 2004 yerel seçimlerinde de yaklaşık 14 puanlık sapma ile 'büyük fiyasko' diye nitelenen araştırması da var. Yaygın kabul şu: 'Tarhan Erdem, Baykal'la husumete dayalı araştırma yaptıkça şişiyor ve itibarını gölgeleyip komik duruma düşüyor. AKP'ye de yaranamıyor çünkü orada da itibarsız.. Bu arada, çıtanın 48'e çıkartılmış olmasından ciddi rahatsızlık duyan AKP yönetiminin bizzat yaptırdığı son araştırmanın özeti: AKP: 38-39, CHP: 22-24, MHP: 12-15 (Akşam, 21 Temmuz)

Tercüman: Tarhan Erdem'in anketi gülünç
Tercüman gazetesi, 20 Temmuz tarihli sayısında, 'AKP yüzde(!) 48 halk yüzde 98' başlıklı haberinde AKP'nin 4.5 yıllık ekonomik politikaları eleştirilirken, Tarhan Erdem'in araştırmasıyla ilgili şu yorumu yaptı: "Tarhan Erdem'in sahibi olduğu KONDA'nın AKP oylarını yüzde 48 göstermesi, gülünç bulundu.

Cüneyt Arcayürek: Nabza göre şerbet veriyorlar
Günlerdir yayımlanan anketler halkı şu veya bu parti adına etkilemek için yarış halinde. Birine göre iktidar partisinin oyları düşüyor, bir diğerine göre artıyor. Biri muhalefet oylarını yerinde saydırıyorsa, öteki daha insaflı, birazcık arttığını duyuruyor. Her nabza göre şerbet söylemini tarif etmeye gerek yok; anketleri göstermek yeterli. Yüzde 30-31'lere düşürenler oldu AKP oylarını, son anda Tarhan Erdem yönetimindeki KONDA'nın açıkladığı sonuca göre, AKP, ohooo almış başını gidiyor. Yüzde 48'lerde! (Cumhuriyet, 21 Temmuz)

Güngör Mengi, Erdem'e yüklendi ama...
... Tarhan Erdem, AKP oylarının yüzde 48'e dayandığını, CHP'nin ise yüzde 20'nin altında kaldığını söylüyordu. Bu iddia 'Ya sayı saymayı bilmiyor ya dayak yememiş' sözünü hatırlattı. Yüzde 80 katılımlı bir seçimde AKP'nin bu kadar oy alması için bir önceki seçimde elde ettiği 10.8 milyon oyu 16.3 milyona yükseltmesi gerekecektir. Bu, beş yıl önceki oyunu yarıdan daha fazla artırması demek oluyor. Böyle bir ihtimal var mı? Sokaktaki her iki kişiden biri AKP'li mi? MHP yüzde 14 oy alıp 70 milletvekili bunları kimden alacak? ... Makulü savunanlar bile 'Yüzde 40 ve üstü hayaldir' derken AKP'nin tuzağına, yani yüzde 39'un gerçekçi olacağını kabul etmiş duruma düşüyorlar! Araştırmalar doğru ise bu yanlışa karşı Meclis'in yasal tedbirler getireceğini bekleyemeyiz. Şu andaki tek ümit, Erdem'in yanıldığı zamanlarda 'küçük pardon'larla geçiştirilemeyecek yanlışlara düşmesidir. (Vatan, 20 Temmuz)

Necati Doğru şimdi ne diyecek?
... 48 saat kala; 'AKP'nin yüzde 47.9'u bulduğunu, yüzde 50 sınırına dayandığını' ilan ediyorlar. Hitler'in propaganda bakanı Goebbels "Propagandada beyinlere her gün 1 cm. çivi çakacaksın, 40 günde 40 cm. girecek, girdiğini kimse hissetmeyecek, böylece yalan gerçek olacak" demişti. Hormonlu anketler! Goebbels'in çivisi! Seçmenin sandığa gitmesine iki gün kala; 'Seçimlerde oy verecek olan 42 milyon seçmenin yüzde 70'i, yani her 100 seçmenden 70'i, AKP'nin iktidar olacağını beklemektedir' yalanını paslı çivi gibi beyinlere çakıyor. Böylece belki de yüzde 30'ların altına inmiş AKP'yi son anda kararsızları etkilemek ya da karar verdiği partinin 'iktidar olacağı ihtimalini zayıf bulanları' oy sandığına gitmekten caydıracak etki yaratmaya çalışıyorlar. Yüzde 13'lük bir sapma yapacak kadar hormonlu bir anketi seçime 48 saat kala yayınlayarak seçmenin 'beynini Goebbels'in çivili tahtasına dönüştürmek isteyenlerin' bir sorumluluğu olması gerekir. Hapis demiyorum. Kınanmaları. (Vatan, 20 Temmuz)

Bekir Coşkun: Erdemli tarhana
Tarhan Erdem'in şirketinin dünkü Radikal'de yayımlanan kamuoyu yoklamasına göre, yüzde 48... Allah'a şükretmeliyiz ki bu erdemli tarhana yoklamalar hiçbir zaman tutmuş değil. Yine de AKP yüksek oy alır mı?.. Alır... Tayyip Erdoğan'ın bu başarısı, demokrasinin iki önemli özelliğine dayanır. Birincisi: Demokrasilerde her toplum layık olduğu yönetimi mutlaka bulur. Tayyip Erdoğan bu topluma göre bir 'Başbakan'dır. Demokrasi; sosyal yapıları ve kültürleri aşağı yukarı eşit insanların rejimidir. Toplumun çoğunluğu zırcahilse... Büyük çoğunluk okumaz, görmez, düşünmez, sessiz, kaderci ise... Bilinç-erdem kazanamaz. Tayyip Erdoğan yine 'Başbakan'dır. (Hürriyet, 20 Temmuz)

Mustafa Mutlu: Akıl almaz tahmin
Bazı kamuoyu şirketleri seçime iki-üç gün kala akıl almaz tahminlerde bulundu... Buna göre bugünkü iktidar partisi kimilerine göre oyların yüzde 48'ini, kimilerine göre ise 52'sini alacak... Eğer bu tahminler doğru çıkarsa, o anketleri yapan tüm şirketleri yürekten kutlayacağım... Ama yine 15-20 puanlık 'yanılmalar' olursa... O zaman sakın bir daha kafamızı karıştırmaya, oyumuzu etkilemeye soyunmasınlar... Kendi adıma, dünya-âleme rezil ederim! (Vatan, 21 Temmuz)

Mehmet Y. Yılmaz: Ankette hata olmalı
... Ben son açıklanan anket sonuçları ile ilgili düşündüklerimi hemen söyleyeyim: AKP'nin yüzde 48 oy alacağı tespitine inanmıyorum.
Eğer bu doğruysa oy kullanacak iki seçmenden birinin tercihinin AKP olması gerekiyor. Ve bu kadar yer dolaştım, böyle çarpıcı bir durumla hiçbir yerde karşılaşmadım. Tarhan Erdem ciddiyetine inandığım bir araştırmacı. Ama sanırım ki ankette önemli bir hata var. İkinci büyük olasılık şu: Her zaman Türklerin, anket yapanlarla dalga geçtiklerine inanırım. Bana öyle geliyor ki bu anket için de aynı şey geçerli! Bu sıcakta eğlenecek şey arayan millet anketörlerle dalgasını geçmiş! (Hürriyet, 21 Temmuz)
Mehmet Y. Yılmaz dünkü yazısında yanılanın kendisi olduğunu şu sözlerle ifade ediyordu: "Tarhan Erdem'in seçim öncesindeki son araştırmasını Radikal'in manşetinde okuduğumda 'Yok artık, o kadar da değil' diye düşünmüştüm. Bu görüşümü seçimden önceki son yazımda da belirtmiş ve 'Halk anketçilerle dalga geçiyor' demiştim. Seçim sonuçlarından sonra sizlerden ve Tarhan Erdem'den özür dilemem gerekiyor, yanılan benmişim!

Hikmet Çetinkaya: Soros'un çocukları
... AKP yüzde 48-50'yle tek başına iktidarmış 23 Temmuz sabahı... Bizim Soros'un çocukları yine övgüler düzüyor AKP'ye.... Tayyip bey değişmişmiş. Yüzde 48'le tek başına iktidara geleceği söylenen Tayyip bey neden bu kadar hırçın? Çünkü yüzde 48 değil... Yüzde 30'ların altına düşüyor.. (20 temmuz, Cumhuriyet)
Tarhan Erdem ve ekibi için 'Soros'un çocukları' diyen Hikmet Çetinkaya dün özür diliyordu: Tartışma konusu olan Tarhan Erdem'in kamuoyu sonuçları doğru çıktı. Erdem'i eleştirmiştim. Kendisinden özür diliyorum.

Murat Yetkin: İnanmamıştım ama...
.. Gördüğüm iki uç örnek, YÖNARA'nın AKP'yi yüzde 31, CHP'yi yüzde 28.9, MHP'yi yüzde 15.7 gösteren çalışması ile, bugün manşetimizde yer alan KONDA'nın AKP'yi yüzde 47.9, CHP'yi yüzde 19.5, MHP'yi yüzde 14.1 gösteren çalışması. Gerçek ikisinin arasında bir yerde mi, yoksa KONDA'nınkine mi yakın mı çıkacak? Çünkü dün ulaştığım AKP yönetimindeki bir araştırma, AKP'ye KONDA'dan az şans tanıyor, CHP'ye de biraz daha fazla. Parti yönetimindeki son tahminlerde, AKP yüzde 40-42, CHP yüzde 20-22, MHP ise yüzde 10.5 ile 12 arasında görünüyor. (Radikal, 19 Temmuz)
Murat Yetkin dünkü yazısında ise Tarhan Erdem'in hakkını Erdem'e veriyordu:

 "İsmet Berkan, 18 Temmuz'da telefonda Tarhan Erdem'in AKP'yi yüzde 48, CHP'yi de yüzde 20'nin altında gösteren anketini manşet yapacağını söylediğinde 'Yapmasak daha iyi olur, riskli' demiştim. Ertesi gün 'AKP 48'e dayandı, CHP 20'nin altında' manşetiyle çıkan Radikal'de de sonucun böyle çıkacağından emin olmadığımı yazmıştım. Hemen hemen öyle çıktı. Tarhan Erdem'in Deniz Baykal alerjisi nedeniyle işine taraflı yaklaştığı için yönlendirme yaptığı eleştirisinin de haksızlık olduğu görülüyor. Erdem 1999 seçimlerinde CHP'nin barajı geçemeyeceğini söylediği için de benzer eleştirilere maruz kalmıştı. O zaman da haklı çıkmıştı."

Altan Öymen: KONDA'yı kutluyorum
...AKP ile CHP'nin yüzde 30 civarında oy oranıyla başa baş göründüğü araştırmalar mı doğru çıkacak, AKP'yi yüzde 40, CHP'yi 20 civarında gösteren araştırmalar mı?.. Ben değerli politikacı ve yazar arkadaşım Tarhan Erdem'i eskiden beri tanıyorum. Araştırmalarında ne kadar objektif ve dikkatli davranmaya çalıştığını bilirim.

Nitekim geçmiş seçimler öncesindeki araştırmalarının çoğunun isabet derecesi seçim sonuçlarıyla ortaya çıkmıştır. Ama bu defa bu araştırmanın yanlış çıkmasını veya üç gün içinde seçmenleri etkileyerek, araştırmadaki dengelerin değişmesine katkıda bulunmasını diliyorum. (Radikal 19 Temmuz)
Altan Öymen dünkü yazısında ise şunları belirrti. "...Tarhan Erdem'in yönetimindeki son KONDA anketinin yanlış çıkmasını dilemiştim. Seçmenlerin, başta CHP olmak üzere, AKP dışı partileri ve adayları güçlendirmesinde fayda olduğunu belirtmiştim. Bu dileğim gerçekleşmedi... AKP'yi başarısı için, KONDA'yı anketindeki isabet derecesi için kutlarken..."

Haluk Şahin: Yok daha neler!
...Daha önce yazdığım 'Ben yüzde 43'lük bir hava göremiyorum' başlıklı yazımda da bu inanılmazlık duygusunu dile getirmiştim. Şimdi Tarhan bey ona beş puan daha eklemiş, olmuş mu yüzde 48! Oysa ben de dere tepe dolaşıyorum, herkesle konuşuyorum, eski izlenimlerimi gözden geçiriyorum. Hatta uyanmak için kendimi çimdikliyorum, ama bir şey değişmiyor. Hayır efendim, ben bırakın yüzde 48'i yüzde 43'lük bile bir hava görmüyorum!

 Bu konudaki yöntemlerime güvenirim. Ben kendi temaslarımdan elde ettiğim izlenimi özetleyeyim: Yüzde 40'ı aşan bir siyasal blokun bulunduğunu sanmıyorum... (Radikal, 19 Temmuz)
Haluk Şahin dünkü yazısında ise Tarhan Erdem'den özür dilemeyi ihmal etmedi: "... Ben Türkiye'de yüzde 40'ı geçen bir oy bloku olmadığını düşündüğümü yazmıştım.. Varmış. Yılların araştırmacısı Tarhan Erdem haklıymış."