Afganistan’da cumhurbaşkanlığı seçimlerine hile karıştırıldığı iddiaları sonrası ülkede seçim krizi her geçen gün büyüyor.

 

Afganistan’da 14 Haziran’da yapılan ikinci tur seçimleri Afganistan yasaları gereğince ilk turda herhangi bir adayın yüzde 50 oy alamaması sonrası yüzde 44 oy alan Dışişleri Bakanı Dr. Abdullah Abdullah ve yüzde 30 oy alan eski Maliye Bakanı Dr. Eşref Ghani arasında gerçekleşmişti. Fakat ülkede yapılan ikinci tur oylamaları yolsuzluk iddialarının gölgesinde içinden çıkılmaz bir hale bürünmüş gözüküyor. Afganistan Bağımsız Yüksek Seçim Kurumu seçim akşamı yaptığı açıklamada ülke genelinde yedi milyondan fazla seçmenin sandık başına gittiğini açıklamıştı. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği Seçim İzleme Örgütü ise ikinci tur seçimlerinde yolsuzluk düzeyinin ilk tura göre daha az olduğunu açıkladı. Ancak Afganistan’da faaliyet gösteren bağımsız seçim izleme kurumları seçime katılım düzeyinin seçim komisyonun açıkladığı gibi yedi milyon olmadığını ve ülke genelinde oy kullanan seçmen sayısının altı milyondan az olduğunu iddia etti.

 

Resmi rakamların henüz açıklanmamasına rağmen Dr. Eşref Ghani’nin, Dr. Abdullah’a bir milyondan fazla oy fark attığı ilk gelen bilgiler arasında. Dr. Abdullah rakamlar sonrası farkın nedenin seçimlere hile karıştırılması olduğunu belirtmişti. Seçim günü Başkent Kabil’in ilçelerinden olan Suribi’ye gönderilmek istenen oy pusulaları polis tarafından durdurulmuş ve Kabil Emniyet Müdür Muhammed Zahir Zahir ve Afganistan Bağımsız Seçim Komisyonu genel sekreteri Ziyaul Hak Amarhil arasındaki tartışma kameralara yansımıştı. Kabil Polis Müdürü Zahir, seçim komisyonu sekreteri Amarhil’i seçime hile karıştırmaya çalışmakla suçlamış, Amarhil ise seçime yoğun ilginin olduğu ve oy pusulaların bittiği Surubi ilçesinde seçmenlerin çoğunluğunu Dr. Eşref Ghani’nin taraftarlarının oluşturduğu için Kabil Emniyet Müdürü Muhammed Zahir Zahir’in oradaki seçmenlerin oy kullanmasını engellemek istediğini ve Dr. Abdullah Abdullah’a taraftarlık yapmakla suçlamıştı.

 

 

Bu iddiaları bir yenisi de geçtiğimiz Pazar günü ortaya atıldı. Dr. Abdullah Abddullah’ın seçim ofisi tarafından seçim komisyonu genel sekreteri Ziyaul Hak Amarhile ait olduğu iddia edilen telefon kayıtlarını yayınlandı. Ziyaul Hak Amarhil’e ait olduğu iddia edilen konuşmalarda Dr. Eşref Ghani’nin seçim ofisi çalışanlarından bir ile Amarhilin görüşmeler yaptığı, ayrıca seçim komisyonu genel sekreteri Amarhil’in ülkenin kuzey vilayetlerinden olan Badahsan’daki seçim komisyonu başkanına bazı talimatlar verdiği ve komisyon çalışanlarının tamamın Tacik kökenli olduğundan dert yanmış, komisyona Peştun ve Özbek kökenli kişilerinde işe alınması talimatı verdiği iddia edildi.

 

Bu ses kaydının yayınlanmasının ardından dün bir basın toplantısı düzenleyen seçim komisyonu genel sekteri Ziyaul Hak Amarhil görevinden istifa ettiğini açıkladı. Amarhil kendine yöneltilen bütün suçlamaları reddetmiş ancak seçim sürecinin sekteye uğramasını önlemek ve ülke çıkarlarını korumak adına görevinden istifa ettiğini açıklamıştı. Bu istifanın ardından daha önce seçim komisyonu ile ilişkilerini askıya alan ve seçim komisyonundaki bütün gözlemcilerini geri çeken Dr. Abdullah Abdullah, seçim komisyonu ile kendi aralarındaki kapının tekrar açıldığını dile getirdi. Dr. Abdullah bu istifanın önemli bir adım olduğunu ancak seçim sürecine katılmak ve sonuçları kabul etmek için hala bazı şartlarının olduğunu söyledi. Seçimlerin ardından ülkenin bazı bölgelerinde Dr. Abdullah taraftarları sokakları inmiş ve bir dizi gösteriler düzenlenmişti. Genel sekreter Amarhil’in istifasının ardından az da olsa bu gösterilerin sona ereceği ve Dr. Abdullah’ın seçim sürecine iştirak etmesi bekleniyor.

 

 

Dr. Abdullah Abdullah’ın mevcut şartlarda seçim sonuçlarını kabul etmeyeceğini açıklamasının ardından bu sürecin nasıl aşılacağı konusu Afganistan’ın bir numaralı gündemi haline geldi. Dr. Abdullah oyların sayılma sürecine Birleşmiş Milletlerin Afganistan misyonu olan UNAMA’nın dâhil olmasını aksi halde mevcut seçim komisyonun açıklayacağı hiçbir sonucu kabul etmeyeceklerini dile getirmişti. ABD ve İngiltere’nin Afganistan büyükelçilikleri yayınladıkları yazılı açıklama ile adayların seçim sürecine saygı göstermesini dile getirmişti. Dr. Abdullah umduğu desteği bulamadığı anda mevcut Cumhurbaşkanı Hamid Karzai devreye girdi. Geçtiğimiz Cuma günü bir açıklama yapan Karzai her iki adayla da görüşmeler yaptığını ve sürecin aşılması için iki adayın anlaşarak ya UNAMA’nın ya da birinci ve ikinci Cumhurbaşkanı yardımcılarının iki aday arasında uzlaştırıcı olabileceğini açıkladı. Karza’nin açıklamaları yabancı ülkelerden umduğu desteği bulamayan Dr. Abdullah için adeta bir can simidi gibi algılandı. UNAMA ise seçim sürecinin sağlık bir şekilde sona ermesi için kendilerinin Afgan devletine yardıma hazır olduğunu dile getirdi. Bütün bunlar yaşanırken Afganistan Bağımsız Seçim komisyonu ön seçim sonuçlarını geçtiğimiz Cumartesi açıklayacağını duyurmuştu ancak bu son olaylar nedeni ile kısmi seçim sonuçlarının açıklamasını erteledi. Buradaki uzmanlar Dr. Abdullah Abdullah’ın yenilgiyi kabullendiği ancak yeni gelecek Cumhurbaşkanı ile gücü paylaşmak niyetinde olduğunu bu yüzden de seçim sürecine itiraz ettiğini dile getiriyor. Kendisi sağlık nedenleri ile yurt dışında olan Eşref Ghani’nin bu iddialara ne cevap vereceği ise henüz bilinmiyor. Eğer ki iki aday anlaşamazsa Dr. Abdullah Abdullah taraftarlarının sokağa inmesi bekleniyor. Zira bugünlerde devam eden sokak gösterileri de bunun ilk göstergesi.