Yaklaşık 2 ay önce Kütahya'da start alan sentetik gaz üretimini ülke çapında yaygınlaştırma çalışmaları başladı. Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü, tozlaştırılmış linyit kömüründen sentetik gaz üretimini Türkiye'deki tüm resmi ve özel linyit işletmelerinde yaygınlaştırmayı hedefliyor.

 

Dizaynı ve proje çizimlerini Türk mühendisleri tarafından yapılan sistemin ihalesi 2011'de gerçekleştirilmiş ve ilk tesis Kütahya'nın Tavşanlı ilçesindeki TKİ Garp Linyitleri İşletmesi (GLİ) Müessesi'nde kurulmuştu. 

 

TKİ Genel Müdür Yardımcısı Ömer Sezgin, sistemin en önemli unsurunun 'güvenlik' olduğuna dikkat çekti. Sistemin güvenli olarak devreye alınması gerktiğini belirten Sezgin, "Çünkü sonuç itibariyle gazdan bahsediyoruz. En ufak bir ihmalde patlama olabilir. En ufak bir kıvılcımda ince toz halindeki kömürün patlaması da söz konusu. Bundan dolayı TÜBİTAK yetkilileriyle Haziran 2011'de protokol imzaladık" diye konuştu. 

 

Sistemin güvenli olarak hizmete alınması amacıyla TÜBİTAK ile iş birliğine gittiklerini belirten Sezgin, "Kısa sürede tesisi devreye aldık. Aralık 2012'de, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın da katılımıyla tesisi hizmete açtık. İlk deneme başarılı olunca bundan sonraki süreçte diğer kömürlerimizi de değerlendirmek için çalışma başlattık. Tunçbilek kömürü 3 bin 500 kalori civarında. TKİ'ye ait tüm sahalarda ve özel sektöre ait sahalarda bu sistemin güzel bir şekilde uygulanmasını hedefliyoruz. Çalışmalarımız bu yönde sürüyor'' dedi.

 

Kömürün gazlaştırılmasının en önemli özelliğini ''çevreyle barışık olması'' diye niteleyen Sezgin, kömürün mevcut kullanım alanları ısınma ve elektrik üretme olmasına rağmen sentetik gazın sıvı yakıta, gübreye bile dönüştürebildiğini söyledi.

 

Sıvı yakıt ve gübreye dönüştürmeyle ilgili çalışmalar da yaptıklarına dikkat çeken Sevgin, ''Sentetik gazın doğalgazdan farkı yok. Doğalgaz doğal olarak çıkıyor. Sentetik gaz ise toz kömürün gazlaştırılmasıyla elde ediliyor. Kütahya'nın Tunçbilek beldesinde denemeler yapıyoruz ve aldığımız değerlere bakıyoruz. İki değer var; karbonmonoksit ile hidrojen miktarları. Bunların fazla olması bizim için avantaj. Her denemede bunların arttığını görüyoruz. Daha fazla ekonomik değer elde etmek için bu denemeleri yüzlerce, binlerce kez yapmamız gerekiyor. Buradan beklentimiz; bu teknolojiye Türkiye'nin sahip olması ve kendi elemanlarımızı bu konuda yetiştirmek" dedi. 

 

Manisa'nın Soma ilçesinde de sentetik gaz üretim tesisi kuracaklarını kaydeden Sevgin, "Türkiye'de evlerde yılda yaklaşık 9 milyar metreküp doğalgaz kullanılıyor. Soma'da, 4 bin kalorilik kaliteli ve kükürt oranı düşük kömürden, BOTAŞ'ın boru hattına verilebilecek şekilde 1-1,5 milyar metreküp sentetik gaz elde etmeyi planlıyoruz'' dedi. 

 

Tunçbilek'te tesisi faaliyete geçirmelerinin ardından özel sektörden talepler geldiğini belirten Sezgin, ''Biz bunun patentini almadan tanıtmak istemiyoruz. Patentini alalım, TKİ bu işin sahibi olsun. Yine onlara da yardımcı olalım, öğretelim ama bu konuda mağduriyet yaşamak istemiyoruz'' dedi. 

 

Başka illerden kömürleri getirip sentetik gaz üretimine uygunluğunu Tunçbilek'te deneyeceklerini kaydeden Sezgin, Tunçbilek'te 2 megavat gücünde santral kurmayı da amaçladıklarını söyledi.