Türkiye’de son dönemde çocuk istismarı ve kayıp vakalarının artması, çocukların yeterince etkin şekilde korunamadığı yönünde tartışma başlattı.

 

Türkiye’nin de 1990 yılında imzaladığı Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi de taraf devletlerin çocuk haklarının yaşama geçirilmesi için yükümlülüklere uymaları gerektiğini hükme bağlıyor. Türkiye’deki tartışmalar sürerken Avrupa’nın gelişmiş ülkeleri ve ABD’nin aldığı önlemleri incelendi.

 

 

 

İngiltere’de çocukları korumak için devlet kurumları ve sivil toplum örgütlerinden oluşan geniş bir ağ var. Merkezdeki kurumların yanı sıra her kent ve bölgede çocukları korumakla görevli birimler bulunuyor.

 

Çocukların istismardan nasıl korunacağı, istismar durumunda yapılması gerekenler konusunda eğitimler veriliyor; sivil toplum kuruluşları tacize uğrayan çocuklara ve ailelerine 7/24 danışmanlık hizmeti veriyor.  

 

Çocuklara yönelik suç işleyen kişiler takip ediliyor. Kanunlara göre polis, sabıkası olan zanlıları gözetlemek zorunda. Bir zararı önlemek adına polis, ev sahiplerine ya da okul müdürlerine bilgi verebiliyor.

 

Cinsel suçlardan hüküm giymiş kişiler; yaşları, işledikleri suçun içeriği, zarar verdikleri çocuğun yaşı ve kaç yıl mahkûmiyet aldıklarına bağlı olarak 12 aydan başlayarak gerekirse bütün hayatları boyunca polise isimlerini, adreslerini ve kişisel verilerini vermek zorunda.

 

 

 

Fransa’da devlet çocukları anne karnındayken korumaya başlıyor. Çocuklar reşit olana kadar devam eden takip sürecinin ilk aşaması bebek anne karnında dördüncü ayına girdiğinde başlıyor.

 

Bebeğin doğumunu üç gün içerisinde bildirmeyen ebeveynlere altı ay hapis cezası ile 3 bin 750 euro para cezası veriliyor. Çocuk 3 veya 4 yaşındayken doktor kontrolünden geçirilip sağlığıyla ilgili rapor tutuluyor. Bu doktor kontrolleri çocuk 6, 9, 12 ve 15 yaşlarındayken de birer kez yapılıyor. Çocuğun anne ve babasıyla olan ilişkisine de bakılıyor.

 

Çocuk evden kaçarsa veya evdeki kavga nedeniyle evden ayrılırsa sosyal hizmetler çocuğa sahip çıkıyor. Sorun çözülmezse çocuk koruma altına alınıyor. Çocuk pornosu izleyenlere iki yıl hapis ve 30 bin euro para cezası veriliyor.

 

 

 

 

Almanya’da son olarak 2011 yılında mevcut düzenlemeleri güçlendiren “Çocuk Koruma Yasası” parlamento tarafından onaylandı.

 

Yasa, daha iyi iletişim kurmaları için polis, sosyal hizmetler, gençlik yetkilileri ve çocuk doktorlarını aynı çatı altında toplayan bir ağ öngörüyor. Yasaya göre, herhangi bir suç işleyen kişiler, çocuklar ya da gençlerle ilgili hiçbir organizasyonda yer alamıyor. Çocuk bakımında çalışacak kişilerin güvenlik araştırmalarından geçerek polisten sertifika alması gerekiyor. Ayrıca doktorların, anormal bir durum sezmesi durumunda sosyal hizmetlere bildirimde bulunması gerekiyor.

 

 

 

 

ABD, çocukların korunması için 1974’ten bu yana federal düzeyde yasalar geçiriyor. Child Protective Services (CPS) federal düzeyde ‘çocuk istismarı ve kötü muamele’ vakalarıyla ilgileniyor.

 

CPS ailesinden kötü muamele gören çocukların, ailelerinden alınıp koruyucu ailelerin yanına verilmesini kapsayan geniş bir sosyal hizmetler ağını organize ediyor. Sağlık Bakanlığı bünyesindeki “Children’s Bureau” (Çocuk Bürosu) çocukların vücut bütünlüğü içerisinde sağlıklı ve refah içinde büyümesini sağlamakla görevli.

 

2013’te Göç ve Sınır Kontrol Ajansı geliştirdiği bir akıllı telefon uygulaması, çocuk tacizcisi olduğundan şüphelenilen  kişilerin anında ihbar edilmesini sağlıyor. Kayıp bir çocuk ihbarı varsa, akıllı telefonlara giden bir mesaj kısa süreliğine sistemi kilitleyerek mesajı ‘dikkate almaya’ zorluyor. “AMBER Alert” (Amber Alarmı) olarak bilinen sistem kayıp çocuklar için medya üzerinden duyurma imkânı verdiği gibi, dev billboardlar da duyurular için kullanılıyor. “Ulusal Cinsel Suçlular” veritabanı ailelere oturdukları evin, gittiği okulun yakınlarında yaşayan cinsel suçtan hüküm giymiş bir suçlunun olup olmadığını internet üzerinden kontrol etme imkânı veriyor. 

 

 

 

 

 

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam, dün bakanlıkta son dönemde yaşanan çocuk ölümlerine ilişkin açıklama yaptı.

 

 İslam, “Çocuklar kaçırılıyor, işkenceye maruz kalıyorlar ve öldürülüyorlar. Bizim gibi insani değerlerinin, dini inançlarının yüksek olduğunu, aile kurumunun gelişmiş olduğu toplumda bu tür facialar nasıl yaşanabiliyor? Bu faciaları ortaya çıkaran failler bizim ülkemize uzaydan gelmiyorlar” dedi. İslam, ailelere acil bir çağrıda bulunarak, şunları söyledi:

 

“Çocuklarımızın çok erken yaşlardan itibaren bir yabancı ile karşılaştıklarında nasıl davranacaklarını, kimlerle yalnız kalınabileceğini, kimlerle bir yere gidilebileceğini bilmeleri gerekiyor. Tıpkı ateşe ellerini uzattıklarında yanabileceklerini bildikleri gibi. Bir yabancının hangi taleplerine, önerilerine nasıl karşılık vereceğini öğrenmesi gerekiyor. Ailelerimizin çocuklarımıza koşulsuz sevgi göstermesi lazım. Küçük yaştaki çocuklarımızı kontrolsüz bir şekilde dışarıya bırakmamamız, çocuklarımıza istemedikleri bir teklifle, bir durumla karşılaştıklarında çığlık atmayı öğretmemiz gerekiyor.”

 

 

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, son dönemde yaşanan çocuk cinayetlerinin ardından çocuk istismarcılarının ‘ifşa’ edileceği düzenlemeyi gündeme aldı. ABD’de halen uygulanan yönteme göre taciz ve ırza geçme, çocuk istismarı gibi suçlardan hüküm giyenler, suçu, adı-soyadı, açık adresi ve resmiyle internetten ifşa ediliyor.

 

Son dönemde art arda yaşanan çocuklara yönelik tecavüz ve cinayet olaylarının ardından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, tartışma yaratacak bir düzenleme için kolları sıvadı.

 

Bakanlık, Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı tasarı  önümüzdeki haftalarda Meclis’e gelecek. Tasarıya önerilecek maddeye göre, çocuğa cinsel istismarda bulunduğu için hüküm giyen kişinin kimliği, yaşadığı, ilişki içerisinde olduğu çevrede açık şekilde ilan edilecek.

 

Bu yöntem ABD’de halen uygulanıyor, taciz ve ırza geçme, çocuk istismarı gibi suçlardan hüküm giyenler internette ifşa edilerek, halkın bu kişilerden korunması amaçlanıyor. İnternette suçlu,  suç tanımı, adı, soyadı, açık adresi, cinsiyeti, doğum tarihi, boyu, kilosu ve resmiyle ifşa ediliyor.

 

Çocuğa yönelik cinsel suçları düzenleyen yasada yer alacak diğer maddeler ise özetle şöyle olacak:

 

-  Çocuklara ve yetişkinlere karşı işlenen her türlü cinsel suçun ceza oranları olarak artırılacak. En üst ceza sınırı müebbet hapis olacak.

 

-  Tacize, tecavüze uğramış çocuğun, ruh sağlığının bozulup bozulmadığına ilişkin muayene edilmesi uygulaması kaldırılacak.

 

-  Daha önce yasada yer alması gündeme gelen “kastrasyon” yani “hadım” işlemi, tasarıda yer almayacak. Düzenleme, tasarıya “Cinsel suç işleyen failin, gerekirse tedavi edilmesi” şeklinde girecek ve failin ilaçla “cinsel dürtülerinin normal seviyeye” çekilmesi sağlanacak. Faile ayrıca, psikiyatrik tedavi de uygulanacak. Kişinin pedofili olduğuna ve tedavi edilmesi gerektiğine ise tıp doktorları karar verecek. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam, söz konusu madde ile ilgili, ‘Bu bir ceza uygulaması değil. Bir tedavi uygulaması. Eğer fail hasta olduğu için bu eylemi uyguluyorsa tedavi edilmesi gerekir. Yasa bunu düzenliyor” ifadelerini kullandı.

 

-   Çocuklara karşı cinsel suç işleyen bir kişi, sonraki hayatında bir daha çocuklarla ilgili kurum ve kuruluşlarda çalışamayacak.

-   Evlenme yaşına gelmiş olduğu kabul edilen insanların zorla evlendirilmesi suç kapsamına girecek.

-   Veli, vasi, koruyucu ve akrabaların çocuklara karşı işlediği cinsel suçlarda da ceza artırımına gidilecek. Mevcut yasalarda cezada yarı oranında artırım söz konusu.