9. Cumhurbaşkanı Demirel, TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu'nun sorularını evinde yanıtladı

TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu’nu ağırlayan 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, darbelerde mağdur olduğu için bu hissi en iyi bilecek kişilerden biri olduğunu belirterek, “Yarın birileri de gelir bu dönemi araştırır. Yeni mağdurlar yaratmayın. Her şey hukuk içinde olmalı” uyarısı yaptı.

Demirel, Nimet Baş başkanlığındaki Darbeleri Araştırma Komisyonu üyelerini Güniz Sokak’taki evinde ağırladı. Şıklığıyla dikkat çeken Demirel, komisyon üyelerini güler yüzle karşıladı. Konunun “fevkalade komplike” olduğunu belirten Demirel, “Allah size kolaylık versin, zor bir işle görevlendirildiniz” dedi. Demirel’e ilk olarak 1960 ihtilali ve 1971muhtırasıyla ilgili sorular yöneltildi.

Sorular ve yanıtlardan bir bölümü şöyle:

‘12 MART’I SOLCULAR YAPTI’ [1]

12 Mart’ta Meclis’teydiniz. 3’e karşı 3 denildi. İdamlar oldu. Siz bir yerde ‘Devletin bekası için gerekliydi’ demiştiniz. Deniz Gezmişlerin asılması gerekli miydi devletin bekası için?

S.D: Yasalar öyle gerektiriyordu. Kararlar vardı. Ben de istemezdim ama o dönemde mahkeme kararları uygulandı. 12Mart’ı solcular yaptı. [1]

O dönemde solcular Ziverbey Köşkü’nde işkenceden geçirildi. Yüzlerce insan yerinden, yurdundan oldu, gençler idam edildi. Nasıl solcular yapmış oluyor darbeyi?

S.D.: Hasan Cemal kitaplarında yazdı bunları. [1]

Denizlerin mahkemesinde Hâkim Ali Elverdi, Savcı Baki Tuğ sizin partinizden milletvekili oldu.

S.D.: Çok değerli insanlardır.

‘BIRAKIP DA MI GİTSEYDİM’ [1]

Siz darbelerde mağdur oldunuz hatta ‘Şapkamı alıp gittim’ dediniz.

S.D.: Bırakıp mı gitseydim? [1]

Darbelere karşı neden direnç göstermediniz?

S.D.: Adamlar silahlarıyla gelip oturuyor. Benimsilahımyok ki. Yeniden siyasi sistem oturması için bekleyip sabırlı olunması gerektiğini düşündüm. Sonunda hep öyle oldu.

‘28 ŞUBAT DARBE DEĞİL’ [1]

28 Şubat döneminde Cumhurbaşkanı’ydınız. Baskı hissettiniz mi?

S.D.: 28 Şubat ne darbedir ne muhtıra. Anayasa’nın 118.maddesi çerçevesinde MGK görevini yapmıştır. Başbakan Erbakan da uygulamıştır

ERBAKAN İMZALI BELGE [1]

Erbakan altında imzası olmadığını söyledi?

S.D.: (14 Mart tarihli Erbakan imzalı Cumhurbaşkanlığı’na yazılan belgeyi göstererek) Bakın, tavsiye kararlarının uygulamaya konulduğunu, yapılması gerekenler için harekete geçtiklerini, gerekli kanunları çıkarmak için hazırlıkların devam ettiğini bildirdiği bir yazı.

‘ŞERİAT SESLERİ YÜKSELMİŞTİ’ [1]

Erbakan neden istifa etti. Asker baskısından söz etti mi?

S.D.: Bundan bahsetmedi. [1]

Neden istifa etti?

S.D.: Devam etmesinin gerilime yol açtığnı, ülkenin gergin olduğunu, istifa etmesi gerektiğini söyledi. 28 Şubat’ı anlamak için öncesine, kararlara, MGK toplantısına ve sonrasına bakmak gerekir... Şeriat sesleri yükselmişti. Tarikatlar harekete geçmişti. Bütün bunlar MGK’ya getirildi. Kararlar alındı. Hiç bir müslüman vatandaşı incitecek tek kelime bulamazsınız. Büyük bir çoğunluk rahatsızdı. Cumhuriyetin temel nitelikleri ile ilgili kaygı artmıştı. Silahlı Kuvvetler ciddi şekilde rencide edilmişti. 28 Şubat kararları yasal olduğu için Erbakan 3 ay 18 gün boyunca uyguladı.

‘DARBENİN MAZERETİ OLMAZ’

[1]Madem yasal, bugün yapılan yargılamalar boşuna mı?

S.D.: Bilemem. Ama siz şimdi geçmiş bir dönemi araştırıyorsunuz. Yarın da başkaları gelir bu dönemi araştırır. Bu dönemin mağdurlarını araştırırlar. Size düşen yeni mağdurlar yaratmamaktır. Her şeyin hukuk içinde olması gerekir. Darbe süreçlerinde en çok mağdur olanlardan biriyim, nasıl olduğunu bilirim.

Darbeleri sadece askerler mi yapar, siyasetçilerin rolü yok mu dur? Menderes döneminde İnönü’nün Meclis’e girmekten yasaklanması, Ankara dışına çıkarılmaması, basının sansürlenmesi, iktidar uygulamalarının dahli yok mu?

S.D.: Bunlar darbelere mazeret olamaz.

[1]Mazaret için söylemiyorum ama siyasetçilerin bunlardan ders çıkarması gerekmez mi?

S.D.: Demokrasi deneyimimiz olmadığından iktidar iktidarı, muhalefet muhalefeti bilmiyordu. Bunlar zamanla oturabilir. 60 ihtilali olmasaydı Türkiye bugün başka bir yerde olurdu. [1]

1980 öncesinde siyasetçiler bir türlü uzlaşamadı. Bir araya gelseniz darbe olur muydu?

S.D.: Bir araya gelsek de bir şey değişmezdi.

"ABD'NİN ETKİSİ YOK"

Darbelerde ABD’nin etkisi var mı?

S.D.: Yoktur.

Komando kampları, kontgerilla yok muydu?

S.D.: Kontgerilla olduğu konusunda hiç kimse bir şey söyleyemez.

3 Haziran 1977 mitingi için Ecevit’i uyarmıştınız. Bunun peşini araştırmadınız mı?

S.D.: Yok. Ecevit sonradan iktidara geldi, bir şey olsa bulurdu.

“CIA, MİT’e para verdi” iddiası var?

S.D.: Bunu bilmiyorum. Ama istihbarat örgütleri sürekli birbirlerine yardım ederler