Avusturya'nın başkenti Viyana'da yeniden başlayan İran nükleer müzakerelerinde uzlaşı sağlanabilmesi için Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, taraf ülkelere "son metin" önerisinde bulundu.

Avrupa Birliği'nden (AB) ismini açıklamayan bir diplomat, Viyana'da yaklaşık 5 aylık aranın ardından 4 Ağustos'ta yeniden başlayan İran nükleer müzakerelerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

Diplomat, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Borrell'in nükleer anlaşmanın yeniden hayata geçirilmesi ve ABD'nin anlaşmaya dönüşünü sağlamak amacıyla 20 Temmuz'da sunduğu metnin çok fazla değişikliğe uğratılmadan yeni ve son metni masaya koyduğunu ifade etti.

Diplomat, "Yüksek Temsilci, bugün öncekinden çok farklı olmayan son metni masaya koydu. Bu metin 4 ülke başkentinde değerlendirilecek. Açıkçası bu metin, AB'nin taraflar arasında uzlaşı sağlamak için ortaya koyduğu en iyi performans." şeklinde konuştu.

Müzakerelere ilişkin bütün sorunları kapsayan bir metin ortaya konulduğunu kaydeden diplomat, söz konusu metne ilişkin taraf ülkelerin vereceği yanıtın nihai anlaşmanın sağlanıp sağlanmamasında belirli olacağını bildirdi.

Diplomat, müzakerelerin 18 ayı aşkın bir süredir devam ettiğini belirterek ortaya konulan yeni metinle ABD’nin anlaşmaya geri dönüşünün ve İran’ın nükleer anlaşmanın belirlediği sınırlara dönmesinin hedeflendiğini dile getirdi.

"METİN ÜZERİNDE DAHA FAZLA MÜZAKERE YAPILMAYACAK"
"(Borell’in ortaya koyduğu) metin değiştirilmeyecek ve üzerinde müzakere yapılmayacak." diye konuşan AB’li diplomat, İran ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) arasındaki güvenlik denetimine ilişkin hususların müzakerelerle ilişkisinin olmadığını, bu hususun iki taraf arasında çözüme kavuşturulması gereken bir konu olduğunu kaydetti.

Diplomat, metnin yaklaşık 25 sayfadan oluştuğunu, büyük bir kısmından tarafların memnun olduğunu, yalnız 4 paragraf üzerinde düzenleme yapıldığını ifade etti.

"ÇOK YAKIN BİR TARİHTE SONA GELİNECEK"
Sürecin "çok çok yakın bir zamanda sonuçlanacağı beklentisi içinde olduğunu" dile getiren diplomat, ABD ve İran müzakere heyetlerinin yanı sıra AB’li yetkililerin Viyana’dan bugün ve yarın ayrılacaklarını aktararak "Müzakere olayı sona erdi. Viyana’dan ayrılıyoruz çünkü müzakereleri bitirdik ve bir metin meydana getirdik. Nisan 2021’den itibaren ABD’nin anlaşmaya dönüşü ve İran’ın nükleer anlaşma sınırlarına çekilmesi için gerekli olan bütün konuları, bütün soruları bu metinle yanıtlamaya çalışıldı. Benim görüşüme göre, cevaplandırılmayan hiçbir konu kalmadı." değerlendirmesinde bulundu.

Diplomat, çözüme kavuşturulması gereken 4 teknik hususun kaldığını, bunun dışında Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer görüşmesine yeniden geri dönülmesi için gerekli bütün soruların bu metinle yanıtlandığını vurguladı.

AB’nin ortaya koyduğu metnin bir bütün olarak değerlendirileceğini, herhangi bir bölümünün yeniden müzakere edilmeyeceğini belirten diplomat, "Ortaya konulan öneriye evet ya da hayır diyebilirler, eğer evet denilirse o zaman bakanlar seviyesinde toplantı düzenlenir ancak taraflardan birinin hayır demesi durumunda ne olacağını bilemiyorum.” şeklinde konuştu.

İRAN İLE NÜKLEER MÜZAKERELER
İran, nükleer programı hakkında 2015'te BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi İngiltere, ABD, Çin, Fransa ve Rusya'nın yanı sıra Almanya ile anlaşma imzalamıştı.

ABD, Donald Trump'ın başkanlığı döneminde 2018'de anlaşmadan ayrıldı. Joe Biden'ın başkanlığa gelmesinden sonra İran ile ABD'nin anlaşmaya dönmesi için müzakereler başladı.

İran ile nükleer anlaşmanın tarafları arasında Nisan 2021'de Viyana'da başlayan müzakerelerde önemli ilerlemeler kaydedilse de İran'ın Devrim Muhafızları Ordusunun ABD'nin "yabancı terör örgütleri" listesinden çıkarılmasına ilişkin talebi başta olmak üzere çözüme kavuşamayan bazı meseleler nedeniyle görüşmeler çıkmaza girmişti.