Prof.Dr. Osman Bektaş
‘Depremden sonra deniz altı volkanizması mı?'
Doğu Karadeniz’de Depremden Sonra Denizaltı Volkanizması mı ?
Doğu Karadeniz şaşırtmaya devam ediyor:
‘Depremden sonra deniz altı volkanizması mı?'
Harita1: Poti-Soçi-Novorosik arasında uzanan denizalt kablosunun yanarak tahribatı
Denizaltı volkanizmasını gündeme taşımıştır.
DENİZ ALTINDAKİ GİZEM !
5 Ocak 2013 tarihli, Gürcistan - Azerbaycan kaynaklı habere göre: 23 Aralık 2013 tarihinde Gürcistanın Poti Limanı ile Rusyanın Soçi ve Novorosik şehirleri arasında uzanan 160 km uzunluğundaki denizaltı telekomikasyon kablosu 4 yerinden yanarak kırılmıştır( haritaya bakınız).
Denizaltı kablosundaki hasar 2014 yılında Soçi de yapılacak olan Kış olimpiyatlarındaki kominikasyonu etkileyecektir.
DENİZALTI KABLOSU NEDEN YANDI VE KOPTU ?
Denizaltı kablosu ile ilgili firma yöneticisine göre fiber-optik kablodaki hasarın nedeni deniz altında bilinmeyen ve lav çıkaran bir volkandır.
Hasarı inceleyen mühendislere göre fiber-optik kablonun polietilen koruyucu kısmı aşikar şekilde kızgın lav tarafından yanmış ve eritilmiştir.
Hasarın tesbitinden bir saat sonra İtalyadan çağrılan bir gemi hasar onorma çalışmalarına başlayacaktır.
HASARIN OLASI NEDENLERİ
Deniz altındaki kablo ile igili mühendislerin gözlemleri ve hasarın niteliği doğru ise deprem ile olasılı volkan arasında zaman ve mekan arasında aşağıdaki yorumları yapmak mümkündür
HASAR GÜRCİSTAN DEPREM BÖLGESİNDE
Kablonun firma CEO’su Kote Samushia’ ya göre kablonun kaldırılarak hasara uğratılmış ve aşıkar olarak yanarak erimiş kısmı Poti istasyonu kısmındadır. Bu bölge Gürcistan açıklarında 23-26 Aralık tarihlerinde sırasıyla M 5.7 ve M 5.2 olan deprem bölgesidir.
Başka deyişle Gürcistan depremlerinin yeri ve zamanı ile kablonun hasar yeri ve zamanı bütünüyle uyuşmaktadır.
DEPREM İLE VOLKAN FALİYETİ ARASINDA İLİŞKİ OLABİLİRMİ?
Depremler volkanik-tektonik ilişkili olabilir.
2009 yılında Oxford üniversitesi bilim adamlarının yaptıkları araştırmalara göre Güney Şili de 4 büyük deprem den sonra deprem dalgalarının tetiklemesiyle depremden sonra volkanik faaliyet başlamıştır. Bu şekilde depremden sonra kırıklardan yükselen lavlar denizaltı kablolarını yakmış olabilir.
Ancak Gürcistan depremleri büyük depremler değildir; ve şimdiye dek Karadeniz de aktif denizaltı sıcak volkanik faaliyeti bilinmemektedir
DEPREMLER ÇAMUR VOLKANLARINA NEDEN OLABİLİRMİ?
Karadeniz bir petrol sahası olup bu tür bölgelere özgü volkanik çamurlar birçok yerde gözlenmiştir. Çamur ve metan gazı karışımı püskürten bu denizaltı volkanları derin kırıklarla beslenir. Deprem sırasında bu tür volkanik faaliyetlerin olması, hatta açılan kırıklardan denize petrol akması olağandır ( Poti açıklarında olduğu gibi. Bakınız eski yazılarımız)
Ancak çamur volkanları soğuktur. Bu volkanlar sıcak lav püskürten denizaltı volkanları gibi sıcak olmayıp kabloları eritecek sıcaklığa sahip değildir.
Foto1: Çamur ve gaz püskürten deniz altı volkanları soğuk olduğundan kabloları eritme olasılığı yoktur.
Harita 2 :Dünyada çamur volkanlarının dağılımını gösteren harita. Kara Denizde bu tür soğuk volkanlar bilinmektedir.
DEPREMLER DENİZALTI HEYELANLARINA NEDEN OLABİLİRMİ?
Depremlerin yan etkilerden biride denizaltı veya karalardaki heyelanlardır.
Denizaltı kablolarının denizaltı heyelanları nedeniyle kopması olağandır. Ancak bu görüş kabloların dış kısımlarının yanması ve erimesini açıklayamaz.
Foto 2: Denizaltında kıta yamacında görülen denizaltı heyelanları. Kırık ve açılmalara dikkat ediniz
SONUÇ: Kablo firması mühendislerinin gözlemleri doğru ise denizaltı kablolarının tahribatı firma mühendislerinin iddia ettiği gibi yüksek ısıyı ve volkanik faaliyeti ön görmektedir.
Ancak bu güne dek Karadeniz de herhangi bir denizaltı volkanik faaliyeti tespit edilmemiştir.
Osman BEKTAŞ
30.1.2013
