Karadeniz coğrafyası ve kültürüne özgü bir gelenek olan 'Kalandar Gecesi' yöreye has bir gelenek olarak dikkat çekiyor. Büyüklü küçüklü herkesin ilginç kıyafetler giyerek dolaştığı, şarkıların söylendiği, horonların oynandığı, kapılara çanta içerisinde yiyecek bırakıldığı bu özel gece yöre insanının vazgeçemediği geleneklerden biridir. Avrupalılar'ın Cadılar Bayramı'na benzetilen ve her yıl Ocak ayında kutlanan Kalandar nedir? Kalandar Gecesi neden kutlanır? 'Kalandar' ne anlama gelmektedir. Kalandar geleneği birçok kişi tarafından merak ediliyor. İşte Kalandar ile ilgili tüm bilgiler ve görüntüler...

Kalandar nedir, nasıl kutlanır?

Kalandar, Rumi Takvim'in ilk adıdır. Miladi takvime göre Kalandar'ın ilk günü 14 Ocak gününe denk gelir. Özellikle Trabzon başta olmak üzere, Karadeniz Bölgesi'nde bu gecenin büyük önemi vardır.

Geleneksel olarak bu gecede çocuklar dışarıya çıkarak, evleri dolaşırlar. Ellerindeki poşetleri evlerin kapısına bırakıp zile basan çocuklar, ev halkının poşetin içine koyacağı hediyeleri beklerle ve bu sırada mani söylerler.

Ayrıca Kalandar ayının ilk günü (14 Ocak), eve giren kişinin uğur getireceğine inanılır; bu yüzden zengin ve varlıklı insanların eve girmesi temenni edilir.

Trabzon'da yoğun olarak kutlanan Kalandar'ın adetleri kendi içinde yörelere göre değişkenlik gösterebiliyor.

Kalandar Gecesi, çocuklar giydikleri ilginç kıyafetler ve omuzlarına aldıkları poşetlerle 'Kalandar Gecesi, Devlet Bacası, Torbayı Dolduran, Cennet Hocası' diye seslenerek evlerden genellikle paraya çevirilebilecek tahıl ürünlerini toplar, sonraki gün de pazarda satarlardı. Kalandar sabahı, güneş doğmadan evdekilerden biri kalkar ve evin her tarafına su serper, mısır haşlar; evdeki çocuklara yedirir.

Rızın meleklerinin evi ziyaret edeceği inancıyla tüm kapılar açılır. Kalandar Gecesi, köyün çocuklarının bazıları korkutucu kıyafetler giyerek gittikleri evdeki çocukları da korkutmayı amaçlar.

Kalandar'ın Latince'de takvim anlamına gelen 'Calendar'dan türediği tahmin edilmektedir.

Ancak yüzyıllardır sürdürülen gelenek 'Kalandar Geceleri' unutulmaya yüz tutmuş ve önemini kaybetmiştir.

Kalandar Tekerlemeleri / Manileri

- "Kalandar gecesi devlet bacası,
Tasımı dolduran cennet hocası.,
Doldurtmayan cehennem hocası,
Üstte erkeği altta dişi."

- "Karlanguş yuva yapar,
Karaağaç doruğuna,
Bizim kızlar dayanmaz,
Zemheri soğuğuna"

- Kalandar geceleri,
Devlet bacaları,
Altında dişi buzak,
Üstünde erkek uşak"