Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi İşadamı Türkay Gümüş, Haber61 Gazetesine Trabzon'un geleceği açısından önemli açıklamalar yaptı.

İş dünyasının önü kilitli

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) meclis üyesi Türkay Gümüş, Trabzon'un göç veren bir il olmasının önünü geçmek için iş dünyasının önündeki kilitlerin kaldırılması gerektiğini söyledi.

Yaklaşan TTSO seçimleri hakkında da konuşan Gümüş, yeniliklerin her zaman olumlu etsinin olacağının altını çizdi. Tecrübeli isimlerin ağabeylik yapması gerektiğini söyleyen Gümüş, seçimlerle ilgili şu açıklamayı yaptı, “Trabzon'un dünyadaki dönüşüme ayak uydurması lazım. Onun için önemli kurumlarından biri olan Ticaret ve Sanayi Odası'nın da mutlaka yeniden yapılanması gerekiyor. Oda içerisinde bu konuda farklı mesajlarla sürekli olarak veriyoruz. Ancak şu nokta itibariyle odanın dışında da bu mesajların sık sık dile geldiğini de görüyoruz. Sürekli olarak aynı kişilerin yönetimlerde bulunması bir bıkkınlığa bir durağanlığa sebebiyet verebilir. Halbuki iş hayatı dinamizmi gerektirir. Dinamik bir işleyişi vardır iş hayatının, bunu yönlendiren kurumlarında mutlaka dinamik olması gerekiyor. Onun için önümüzdeki süreçte ticaret ve sanayi odası seçimlerinde yönetime ve meclise talip olan kişilerin hep aynı yüzler olmaması gerektiğini savunuyoruz. Mutlaka tecrübe olması gerekir. Odada tecrübesiyle gençlere yön verecek olan çok değerli insanlar var. Bunlar bizlere her zaman lazım. Ancak gelecekle ilgili hesapları yaparken bu dönüşümün çok kontrollü bir şekilde, sağlanması gerekir. Aksi taktirde TTSO ve buna benzer kurumlar birilerinin dar amaçlı oynama alanları, şahsi beklentilerine cevap verecek olan kurumlar haline gelebilir. Bu hem Trabzon'a hem de ülkeye haksızlıktır. Önümüzdeki dönem TTSO'da bu dönüşümü ben Trabzonlulardan bekliyorum. Trabzon'da iş dünyasının önünün açılması gerekir” ifadelerini kullandı.

Trabzon'un nüfusunun düşmesinin çok olumsuz sonuçları olacağını ifade eden Gümüş, “Nüfus düşüşünün önüne geçilmesi için, iş dünyasının önündeki kilitlerin kaldırılması gerekir.
Neden iş dünyası olarak göç veriyoruz. Trabzon'un nüfusu 970 binden, 730 bin'e düştü. Bunun irdelenmesi gerekiyor. Trabzon'un fındık ve Akdeniz-Ege'den gelen mamullerin dışındaki ihracatı nedir. Bunun da sorgulanması gerekiyor. Trabzon'daki katma değer üretiminin ne olduğunun sorgulanması gerekiyor. Yada bu geçtiğimiz dönem içerisinde TTSO üyeleri, yani çekiç sallayan, organize sanayi bölgesinde üretim yapan, Uzunsokak'ta tekstil satan üyelere sormak gerekiyor. Bu soruyu onların da kendilerine sorması lazım. Biz bizim aidat ödediğimiz var olan bir kuruluşun kendilerine katkısı nedir? Bizim kırıp dökmeye değil, işlerimizi ilerletmeye ihtiyacımız var. TTSO'da bunun için çok önemli bir kurumdur. Bu kurumun önemi isminden değil, işleyişinden anlaşılması gerekir. Trabzon adına daha iyi şeyler yapılmalıdır” dedi.

KÜME TEŞVİĞİ TRABZON'A UYMAZ

Trabzon'a teşvikin gelmesiyle sadece mevcut iş yerlerinin faydalandığını belirten Gümüş, çok önemli noktalara parmak bastı. Gümüş teşvik konusunun gündemden düşürülmemesinin de altını çizdi. Sanayi Bakanlığının yeni küme teşviki planının Trabzon'a uymayacağını dile getirerek, “Teşvik'e iki açıdan bakmak gerekiyor. Birincisi o bölgeye yatırımı çekebilmektir. Buna baktığınız zaman Trabzon'a teşvik verildi diye dışarıdan yatırımcının geldiğine biz şahit olmadık. Çünkü 49 tane ile teşvik verildi. Dolayısıyla Trabzon belki avantajlı konumda olma şansını yitirmiştir. İkincisi ise Trabzon'un göç vermesini engellemek. Trabzon sürekli göç veriyor. Trabzon'da insanları tutabilmek için, mevcut yatırımı olan kişilerin ayakta durabilmesi için tüm bunlara bir destek sağlanması gerekiyordu. Bunu aldığımız teşvik ile sağlayabildik. Ama bunun biz 5 yıl daha devam etmesini istiyoruz. Ve geçen ay meclis toplantısında ben bunu dile getirdim. Dile getirirken gerekçelerini de detaylı bir şekilde anlattım. Daha sonra Trabzon basını bu konuya sahip çıktı. Hatta İl Genel Meclisi Başkanı Haydar Revi, 49 ilin il genel meclisi başkanına yazı yazarak organize bir şekilde bu konunun takip edilmesi gerektiğini bildirdi. Bu da bizim fikrimizdi. Bunun dışında aynı fikri TTSO'ya sunduk ve TTSO diğer illerin sanayi odalarına bu konuda takip edilmesi gerektiğini iletti.
Bu önümüzdeki yerel seçimlerde bu güç devreye sokulabilir.
Bu zor bir şey değil. Biz bu konuyu dile getirmeseydik bir sessizlik söz konusu olacaktı.
Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın planlamış olduğu sektörel teşvik ve küme teşviği denen yeni bir model geliştiriliyor. Bu modelin Trabzon'a uygulanması gündemde.
Ancak bu model Trabzon'a uygun bir model değil. Çünkü Trabzon'da kümeleşmiş bir sektör yok. Trabzon'da her sektörden kısım kısım temsilcilikler var. Mesela HES'lere teşvik vermek gibi bir düşünceleri var, HES'ler zaten teşvikte. HES'lerdeki üretime devlet 20 yıl alım garantisi veriyor zaten, bundan büyük teşvik olur mu? Devlet bana alım garantisi versin, teşvik vermesin. Bende planımı ona göre planlarım. Önemli olan burada Trabzon'un 5 yıl içerisinde AB yasaları ve KOBİ kavramını işletmelere uygulayarak 5 yıl süresince bu geçişin sağlanması gerekir. Burada TTSO'nun büyük önemi var. Bunların hepsinin profesyonel olarak, bilimsel olarak planlanması gerekir” şeklinde konuştu.

Geldiğimiz bu tarih itibari ile Trabzon için yeni bir sanayi mastır planı ve öngörüsü oluşturarak yola devam etmenin gelecekte sanayiye yatırım yapacak ve hâlihazırda mevcut işletmelerin geleceği planlaması açısından oldukça önemlidir.

Meslek grubu ile ilgili bilgilendirme özel ve genel sorunlar olarak iki ayrı başlıkta sizleri ve kamuoyunu bilgilendireceğim. Özel olarak Sürmene Yeniaydaki 8 adet gemi inşa firmasını ilgilendiren konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum. Bilindiği gibi bölgede Osmanlı döneminden bu yana gemicilik bir sanat haline gelmiştir. Şu anda en fazla 70mt.boyunda 2000 grosstonluk gemi üretebiliyor. Yaklaşık toplam istihdam 250 kişi civarındadır. Dünya taşımacılığında deniz taşımacılığının önemi gittikçe artmaktadır. Şuan tersanelere verilen siparişlerin teslim süreleri 10 yıla kadar kadar uzanmaktadır.Ancak bu büyük tonajlı gemiler için söz konusudur.Yani 7-8 bin gross tonun üstü içindir.Bizim gemicilerin kabuk değiştirerek bu seviyeye gelmesi Trabzon açısından önemlidir.
Yapılan yeni tersane arazisi 500 dönümdür.Bu arazi 100-100-300 dönüm olarak parsellenerek ihaleye çıkacaktır.Bizim gemicilerin kooperatifine 100 dönüm arazi verilmek isteniyor .Bu verilirken de halen kullandıkları yaklaşık 60 dönüm araziyi de iade etmek koşulu ile.Bu100 dönümü sekize böldüğümüzde 12 dönüm civarında bir alan kişi başı kalıyor ve cephe olarak 50mt,burada en fazla eski yerlerde üretilen gemiler üretilebilir.Bu da hiçbir anlam ifade etmez.
Bizim talebimiz;100 yerine 200 dönüm arazinin tahsisidir.Böylece kişi başı 50 m olan cephe cephe 100 m ye çıkacaktır.Böylece büyük tonajlı gemiler kendi insanımız tarafından üretilecektir.Şu anda ellerinde sipariş yok ama büyük gemiler için(10.000 gross ton) potansiyeli var.Öncelikle TTSO' un bu önemli konu hakkında olay henüz kesinleşmeden girişimde bulunması ve bu haklı taleplerini gerçekleştirmeye yardımcı olması gerekir.Bu gerçekleşirse bir firma 500 kişi istihdam edebilecek 8x500= 4000 kişi istihdam edebileceklerdir.
Ticaret ve Sanayi Odasında 23.meslek komitesinin bir üyesi olarak Sürmenede 'ki gemiciler adına şuanda henüz vakit geçmemiş ve bununla ilgili bir destek talep ediyoruz.
Ayrıca teşvik kapsamında asgari geçim indiriminden alınan vergi devlet tarafından
ödeniyordu 2008 yılında bu kanuna aykırı olarak işverene yıkıldı. Bu konuda kimsenin sesi cıkmasınada bir anlam veremiyorum.
Son dönemde teşvikle ilgili ses çıkmıyor.49 ilin Ticaret ve Sanayi Odaları bir sinerji
yaratarak teşvikle ilgili yeniden bir 5 yıl talep edilebilir. Şuanda tam zamanı önümüzde yerel seçimler var. Özel Sektörel teşvikle ilgili çalışmalar var ama Trabzon bu konuda sanayi gelişmediği için nasıl planlanacak bilemiyorum. Ben teşvikin 5 yıl daha uzatılması ile ilgili henüz fırsat varken gerekli çalışmaların yapılmasını istiyorum. Meclis olarak hep beraber. asgari geçim indirimindeki teşvikte iş veren payı devlet tarafından ödeniyordu ama ne olduysa 2008 yılında bu işverene ödettiriliyor. Teşvik bir kanundur.Kanunla ortaya çıkacak bir şeyde bir genelgeyle beraber bu rakam iş verene ödettiriliyor.Bununla ilgili hiç kimseden de ses çıkmıyor.Bunun yeniden değerlendirerek tekrar eski hale getirmesi gerektiğini düşünüyorum.

Nitelikli eleman ihtiyacı

Trabzon sanayisinin geliştirilmesinde en önemli etkenlerden biri de nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi, temini ve şehirde tutulması yer almaktadır.Bu sorun grubuna ait bütün işletmelerde maalesef öncelikli bir sorun olmaktadır.Bu çercevede oda olarak mesleki eğitimleri desteklemek ve hem de bilgi ve beceri geliştirici eğitim çalışmalarına daha önem vermemiz gerekmektedir.Bu faaliyetleri özel sektör ,üniversite ve oda birlikte planlamamız gerekir.
Trabzon 'da mevcut olmayan hizmetlerin hem il de temin edilebilir ve sürdürebilir olması hemde mevcut ihtiyacı karşılayacak biçimde çalışmaların başlatılması gerekir.