Prof.Dr. Osman Bektaş

Prof.Dr. Osman Bektaş

Yomra sahilinin çok katlı binaları

Batıya doğru büyümesini tamamlayan Trabzon ili doğuya ve güneye doğru yönelerek çarpık kentleşmeyle daha da geniş bir alana yayılmış durumdadır.

Bu duruma isyan eden Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Orhan Gümrükçüoğlu Yomra- Kaşüstünün beton yığını haline getirildiğini haykırmaktadır.

Öte yandan Yomra Belediye başkanı Sayın İbrahim Sağıroğlu’nun çok katlı binalar için eleştirilere verdiği cevap oldukça ilginç ve düşündürücüdür:

Eleştirenler bizden helallik isteyecektir’! Yüksek katı bir tek Mania keser. Mania Hattı uçakların uçuş yüksekliği ilgili belirtilen yüksekliktir. Yomra Mania Hattının dışındadır. Bazı yerlerde 25 kat verdik. Sahildeki bu yerler şehrin en gözde yeri olacaktır.

Sağıroğlu yüksek katlı binalar için modern, çağdaş şehirleşmenin en önemli unsuru olan Şehir Planlamasını dikkate almadan sadece yasal zorunluluğu yani Mania hattını öne çıkarmaktadır.

Oysa Mania hattı ve şehir planlaması bütünleyici ve birlikte değerlendirilen unsurlardır.

Şehir Planlamasının omurgasını ise bölgenin topoğrafyası ve jeolojisi oluşturur.

Çok katlı binalar da planlamaya uygun olacak şekilde uygun yerlerde yapılır.

Bu günkü haliyle sahilde, dere-deniz yatakları üzerine inşa edilmiş olan 20-25 katlı binalar hem şehircilik hem de doğal afet açısından önemli riskler taşımaktadır.

Neden?

SAHİLDEN KARADENİZ AKTİF FAYI GEÇİYOR!

Karadeniz sahilinden en fazla 10km uzaklıkta geçen Karadeniz aktif Fayı AFAD’ın hazırlamış olduğu ve Bakanlar Kuruluna sunulan resmileşmemiş taslak yeni Sismik Tehlike Haritasında yer alıyor.

Üniversitelerde gönderilen bu taslak harita onaylandığında bölgenin deprem tehlikesi eski haritaya göre 2-3 kat daha fazla artabilecektir.

Haritaya göre Karadeniz Fayının üretebileceği en büyük deprem 6-7 büyüklüğündedir.


Yomra sahilinin çok katlı binaları
Harita1: Yomra sahilinden 10km kadar açıktan geçen aktif Karadeniz Fayı AFAD’ın yeni taslak Sismik Tehlike Haritasında mevcuttur. Bu fayın üretebileceği en büyük deprem 6-7 büyüklüğündedir.
 
5,6 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM TRABZONU DEPREM TEHLİKESİNE SOKMUŞTUR!  

2012 yılında Batum açıklarında Trabzon Fayı üzerinde oluşan oluşan 5,6 büyüklüğündeki depremin artçı şokları Trabzon-Yomra yakınlarında kümelenmiştir (yuvarlak daireler). Bu kümelenme gelecekte Trabzon Fayı üzerinde olabilecek bir diğer depremin olasılı yerini gösterir.

Jeofizik gravite verilerine göre aktif Trabzon Fayı karada da devam etmektedir.

Yomra sahilinin çok katlı binaları
Harita2: 2012 yılında Trabzon Fayı üzerinde oluşan 5,6 büyüklüğündeki depremin artçıları Trabzon’a yakınlarında kümelenmiştir(yuvarlak daireler). Bu kümelenme fay üzerinde gelecekte olabilecek depremin olası yerini gösterir.

Yomra sahilinin çok katlı binaları
Harita 3: Karadeniz’de 2012 yılında deprem üreten fayın ve diğer aktif fayların karadaki uzantılarını gösteren jeofizik gravite haritası.
 
SAHİLDEKİ DEPREM BÜYÜTMESİNE DİKKAT!

Sahilde dere-deniz yatakları üzerinde kurulmuş olan çok katlı binaların temel litolojisi kum, çakıl gibi gevşek kayaç türlerinden oluşmaktadır. Bu tür zeminler olabilecek muhtemel bir depremi 5 kat daha fazla büyütme özelliğine sahiptir. Örneğin büyüklük olarak, 10 tane 5 büyüklüğündeki bir deprem 1 adet 6 büyüklüğündeki depreme eştir. Enerji açısından ise 6 büyüklüğündeki bir deprem 5 büyüklüğündeki bir depremden yaklaşık 30 kat daha fazladır.

Yomra sahilinin çok katlı binaları

Harita4: Karadan denize doğru sağlam kayada (solid bedrock), gevşek zemin ( poorly consolidated sediment , suya doygun kum ve çamurda (water saturated sand, mud) aynı depremin yüzey dalgalarının oluşturduğu farklı yıkıcılık 5 kat daha artış gösterebilir. Şekildeki aynı depremin farklı 3 sismogramına dikkat ediniz. Sismogram 3 de, yani sahilde yıkıcılık en fazladır.

SAHİLDEKİ SIVILAŞMAYA DİKKAT!

Yomra sahilinde çok katlı binaların temelinde yeraltı suyuna rastlandığı bir gerçektir.

Olası bir deprem sırasındaki sarsıntı ile, suya doygun zeminde, tanelerin hareketi ile, bitişik haldeki taneler yüzer duruma geçer. Bunun sonucu olarak da binalar tıpkı bir gemi gibi yan yatar.

Yomra sahilinin çok katlı binaları
Harita 5: Yomra sahilinde suya doygun zemin deprem sarsıntısı sırasında oluşan sıvılaşma ile binaların yat yatmasına neden olabilir.
 
Yukarıda sıralamağa çalıştığımız jeolojik çekincelerden sonra Yomra da çok katlı binalar için sadece uçuş Mania hattını dikkate almak yeterli bir kriterimdir?

El betteki hayır!

Bu nedenle Sayın Sağıroğlu sizin deyiminizle gelecek neslin sizden helallik istemesi tartışma konusudur.

YAZIYA YORUM KAT
Haberlere yorum yapanlar genel kuralları kabul etmiş sayılırlar. Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
SON YAZILAR