Toplam 84 bin 684 cami bulunan Türkiye'de, nüfusuna oranla en az cami İstanbul'da en fazla ise Kastamonu'da bulunuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2012 yıl sonu verilerine göre Türkiye nüfusu 75 milyon 627 bin iken Diyanet İşleri Başkanlığı kayıtlarında 81 ilde toplam 84 bin 684 cami bulunuyor. Cami sayısına nüfus bölündüğünde ortalama 893 kişiye 1 cami düşüyor.

İstanbul başta olmak üzere cami sayısının yüksek olduğu büyük kentlerde, bu sayı nüfusa bölündüğünde aslında birçok az nüfuslu kente göre nüfusa düşen cami sayısının az olduğu ortaya çıkıyor.

Verilere göre, nüfusa oranla en çok cami bulunan il Kastamonu. Nüfusu 359 bin 808 olan Kastamonu'da 2 bin 577 cami bulunuyor. Göç veren bu ilde 139 kişiye 1 cami düşüyor. Bu ili 201 bin nüfuslu Sinop bin 83 cami ile izliyor. Sinop'ta 185 kişiye bir cami düşüyor. Bu iki ili, Bolu 228 kişiye, Karabük 240 kişiye, Bartın 243 kişiye, Artvin 245 kişiye, Çankırı 257 kişiye ve Giresun 281 kişiye bir cami düşerek izliyor.

Nüfusu 13 milyon 854 bin olan İstanbul ise 3 bin 190 cami ile en çok ibadethanenin bulunduğu il durumunda olsa da bu oran nüfusa göre hesaplandığında 4 bin 343 İstanbulluya bir cami düşerek nüfusa oranla en az camiye sahip. Kişi başına en az cami düşen iller bakımından İstanbul'u İzmir 2 bin 197, Gaziantep bin 924, Ankara bin 727, Tekirdağ bin 721, Bursa bin 619, Adana bin 560 ve Hatay bin 510 kişiye bir cami düşerek takip ediyor.

İllerin toplam nüfus, cami sayıları ve cami başına düşen nüfus bakımından istatistiği şöyle:

      İl                    nüfus             cami sayısı            cami başına düşen nüfus

-------------         ---------------       -----------------         -----------------------------------

Adana               2.125.635           1.362                      1.560

Adıyaman            595.261               730                        815

Afyon                   703.948            1.124                        626

Ağrı                     552.404               871                         634

Amasya               322.283               682                         472

Aksaray               379.915               581                         653

Ankara              4.965.542            2.875                      1.727

Antalya             2.092.537            2.130                         982

Ardahan              106.643               273                         390

Artvin                  167.082                681                         245

Aydın               1.006.541             1.114                         903

Balıkesir          1.160.734             1.654                         701

Bartın                 188.436                775                         243

Batman               534.205                619                         863  

Bayburt                 75.797                244                         310

Bilecik                 204.116                408                         500

Bingöl                  262.507                564                        465

Bitlis                    337.253                 656                       514

Bolu                    281.080              1.232                       228

Burdur                254.341                  522                       487

Bursa               2.688.171              1.660                    1.619

Çanakkale          493.691                  808                       611

Çankırı               184.406                  716                       257

Çorum                 529.975              1.306                       405

Denizli                 950.557              1.187                       800

Diyarbakır        1.592.167              1.945                       818

Düzce                 346.493                 664                        521

Edirne                 399.708                392                      1.019

Elazığ                  562.703                965                        583

Erzincan              271.886                565                        385

Erzurum               778.195             1.547                        503

Eskişehir              789.750               769                      1.026

Gaziantep         1.799.558               935                      1.924

Giresun               419.555             1.490                         281

Gümüşhane        135.216                521                         562

Hakkari                279.982               498                         562

Hatay               1.483.674                982                      1.510

Iğdır                    190.409                240                         793

Isparta                416.663                711                          586

İstanbul         13.854.740              3.190                      4.334

İzmir                4.005.459              1.823                      2.197

K.Maraş          1.063.174              1.301                        817

Karabük             225.145                935                         240

Karaman            235.424                497                         473

Kars                   304.821                503                         606

Kastamonu        359.808             2.577                         139

Kayseri            1.274.968            1.289                         989

Kırıkkale            274.727                353                         778

Kırklareli             341.218               288                       1.184

Kırşehir              221.209                485                          456

Kilis                    124.320                213                          583

Kocaeli            1.634.691             1.142                       1.431

Konya              2.052.281             3.087                         664

Kütahya              573.421             1.190                         481

Malatya              762.366                934                          816

Manisa             1.346.162            1.686                          798

Mardin                 773.026            1.079                          716

Mersin              1.682.848            1.486                       1.132

Muğla                  851.145            1.082                          786

Muş                    413.260               602                           686

Nevşehir             285.190               486                           586

Niğde                  340.270               411                           827

Ordu                    741.371            2.045                          362

Osmaniye            492.135               551                          893

Rize                     324.152            1.050                          308     

Sakarya               902.267            1.278                          705

Samsun             1.251.722           2.639                          474

Siirt                      310.879               624                          498

Sinop                    201.311           1.083                          185

Sivas                     623.535           1.327                          464

Şanlıurfa            1.762.075           1.755                       1.004

Şırnak                   466.982              503                          928

Tekirdağ                852.321             495                        1.721   

Tokat                     613.990           1.151                          533

Trabzon                 757.898           1.952                          388

Tunceli                    86.276              120                          718

Uşak                      342.269              544                          629

Van                     1.051.975           1.350                          779

Yalova                   211.799              155                       1.366

Yozgat                   453.211              961                          468

Zonguldak             606.527           1.464                          414

---------------          ----------------      -----------           ----------------------

Toplam                75.627.384         84.684               ortalama:  893

 

CAMİ İHTİYAÇLARIN BELİRLENMESİ İLE ORTAYA ÇIKIYOR

Diyarbakır Müftüsü Nimetullah Erdoğmuş, cami yapımının tarihten gelen sivil ve toplumsal bir çalışmanın sonucu olduğunu belirtti.

Camilerin, dernekler marifetiyle, kasaba veya mahalle sakinlerinin bir ara gelerek kendi aralarında oluşturdukları ittifaklar sonucunda oluşturulduğunu ancak cami yeri tespitlerinin belediyelere ait olduğunu anlatan Erdoğmuş, "Mahalle ve semt sakinleri tespit edilen yer üzerinde bir ihtiyaca mebni olarak cami yaparlar. Cami tamamlandıktan sonra müftülüklerimize başvurmak suretiyle görevli talebinde bulunurlar. Zaman zaman cami yapımında bizim fikirlerimiz de alınır. Caminin daha fonksiyonel ve daha amacına uygun hizmet etmesi için müftülüklerimizin ve hocalarımızın tecrübelerinden istifade edilir. Cami de böyle bir ihtiyacın belirlemesiyle ortaya çıkıyor" dedi.

CAMİNİN İHTİYAÇ OLUP OLMADIĞINI SORUYORUZ

Erdoğmuş, kentlerdeki tarihi semtlerde yeni bir cami yapmanın pek mümkün olmadığını ayrıca geçmişte her köşede cami yapıldığından tarihi muhitlerde cami ihtiyacı olmadığını belirterek, kentlerin gelişme alanlarında cami yapımının artan bir ihtiyaç olduğunu dile getirdi.

Cami yapımında kendileriyle istişare eden, heyetler, dernekler ve cemaatlerle görüşürken önce bunun bir ihtiyaç olup olmadığını sorduklarına işaret eden Erdoğmuş, "Yakınlarında cami var mı yok mu diye soruyoruz. Mümkün mertebe cami varsa o caminin ihyası noktasında hareket ederek tavsiyelerde bulunuyoruz. Köylerimizde de böyledir. Yakın mahallelerimizde biz yeni camiler yerine, bulunan yakın caminin cemaat tarafından boş bırakılmamasını tavsiye ederiz" diye konuştu.

TALEP ARTIYOR

Müftü Erdoğmuş, cami yapımına artan talep ölçüsünde cami inşaatlarının da istikrarlı ve düzenli bir şekilde yapıldığını belirterek şunları kaydetti:

"Talebimiz bu camilerimiz yapılınca o mahallenin ve çevrenin bütün unsurları ve koşulları dikkate alınsın. Yani cami sadece bizim gidip beş vakit ibadetimizi yapacağımız mabet olmakla kalmasın. Bizim için camilerin estetiği, işlevselliği önemlidir. Yani bir engelli vatandaşımızın en rahat girmesi gereken yerler olarak tasarlanmalıdır. Geçmişte bunun fazlaca dikkate alınmadığını görüyoruz. Bayanlarla ilgili de yine böyle bir durum vardır. Son zamanlarda hem bayanlar hem de diğer cami fonksiyonları dikkate alınarak daha dikkatli projeler hazırlanıyor. Mesela Diyarbakır Ulucami'de son tadilattan sonra bayanlara ait çok güzel yer dizayn edildi. Bayanlara yer tahsis edildi. Bayan cemaatimiz de çok rahat bir şekilde ibadetlerini yapabiliyor artık."