TİSAD (Turizm İşletmecileri ve Seyahat Acentaları Derneği) organizasyonunda “Trabzon Kent turizmi için önem arz eden kaybettiğimiz ve korumamız gereken toprak altı/toprak üstü değerler” konulu online bilgilendirme toplantısı düzenlendi.

Doğa Tarih Dernek Başkanı aynı zamanda TİSAD danışma kurulu üyesi Doc.Dr. Coşkun ERUZ turizmcilere kentte sahip çıkılması gereken tarihi değerler ile ilgili bilgilendirme yaptı. Eruz, turizmciler tarafından kentin tarihi dokusunun sorgulanması, irdelenmesi ve konu ile ilgili araştırmalar yapılması mutluluk verici. Şehrimiz sadece doğası ile değil kültür envanterleri ile de cazibe merkezi niteliğinde. Bizler bu cazibe merkezi özelliğini daha da pekiştirmek için şehrimizin tarihini belgeli 6000 yıla çıkaracak bir çalışma içerisindeyiz. Çok kısa bir süre içerisinde bu konu ile ilgili açıklamalar yapılacaktır. Ben de bu müjdeyi ilk olarak tarihe ve kente değer veren bu turizmciler ile paylaştım dedi.

Trabzon kenti ve değerlendirilemeyen kent içi kültür turizmi potansiyelinin irdelendiği toplantıda;

- Trabzon şehrinin Pazarkapı, Mumhane-Kadınlar Pazarı-Tabakhane ve Sur içi toprak altı ve üstü sahip olduğu kültür varlıkların turizme kazandırılması çalışmaları,

- Trabzon askeri, ticari ve sosyal  tarihinde önemli bir yeri olan Pazarkapı ve   Moloz dolgu alanı altında bulunan, Roma dönemi  Hadrian Limanı kazılarak açığa çıkarılması ve böylelikle Trabzon Turizmine kazandırılması,

- Tabakhane vadisi sur dipleri, Ortahisar, Yukarı hisar modern yapılardan arındırılarak arkeolojik kazılarla arkeoloji müzesi, sur içi tarihi kent olarak yeniden düzenlenmesi,

- Trabzon Çarşı Mahallesinde bulunan Osmanlı eseri Hanlar, dükkanlar ve sokakların turizme kazandırılması. Akademik görüş ve turizm taleplerine göre yeniden Osmanlı ticaret merkezi olarak planlanarak, gece ve gündüz aktif turizm ve sosyal etkinlik alanına dönüştürülmesi,

- Tabakhane/Kuzgundere Kadınlar Pazarı kazısında,  Roma dönemine ait sur, anıtsal kapı ve en önemlisi antik Rıhtım, bu rıhtımda yükleme boşaltma yapan gemilerden denize düşmüş toprak küp/pitos’lara sahip çıkılması,

- Rıhtım, Sur ve Kapı çevresinde acil arkeolojik kazı yapılması, açığa çıkan eserlerin (sur, antik kapı) restore edilerek Roma Rıhtımı ve ticari merkezi imajlı turizm alanına dönüştürülmesi,

- Ortahisar Fetih/Fatih cami merkezli cami, saray/konaklar , Osmanlı ( Fatih, Yavuz, Kanuni ve diğer şehzadeler, beyler, paşalar )  idari ve yaşam merkezi oluşturularak Kent ve bölge turizmine kazandırılması,

- Şehrimizde aşağıda belirtilen dört adet kent içi kültür akslarının güzergahlarının düzenlenmesi, konuları görüşüldü. 

Kültür aksları:

1-Ayasofya-Kabak Meydanı-Gülbahar Hatun- Ortahisar-Tabakhane-Kostaki-Meydan-Arafilboyu-Maşatlık Kaya mezarları aksı (7km)

2-Moloz-Pazarkapı- Antik rıhtım, Tabakhane köprüsü- Ortahisar-Yukarı Hisar- Antik Kaya mezarları ( 2 km)

3-Pazarkapı-Antik Liman-Rıhtım - Tabakhane- Kostaki Konağı-Zeytinlik tarihi sokaklar- Nemlizade Trabzon Müzesi ( Tavanlı cami ve Osmanlı Mezarlığı)- Kızlar Manastırı-Boztepe seyir alanı ( 3km)

4-Pazarkapı ( Antik Liman-Rıhtım)- Zagnos  Vadisi – Gülbahar Hatun-Ortahisar-Tabakhane-Kostaki Konağı-Galeri-Meydan- Katolik Kilisesi-Kalepark ve Gaita

Toplantı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan TİSAD Başkanı Çavga, toplantıdaki sunumları için Coşkun hocamıza, toplantıya katılım sağlayan tüm meslektaşlarıma ve toplantının hazırlanmasında emek harcayan yönetici arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Bizler şehrimizin tarihini önemsiyoruz. Bizlere intikal eden değerleri gelecek nesillere iletebilmek en büyük arzumuz.  Bu toplantı gösterdi ki bizler gibi bu arzuda olan birçok meslektaşımız var. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da bu sürecin takipçisi olacağız.

Bildiğiniz üzere geçtiğimiz hafta kostaki konağı ile ilgili bir açıklamamız olmuştu. Kostaki konağı yapısı itibari ile çok ayrıcalıklı bir yapı. Bu yapının şehrimizde oluşu bizler için büyük fırsat. Kostaki konağı geçireceği restorasyon sonrasında şehrimiz turizm envanterinin nadide bir önreği haline gelecektir. Tadilatı sonrası kostaki konağı 20 . yüzyıl  Anadolu mimari örneklerinin sergilendiği, sanat şaheser köşkü konseptli  müze statüsüne kavuşturulmalıdır. Kostaki Konağı asla genel müze olmamalıdır.

Kostaki konağının tadilatı en az 3 yıl sürer.

Kostaki konağının tadilat süreci her yolunda gitse dahi en az 3 yıl sürer. Şehrimiz bu üç yılı müzesiz geçirmemesi için konaktaki eserlerin sergileneceği yeni bir müze arayışı içerisine girmemiz gerekmektedir. 

Bu üç yıllık süreçte bir riskte tadilat süreci yaşayan konaktaki eserler. iki yıldır nemli depolarda ve konteynerler çerisinde saklanan ve  müze olmadığından kaç yıl daha bekletileceği belli olmayan, arkeolojik ve etnografik eserler büyük risk altında. Eserler acil olarak uygun bir müzede, sıcaklık ve nem kontrolü olan mekanlarda sergilenmemeleri durumunda, geri döndürülemeyecek  büyük zarar   görme riski taşımaktadırlar. 

Bu hususta bizim önerimiz nemlizade konağının müzeye dönüştürülmesi yönünde. Trabzon kent içinde bulunan yapısal ve kapasite olarak en uygun yapı olan Nemlizade konağı  güzel sanatlar, etnografya ve arkeolojik  müze olarak düzenlenerek Sahil-Nemlizade   Trabzon Müzesi - Kızlar Manastırı turizm aksı düzenlenmelidir.