Türkiye'de özel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırım olma özelliği taşıyan ve bünyesinde 20 fabrikayı barındıran STAR Rafineri açıldı. Günde ortalama 10 bin kişinin 20 Eyfel Kulesi yapacak kadar çelik, küçük bir kasaba kuracak kadar beton ve Türkiye'yi 4 kez dolaşacak uzunlukta kabloyla inşa ettiği rafineri, yaklaşık 6,3 milyar dolara (35.333.865.000 TL) mal oldu. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şöyle;

* Bir taraftar konteyner limanı, bir bakıma petro kimya tesisleri... Bütün bunları ele aldığınızda burada yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. 2008'den beri enerji alanında ülkemizde imzalar atan Azerbaycanlı şirket SOCAR bu yatırımla yeni enerji yatırımını yine ülkemize kazandırmıştır. Bu proje son 30 yıldır gerçekleştirilen en büyük reel sektör yatırımıdır. Star Rafinerisi Avrupa, Ortadaoğu ve Kuzey Afrika bölgesinin en büyüğüdür. Böyle bir yatırım olunca, kendilerine bir destek de vereceğiz. Marifet iltifata tabiidir. Bizim üzerimize düşen görev de şu sadece Bakanlık'ta işlemler ve teşviklerden istifade etmiş olacak.

* Bu rafine Türkiye'nin en büyük yerlileştirme projesidir. Bu şekilde 1.5 milyar dolar tasarruf edilmesi planlanıyor. Yılda 10 milyon ton ham petrol işleme ve 1.6 milyon depolama kapasitesine sahip.Petrol ürünlerinde Türkiye'nin dışa bağımlılığının azalması hedefleniyor. 

* İstihdam boyutuyla da önemli... Bu tesiste 1100 kişi görev yapacak. Türkiye ve Azerbaycan ekonomilerine önemli bir girdi sağlanırken, Ege bölgemizde  de refahı sağlayacağız.

* Türkiye olarak dayatmalara karşı cevabımızı diplomatik alanda en güçlü şekilde vermeyi sürdüreceğiz. Şu anda açılışını yaptığımız tesis bu kazançlı işbirliğinin örneğidir. 

* Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sinin hala işgal altında olması kabul edilir durum değildir. Ülkemizin ve Azerbaycan'ın sorunun çözümü için yaptığı girişimlere uluslararası toplum sessiz kalamaz. Bu sessizliklerin bedelini varlıklarını çürüterek ödüyor. İçi boş uluslararası sistemin toplum anlamında değeri kalmaz. Dur denilmesini bekliyoruz. Refaha yönelik kurallar uygulanmazsa kimse geleceğine bakamaz. Biz her hal ve şart altında ortak mücadeleye biz devam edeceğiz. 

* Bir taraftar konteyner limanı, bir bakıma petro kimya tesisleri... Bütün bunları ele aldığınızda burada yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. 2008'den beri enerji alanında ülkemizde imzalar atan Azerbaycanlı şirket SOCAR bu yatırımla yeni enerji yatırımını yine ülkemize kazandırmıştır. Bu proje son 30 yıldır gerçekleştirilen en büyük reel sektör yatırımıdır. Star Rafinerisi Avrupa, Ortadaoğu ve Kuzey Afrika bölgesinin en büyüğüdür. Böyle bir yatırım olunca, kendilerine bir destek de vereceğiz. Marifet iltifata tabiidir. Bizim üzerimize düşen görev de şu sadece Bakanlık'ta işlemler ve teşviklerden istifade etmiş olacak.

* Bu rafine Türkiye'nin en büyük yerlileştirme projesidir. Bu şekilde 1.5 milyar dolar tasarruf edilmesi planlanıyor. Yılda 10 milyon ton ham petrol işleme ve 1.6 milyon depolama kapasitesine sahip.Petrol ürünlerinde Türkiye'nin dışa bağımlılığının azalması hedefleniyor. 

* İstihdam boyutuyla da önemli... Bu tesiste 1100 kişi görev yapacak. Türkiye ve Azerbaycan ekonomilerine önemli bir girdi sağlanırken, Ege bölgemizde  de refahı sağlayacağız.

* Türkiye olarak dayatmalara karşı cevabımızı diplomatik alanda en güçlü şekilde vermeyi sürdüreceğiz. Şu anda açılışını yaptığımız tesis bu kazançlı işbirliğinin örneğidir. 

* Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sinin hala işgal altında olması kabul edilir durum değildir. Ülkemizin ve Azerbaycan'ın sorunun çözümü için yaptığı girişimlere uluslararası toplum sessiz kalamaz. Bu sessizliklerin bedelini varlıklarını çürüterek ödüyor. İçi boş uluslararası sistemin toplum anlamında değeri kalmaz. Dur denilmesini bekliyoruz. Refaha yönelik kurallar uygulanmazsa kimse geleceğine bakamaz. Biz her hal ve şart altında ortak mücadeleye biz devam edeceğiz. 

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak "Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirdiğimiz aksiyon planları ve ilan ettiğimiz Yeni Ekonomi Programımız ile sadece son bir ayı aşkın sürede, makroekonomik göstergelerde dünyada en pozitif performansı sergileyen ülkelerin başında geliyoruz. Bu yolda, ortaya koyduğumuz hedeflere kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz" dedi.

Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın iştiraki SOCAR Türkiye tarafından 6,3 milyar dolara inşa edilen STAR Rafineri, Petkim Konteyner Limanı, Petkim Rüzgar Enerjisi Santrali ve Aliağa Genel Müdürlük Binası açılışı törenine katılan Albayrak, yaptığı konuşmada Türkiye ve Azerbaycan kardeşliğinin 21'inci yüzyıldaki nişanı olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'nin (TANAP) açılışından 4 ay sonra, dünyaya örnek olacak dev bir projenin açılışı için İzmir'de bir araya geldiklerini söyledi.

Enerji Bakanlığı görevini üstlendiği dönemde Milli Enerji ve Maden Politikaları içinde özellikle petrokimya endüstrisinde Türkiye'nin kapasitesine sağlayacağı büyük katkı sebebiyle STAR Rafineri'ye çok büyük önem verdiklerini belirten Albayrak, bu büyük projenin sadece sağlayacağı istihdam veya yatırım tutarı ile değil bu endüstride Türkiye'nin dışa bağımlılığını azaltmaya vereceği katkıdan dolayı da heyecanlandıklarını dile getirdi.

 "İşte bugün Yeni Ekonomi Programımızın temel hedef alanlarının başında gelen cari açığın azaltılması ve katma değeri yüksek ürün üretimi stratejilerimizi tam anlamıyla karşılaması nedeniyle heyecanımız bir kat daha arttı." diyen Bakan Albayrak, açılışta verilen fotoğrafın dünyanın içinden geçtiği karamsarlığa, belirsizliğe de aslında en güzel çözüm formülünü sunduğunu ifade etti.

Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dostluğu ve birliği dünyanın örnek alması gerektiğine işaret eden Albayrak, "Karşılıklı sağduyu ile ortak hedeflere, dayanışma içinde yüründüğünde bölgesel ve küresel huzura, istikrara ne denli büyük katkılar sunulabildiği bu fotoğrafla çok net bir şeklide görünüyor. Bu güçlü fotoğraf, dünyaya ülkelerin çıkarlarını, ekonomik istikrarlarını korumalarının yolunun, korumacılığı artırmaktan, ticaret savaşları çıkarmaktan değil dayanışmadan, rekabetçilikten, güçlü iş birliklerinden geçtiğini çok net ortaya koyar. Biz bu fotoğrafı, bu kardeşliği, bu birlik ve beraberliği koruyacağız. Ve korumakla kalmayacağız, onu en güçlü ve en güzel şekilde yarınlara, çocuklarımıza, torunlarımıza taşıyacağız." diye konuştu.

Türkiye'nin, "Büyük ve Güçlü Türkiye" idealine emin adımlarla ilerlediğini vurgulayan Albayrak, şunları kaydetti:

"Özellikle son dönemde ekonomide yaşadığımız spekülatif atakları ve dalgalanmaları geride bıraktık. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirdiğimiz aksiyon planları ve ilan ettiğimiz Yeni Ekonomi Programımız ile birlikte sadece son bir ayı aşkın sürede, makroekonomik göstergelerde dünyada en pozitif performansı sergileyen ülkelerin başında geliyor Türkiye. İşte bu yolda, ortaya koyduğumuz hedeflere kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz. İşte Star Rafinerisi, yeni dönem yatırım önceliklerimizin de önemli bir örneğini oluşturuyor. YEP kapsamında yatırımlarımızı, ihracata dayalı büyümeye, ithal ara maddelerin yerlileştirilmesine, cari açığın düşürülmesine katkı sağlayacak projelere yoğunlaştıracağız."

Törende konuşan TBMM Başkanı Binali Yıldırım da, rafineride 3 bin mühendis ve 19 bin 500 ustanın çalıştığını vurguladı. TBMM Başkanı Yıldırım açılışta şunları söyledi:

"Bugün kardeş iki ülkenin akıl, irade ve güç birliği ile vücuda getirdiği bir eserin açılışını yapıyoruz. Coşku ve heyecanımızı artıran bu tesisin açılışı vesilesi ile bir kez daha hepinizi selamlıyorum. Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerini ebediyete taşıyacak bu projelerimizle iftihar ediyoruz. Buna benzer büyük ve stratejik olan bu projeler Azerbaycan Türkiye kardeşliğini pekiştirmiyor. Aynı zamanda Kafkasların, Orta Asya'nın ve Avrupa'nın enerji teminine katkı sağlıyor.

Bu eseri meydana getirmek için 3 bin mühendis ve teknisyen aynı zamanda 19 bin 500 usta ve çalışan emekleri ile katkı koydu. 2011’de başlayan ve 7 yılda tamamlanan bu devasa eser rafinerimizin petrol işleme kapasitesine yüzde 25 oranında ilave kapasite sağlıyor. 40 milyon ton petrol tüketimimizin 10 milyon tonunu bu rafineriden sağlayacağız. Cari açıktan da 1.5 milyar dolarlık katkı bu tesisten sağlanmış olacak. Ülkemizde işlenmiş petrolün yüzde 25’ini tek başına sağlayan bu rafineri kardeşliğimizi pekiştirecektir.

Dünyanın en büyük sorunu çevre sorunudur. Bu rafinerinin en büyük özelliği çevre kirliliğini meydana getirmeyecek olmasıdır. Teknolojinin son imkanlarıyla oluşturan bu tesis çevre dostu olarak inşa edilmiştir. Ödüle layık bir eser niteliğindedir. Türkiye Azerbaycan ilişkilerinin en önemli kısmı ticari yatırımlar, enerji ulaştırma projeleri teşkil ediyor. Kardeşliğin yanı sıra ekonomik, sosyal siyasi ve karşılıklı faydalarımız teşkil etmektedir. 1991’den itibaren 200’den fazla anlaşma ve belge imzalanmıştır. Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Sayın Cumhurbaşkanı İlhan Aliyev teşviki ile imzalanan bu proje iki ülkeyi birbirine bir daha yaklaştırmıştır. Bu eserler işte iki ülkenin bu anlayışının sonucudur. Bakü Tiflis, Erzurum Güney Kafkasya Doğalgaz Hattı, Bakü Tiflis Demiryolu başarılı bir şekilde hayata geçmiştir. Bakü Tiflis projesinde aktif çalışan biri olarak her iki Cumhurbaşkanı’nın gayretini hatırlıyorum. TANAP projesi de Türkiye ile Azerbaycan’ın gücüne güç katan bir projedir."

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, STAR  Rafineri'nin Türkiye’nin işlenmiş petrol ihtiyacının dörtte birini karşılayacağını belirterek, "Bu da cari açığımızın yıllık 1,5 milyar dolar  azalmasına katkı sağlayacak. STAR Rafineri devreye girdikten sonra toplam rafinaj  kapasitemiz yüzde 33 artarak yıllık yaklaşık 40 milyon tona ulaşacak. Bu da kendi  öz yeterliliğimiz anlamında oldukça önemli." dedi. 

Rafinerinin Türk-Azeri dostluğu ve iş birliğinin yeni nişanesi  olduğunu dile getiren Dönmez, Aliağa'nın bugün Türk enerji tarihinde yeni bir  döneme ev sahipliği yaptığını kaydetti.

Bakan Dönmez, petrokimya alanında Türkiye’nin en önemli üslerinden  biri olan Aliağa’da bir yatırımı daha gerçekleştirmenin gururunu hep birlikte  yaşadıklarını ifade ederek, "Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kardeşlik öylesine  güçlü, öylesine derin bağlarla birbirine bağlı ki pek çok hayali gerçeğe  dönüştürdük. Aramızdaki bu muhabbet ve samimiyet kader ortaklığımızın tezahürüdür." diye konuştu.

Azeri şair Bahtiyar Vahapzade’nin şiirine atıfta bulunan Dönmez, iki  ülkenin bayraklarındaki yıldızın bugün STAR Rafineri ile daha güçlü parladığını  söyledi.

Dönmez, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı  İlham Aliyev'in güçlü vizyonları ve gelecek perspektifleriyle iki ülkenin  enerjideki stratejik pozisyonlarının daha da güçlendiğini vurguladı.

Devreye giren STAR Rafineri'nin Türkiye’nin işlenmiş petrol  ihtiyacının dörtte birini karşılayacağına işaret eden Dönmez, konuşmasını şöyle  sürdürdü:

"Bu da cari açığımızın yıllık 1,5 milyar dolar azalmasına katkı  sağlayacak. STAR Rafineri devreye girdikten sonra toplam rafinaj kapasitemiz  yüzde 33 artarak yıllık yaklaşık 40 milyon tona ulaşacak. Bu da kendi öz  yeterliliğimiz anlamında oldukça önemli. Öte yandan, STAR Rafineri yaklaşık 5  milyon tonluk dizel  üretimiyle de bu alandaki ithalatımızın yüzde 35 oranında  azalmasını sağlayacak. STAR, Türkiye’nin ilk stratejik yatırım teşvik belgesine  sahip projesi olması yönüyle de bizim için ayrı bir öneme sahip. Son 30 yıldır  yapılan en büyük reel sektör yatırımı olan rafineri, aynı zamanda Avrupa, Orta  Doğu ve Afrika bölgesindeki en büyük petrol operasyonlarından biri oldu. Hem  Milli Enerji ve Maden Politikamızda hem de Hazine ve Maliye Bakanlığımız  tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda petrokimya sektörünü öncelikli  yatırım alanlarından biri olarak belirledik. Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliği,  bakanlıklarımız arasındaki uyum, koordinasyon ve yüksek sinerjiyle enerji  ithalatımızı azaltacak her bir adımı büyük bir kararlılıkla atıyoruz. Büyük ve  Güçlü Türkiye hedefimize giden yolda Azerbaycan’ı yanımızda görmek bizleri  ziyadesiyle mutlu ediyor."

"Türkiye ekonomisine duyulan güvenin kanıtı"

Dönmez, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'nın (TANAP) iki ülke  arasındaki güçlü birlikteliğin en önemli sembollerinden biri olduğunu belirterek,  "TANAP hem Türkiye'nin hem de Avrupa'nın enerji arz güvenliğine büyük katkılar  sağlayacak. Ayrıca, Azerbaycan’ın küresel enerji piyasalarındaki tedarikçi rolünü  daha da güçlendirecek. Sayın Cumhurbaşkanımızın daha önce de zikrettikleri üzere  'bölgedeki gücümüzü kardeşlikle büyüteceğiz.'  Ülkelerimiz arasındaki güven ve  istikrar bizleri bölgesel ve küresel enerjinin merkezi konumuna taşıyacak."  ifadelerini kullandı.

Dönmez, Türkiye ekonomisine duyulan güvenin bugün SOCAR’ın yatırımıyla  bir kez daha kanıtlandığı söyledi.

Ticaret savaşlarının yaşandığı bu dönemde Türkiye'nin dünyaya entegre  olan serbest piyasa ekonomisiyle yatırımcılarına öngörülebilir bir gelecek  sunduğuna dikkati çeken Dönmez, şunları kaydetti:

"Türkiye, yatırımcı dostu ve liberal enerji piyasalarıyla büyümek,  Türkiye üzerinden dünyaya açılmak isteyen bütün yatırımcılara kapılarını sonuna  kadar açıyor. Türkiye ve Azerbaycan 21. yüzyılın enerji tarihini birlikte  yazıyor. Bölgenin enerji arz güvenliği için her türlü inisiyatifi birlikte  alıyor. Türkiye ve Azerbaycan’ın ekonomik entegrasyonu arttıkça bölgemiz düne  göre daha güçlü ve huzurlu. Gelecek nesillerimiz de bu iş birliğinden doğacak  güçle yarınları daha büyük umutlarla kucaklayacak. Ayırca, kardeş Azerbaycan’ın  27. bağımsızlık yıl dönümünü kutluyorum. Türkiye-Azerbaycan ilişkisi tarih  boyunca en üst seviyede işbirliğine dayanmış ve dünyaya örnek olmuştur. 'Bir  Millet İki Devlet' anlayışımız tüm alanlarda olduğu gibi enerjide de kendisini  göstermeye devam edecek."

Yatırımlar 19,5 milyar dolara ulaşacak

SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev kendileri için tarihi bir gün olduğunu  ve dünyanın en yeni teknolojileriyle donatılan STAR Rafineri'nin Türkiye ve  Azerbaycan arasında gelişen ekonominin en önemli projelerinden biri olacağını  kaydetti.

SOCAR olarak Türkiye’de 14,2 milyar dolara ulaşan yatırımları  bulunduğunu anımsatan Abdullayev, "Tüm projeler tamamlandığında yatırım  miktarımız 19,5 milyar dolara ulaşacak." dedi.

Yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi

Yapımı yaklaşık 7 yıl süren ve 6,3 milyar dolara mal olan yatırım,  Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde son yıllarda gerçekleştirilen en  büyük petrol operasyonları arasında yer alıyor.

Türkiye'deki ilk "Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi"ne sahip proje olma  özelliği taşıyan rafinerinin Türkiye'nin dış ticaret açığını tek başına yıllık en  az 1,5 milyar dolar azaltacağı öngörülüyor.

Yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasiteli tesisin 4,8 milyon  tonluk dizel üretim kabiliyetiyle dizelde ithalat oranını yüzde 40'ların altına  düşürmesi bekleniyor.

İnşaatında günlük ortalama 10 bin işçinin çalıştığı tesiste açılışın  ardından bin 100 kişi istihdam edilecek.