Anadolu'da yüzyıllardır saç inceliğindeki gümüş telin örülmesiyle hazırlanan telkari ürünler, daha düşük fiyatlı modern dekoratif objelere rağmen vitrinlerdeki yerini korumayı sürdürüyor.

Trabzon'da ustasının en küçük parça için dahi günlerce emek harcadığı objeler, ürünün ebatına, motifine ve hazırlandığı malzemeye göre değişmekle birlikte her bütçeye uygun fiyattan satışa sunuluyor.

Şehir merkezinde yaklaşık 22 yıldır gümüş ürün tasarlayan ve alım satımını gerçekleştiren Tuncay Değirmenci, tel işi anlamına gelen telkarinin geçmişinin milattan önce 3 binli yıllara dayandığının bilindiğini söyledi.

Değirmenci, telkarinin, gümüşün saç teli inceliğine getirilerek işlenmesi ardından da tahta üzerinde açılmış motif oyuklara gömülmesiyle hazırlandığını belirterek, telkari sanatı sayesinde Osmanlı'ya ve yöreye özgü motiflerin yaşatıldığını ifade etti.

Telkariden yüzlerce çeşit ürün hazırlanabildiğini anlatan Değirmenci, bunlar arasında taka, çanta, takunya, ibrik, fincan altlığı ve tabağı, çerçeve, şekerlik gibi dekoratif eşyaların yanı sıra her türlü takının da bulunduğunu dile getirdi.

Değirmenci, ekonomik gelişmelere bağlı olarak telkari ürünlerin satışında da zaman zaman artış ve düşüş yaşandığına işaret ederek, "Telkari sanatının yaşaması için ilgililerden daha fazla destek bekliyoruz. Bu açıdan çeşitli projeler yürütülüyor ama biz sektör mensupları olarak daha kalıcı çözümler üretilmesini istiyoruz. Örneğin ustaların aynı çatı altında toplanarak güzel bir çalışma yapılmasını arzuluyoruz" dedi.

Telkari ustalarının en küçük bir ürün hazırlamak için dahi günlerce emek harcadıklarına dikkati çeken Değirmenci, "Ürünün fiyatı, yapıldığı malzemeye, motife ve büyüklüğüne göre değişiyor. Ustalarımız bazen birkaç santimetrelik ürün için günlerce çalışıyor. Öyle ki 'Çok küçük, bunun fiyatı kaç lira olabilir?' diye bakılan bir ürünün hazırlanması haftalar hatta aylar alabiliyor" diye konuştu.

Değirmenci, piyasada her bütçeye göre ürün bulunduğunu belirterek, şöyle dedi:

En çok ilgiye çeken ürünlerden birinin de 5 santimetrelik demlik olduğunu anlatan Değirmenci, "Ustamız demliği günde yaklaşık 6 saat çalışarak 10 günde hazırladı. Onun için bu kadar kıymetli. Büyük emek harcanarak hazırlanan demliğin fiyatı ise 770 lira. Her iki ürünün motiflerinin daha net görülebilmesi için de üzerine oksit ve kükürt yaptırdık. Kişi bu ürünleri satın aldığında antika köşesine koyacak ve aileden aileye evladiyelik bir eser olarak saklayabilecek" sözlerine yer verdi.

Değirmenci, ürünleri beğenip fiyatını öğrenmek isteyenlerle arasında geçen diyalogları ise şöyle aktardı:

Ürünü ve işçiliği beğenenlerin ise 'Bu nasıl bir yapımdır, ustayı görmek istiyorum' dediklerini belirten Değirmenci, "Böyle kişilerle de karşılaşıyoruz ve bu bizi çok mutlu ediyor. Bazen fiyatları duyunca müşteri fenalaşacak, kalp vuracak diye korkuyorum. Hatta bazı kişilere kalp krizi geçirir korkusuyla demliğin fiyatını 200-250 lira dediğim bile oluyor" ifadesini kullandı.