Gayrimenkul Sertifikası Nedir?
Gayrimenkul sertifikası, belirli bir konut projesine küçük paylarla yatırım yapma imkânı sağlayan, Borsa İstanbul'da işlem gören ve SPK tarafından denetlenen bir yatırım aracıdır. Bu modelle, dar ve orta gelirli vatandaşlar düşük bütçelerle konut projelerine ortak olabiliyor.
Model Nasıl İşliyor?
TOKİ ve Emlak Konut GYO iş birliğiyle geliştirilen bu sistemin ilk örneği, İstanbul Başakşehir’de yükselecek Damla Kent Evleri Projesi ile hayata geçiriliyor. Toplam 5.325 konutluk projede, ilk etapta 1.540 daire için 4-8 Ağustos 2025 tarihleri arasında sertifika talebi toplanacak. Ardından, 11 Ağustos 2025 itibarıyla sertifikalar Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayacak.
Her sertifika, 7,59 TL olarak fiyatlandırıldı. Alt veya üst alım limiti bulunmayan sistemde yatırımcılar dilediği kadar sertifika satın alabilecek.
Asli ve Tali Edim Nedir?
Gayrimenkul sertifikası sahipleri iki farklı seçenekle yatırımını değerlendirebilir:
Asli Edim: Belirli sayıda sertifika biriktirerek, proje tamamlandığında konut sahibi olmak.
Tali Edim: Proje sonunda açık artırmayla satılacak dairelerden elde edilen gelirden, sahip olunan sertifika oranında nakit ödeme almak.
Tapu İşlemleri Nasıl Yapılacak?
Asli edim hakkı kullanıldığında ve gerekli sertifika sayısına ulaşıldığında, proje tamamlandığında tapu işlemleri başlatılıyor ve kat mülkiyeti tapusu yatırımcı adına tescil ediliyor. Eğer gerekli sertifika birikimi sağlanamazsa, konutlar açık artırma ile satılıyor ve elde edilen gelir sertifika sahiplerine dağıtılıyor.
Bir daire, birden fazla kişi tarafından alınmak istenirse paylı mülkiyet modeli uygulanıyor. Tapu, hisseler oranında ortakların adına çıkarılıyor.
Sertifika Nereden ve Nasıl Alınır?
Sertifikalar, 4-8 Ağustos tarihleri arasında Halkbank, Ziraat Bankası, Vakıfbank ve bu bankaların aracı kurumları aracılığıyla satın alınabilecek. Halka arz sonrası ise Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayacak ve yatırım hesabı üzerinden tıpkı hisse senedi gibi alınıp satılabilecek.
Kaç Sertifika ile Ev Alınabilir?
Her daire tipi için gerekli sertifika sayısı farklılık gösteriyor. Örneğin brüt 63 metrekare büyüklüğündeki 1+1 daire için yaklaşık 631.516 adet sertifika gerekiyor. Halka arz fiyatı üzerinden hesaplandığında bu dairenin bedeli yaklaşık 4,8 milyon TL olacak.
Temettü ya da Kira Geliri Var mı?
Bu yatırım modeli düzenli temettü veya kira getirisi sunmaz. Kazanç, sertifikanın borsadaki değer artışıyla ya da proje sonunda elde edilecek tali edim nakit ödemesiyle sağlanır.
Yatırım Güvencesi ve Faizsiz Finans Uyumu
Model, TOKİ ve Emlak Konut güvencesinde yürütülüyor. TOKİ, arsa sahibi ve projenin tamamlanmasından sorumlu garantör konumundayken, Emlak Konut projenin yöneticisi ve sertifika ihracatçısı olarak görev alıyor.
Gayrimenkul Sertifikası modeli, faizsiz finans ilkelerine uygun olarak tasarlandı ve bu uygunluk bağımsız bir icazet belgesi ile belgelendi.
Sertifikalarımı Nakde Çevirebilir miyim?
Yatırımcılar, sahip oldukları sertifikaları istedikleri zaman yatırım hesapları üzerinden satabilir. Tali edim sürecine dahil olarak proje sonuna kadar bekleyen yatırımcılar ise açık artırmadan gelen gelirden pay alabilir.
Satış emri verildikten sonra, en geç 2 iş günü içinde yatırım hesabına ödeme yapılır.
Proje Sonunda Satılmayan Evler Olursa?
Açık artırma sonucunda satılmayan konutlar için TOKİ alım garantisi devreye girer. TOKİ, izahnamede belirtilen koşullarla bu konutları satın alır ve yatırımcıların ellerindeki sertifikalar, pay oranına göre nakit olarak değerlendirilir.
Sertifika Değerini Nasıl Takip Edebilirim?
Borsa İstanbul'da işlem gören gayrimenkul sertifikalarının değeri, yatırım hesapları ya da mobil finans uygulamaları üzerinden anlık olarak izlenebilir.
Sonuç olarak, gayrimenkul sertifikası modeli, yüksek peşinat ve banka kredisi gerektirmeden ev sahibi olmayı mümkün kılarken, yatırımcılara da esnek ve güvenli bir yatırım alternatifi sunuyor.
Kaynak:
