23 Aralık 2012 de M5.5 büyüklükteki bir depremle başlayan daha sonra 4 den küçük artçı depremlerle halen devam etmekte olan Karadeniz Gürcistan depremleri deprem bilinci oluşturmakta öğretici ve ikaz edici niteliktedir.

Bize gelen e-mailleri cevaplamak gerekirse toplumun en çok merak ettiği konular:

Soru 1- Bu deprem hangi fayı tetikler veya hangi faya stres transferi yapar?

Soru 2- Bu depremden sonra gelecekte olabilecek benzer veya daha büyük bir deprem hangi bölgede olabilir?

Soru 3- Böyle olasılı bir depremin zamanı hakkında bilgi verebilir misiniz?

TPAO tarafından Karadeniz de saptanan TRABZON FAYI ve diğer aktif fayları gösteren tektonik harita. 23.12.2012 tarihinde saat 15.31 de Batum açıklarında büyüklüğü M 5.5, derinliği 5-10km olan  deprem olasılıkla TRABZON FAYI üzerinde oluşmuştur.

Bu faylar MTA nın aktif fay haritasında yoktur .Bu günkü Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası Karadeniz depremlerini yok sayar.

DEPREM OLASILIKLA TRABZON FAYI ÜZERİNDE GELİŞMİŞTİR

 Daha öncede belirttiğimiz gibi Doğu Karadeniz çanağında iki farklı fay sistemi mevcuttur (bakınız fay haritası). Bunlardan birincisi sahile paralel uzanan ters fay sistemi; ikincisi ise bu faya dik olan kuzeydoğu doğrultulu Rize, Trabzon, Ordu doğrultu atımlı faylarıdır.

Kandillinin ana şoktan sonra verdiği deprem dış odağı, fay mekaniği çözümü ve depremden sonraki artçıların dağılımları M5.5 büyüklüğündeki depremin Trabzon Fayının kuzeydoğu ucunda oluşmuş olabileceğini ima eder.

GERİLMELER KIRILAN FAY PARÇASININ İKİ UCUNDA VE ONA DİK DOĞRULTUDA BİRİKTİ

Bir bölgede deprem olduktan sonra o bölgedeki fayların bir kısmı üzerinde gerilmeler artar ve olabilecek olan bir diğer depremin zamanı daha öne çekilirken diğer faylar üzerindeki gerilmeler azalır ve olabilecek olan deprem daha ileriki tarihe ertelenir.

Deprem sırasında bir fayın herhangi bir kısmı kırıldıktan sonra gerilmelerin boşalmasıyla o parça rahatlar. Ancak boşalan gerilmeler kırılan fay parçasının her iki uc kısımlarında ve faya dik doğrultuda birikir. Buna stres transferi denilir. Bu bölgelerde gerilmeler arttığı için artçı depremlerde buralarda kümelenir.

Bölgedeki son depremler: Uydu fotoğrafında görüldüğü gibi ana şoktan sonra (M5 den büyük kırmızı noktalar) artçılar (M 5 den küçük mor noktalar), (M4 den küçük mavi noktalar)  (M3 den küçük yeşil noktalar) üç bölgede toplanmıştır. Bunlar sırasıyla 1- Trabzon yönü 2- Batum kuzeyi yönü 3- Artvin yönü. Bu bölgeler ana şoktan sonra gerilmelerin en fazla arttığı yerler olup gelecekte olabilecek bir diğer deprem bu bölgelerde olabilir.

ARTÇILAR ÜÇ BÖLGEDE TOPLANIYOR

Yukarıdaki harita görüleceği gibi artçı depremler üç bölgede toplanır:

      1-Trabzon yönünde  2-Batum kuzeyi yönünde 3-Artvin yönünde

Bu bölgelerde depremden sonra gerilmeler arttığı için artçı depremlerde artmıştır.

ARTÇILARIN KÜMELENDİĞİ BÖLGELER OLASILI GELECEKTEKİ DEPREM BÖLGELERİDİR

      ♦ Gelecekte olabilecek deprem veya depremler uydu görüntüsünde izlendiği gibi artçıların kümelendiği yerlerde gelişebilir

        Bunlar üç bölgede toplanır:

     1-Trabzon yönünde    2-Batum kuzeyi yönünde   3-Artvin yönünde .

      ♦ Yeni bir depremin zamanı hakkında bir şey söylemek mümkün değildir.

      ♦ 50 yıl içinde olabilecek olan en büyük deprem %90 olasılıkla M6.6, %10 olasılıkla M6.6 dan büyüktür.

Bu günkü deprem bilimine göre en iyi deprem tahmininin doğruluk oranı %60 dır.

Yeni yılınızı kutlar esenlikler dilerim. 

 obektas@ktu.edu.tr

31/12/2012