Çocuklarla ilgili alanlarda görev yapan öğretmen, din ve kolluk görevlilerine çocuk istismarı ve kötü muamele konusunda eğitim verilecek. Pilot uygulama olarak ilk kez Ankara'da açılan ÇİM'den elde edilen bilgiler ışığında merkezler Türkiye genelinde yaygınlaştırılacak.

 

Başbakanlığın Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) Genelgesi Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan imzalı genelgede, çocukların her türlü tehlikeden korunarak bedensel ve ruhsal açıdan sağlıklı, eğitimli ve topluma yararlı bireyler olarak sosyal hayatta yerlerini almalarının hükümetin temel hedefleri arasında bulunduğu belirtildi. Hedef doğrultusunda, çocukları koruyup kollamaya yönelik mevzuat ve düzenlemelerin yürürlüğe konularak, oluşturulan altyapı çerçevesinde yürütülen uygulamaların geliştirilmesi için çalışmaların devam ettiğinin kaydedildiği genelgede, çocuğun beden veya ruh sağlığına zarar veren ya da zarar verme riski taşıyan, fiziksel, duygusal, zihinsel veya cinsel gelişimini olumsuz etkileyen durumların, kötü muamele şeklinde tanımlandığı ifade edildi. Kötü muamelenin istismar ya da ihmal olmak üzere iki farklı boyutunun bulunduğunun anımsatıldığı genelgede, Türkiye'de istismara uğrayan çocuk veya ailesinin, yaşanan olumsuzlukları gizleme eğiliminde olduğu vurgulandı. Olayları gizleme eğilimi nedeniyle istismara uğrayan çocuğa verilmesi zorunlu olan hukuki, tıbbi, ruhsal ve sosyal desteklerin aksayabildiğine dikkat çekilen genelgede, "Mağdur çocukların, kolluk kuvvetleri, adli merciler ve sağlık kurumları tarafından ayrı ayrı değerlendirilmesi ve bu süreçte yaşadıklarını defalarca dile getirmek zorunda bırakılması, gizliliğin yeterince sağlanamaması, ilgili kurumlarda çocukla görüşme yapanların, çocuğun ruhsal durumunu gözeterek görüşme yapabilecek yeterlilikte eğitime sahip olmaması halinde, çocuğun uğradığı travma şiddetlenmektedir" denildi.

 

-ÇİM'LER YAYGINLAŞTIRILACAK-

 

Çocuk istismarının önlenmesi ve istismara uğrayan çocuklara bilinçli ve etkin bir şekilde müdahale edilmesi amacıyla, öncelikli olarak cinsel istismara uğramış çocukların ikincil örselenmesini asgariye indirmek, adli ve tıbbi işlemlerin bu alanda eğitimli kişilerden oluşan bir merkezde ve tek seferde gerçekleştirilmesi için Sağlık Bakanlığı'na bağlı kurumlar bünyesinde Çocuk İzlem Merkezleri kurulacak. Bu merkezlerin işleyişi Sağlık Bakanlığı tarafından koordine edilecek. Pilot uygulama olarak ilk defa Ankara'da açılan ÇİM'den elde edilen bilgiler ışığında Kayseri, Samsun ve Gaziantep'te kurulan ÇİM'lerin zaman içerisinde Türkiye genelinde yaygınlaştırılması hedefleniyor. ÇİM'lerin çalışma ve yaygınlaşma sürecinin sağlıklı ve amacına uygun bir şekilde yürütülmesi için gerekli tedbirleri görüşüp karara bağlamak ve bu konuda kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı ya da yardımcısının başkanlığında, Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Adli Tıp Kurumu Başkanlığı temsilcilerinin katılımıyla ÇİM Yönetim ve Koordinasyon Kurulu (Kurul) oluşturuldu. Buna göre, ÇİM'lerin çalışma usul ve esasları, Kurul tarafından belirlenecek. Sekretarya hizmetleri, alınan kararların ilgili kurumlarca uygulanmasının takibi ve koordinasyonu Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülecek. Yargıtay Başkanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve ilgili İl Cumhuriyet Başsavcılığı, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, meslek birlikleri, konu ile ilgili uluslararası kuruluş ve özel sektör temsilcileri de Kurul toplantılarına davet edilecek.

 

-DİN GÖREVLİLERİNE KÖTÜ MUAMELE İSTİSMAR DERSİ-

 

ÇİM'lerde görev yapacak personelin eğitimi, Sağlık Bakanlığınca uygun görülen merkezlerde gerçekleştirilecek. Özellikle çocuklarla ilgili alanlarda görev yapan öğretmen, sosyal çalışma görevlisi, sağlık personeli, din görevlisi gibi kamu görevlileri ile kolluk görevlilerine eğitim verilecek. ÇİM personelinin görev ve yetkilerine ilişkin düzenlemeler Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanacak ve Kurul tarafından onaylanacak. Özellikle cinsel istismar suçunun mağduru olan çocukların etkin bir şekilde korunmalarının sağlanması, ikincil mağduriyetlerinin önlenmesi, adli ve tıbbi işlemlerin bu alanda eğitimli kişiler tarafından tek seferde yapılması ve istismarı önleyici tedbirlerin alınması amacıyla Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından yürütülen soruşturma işlemlerinin, HSYK tarafından yayımlanan "Soruşturma Usul ve Esasları" konulu genelgeye göre yürütülecek. Çocuk koruma birimleri veya merkezlerinde soruşturma işlemleri HSYK kararına uygun hareket edilecek. İfade alma, rapor düzenleme ve delillerin hukuka uygun toplanması gibi adli işlemler Cumhuriyet başsavcılıklarınca yapılacak değerlendirme ve denetim yetkisinde olacak. Mülki idare amirlerince, merkezde yapılacak hizmetlerin yerine getirilmesi için mekân ve personel tahsisi dâhil olmak üzere gereken tüm tedbirler alınacak. Merkezin işleyişinin takip edilmesi ve üçer aylık dönemler hâlinde hazırlanacak raporların, uygulamadaki aksaklıkları ve çözüm yollarını da içerecek biçimde Kurula sunulmak üzere Sağlık Bakanlığına gönderilecek.

 

-TÜM KURUMLAR DESTEK VERECEK-

 

ÇİM'ler ile üniversitelerin Sağlık Bakanlığınca belirlenen özelliklere sahip çocuk koruma birimleri veya merkezleri bünyesinde, cinsel istismara maruz kalan çocuğun beden veya ruh sağlığının bozulup bozulmadığının tespitine yönelik raporu vermek üzere; adli tıp mevzuatına uygun olarak ilgili uzmanların yer alacağı sağlık kurulu oluşturulması için ilgili kurumlarca gereken tedbirler alınacak. ÇİM'lerin çalışmalarını yürütebilmesi için ihtiyaç duyacağı; personel, araç, gereç ve her türlü donanım desteği ile diğer hususların ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca öncelikle sağlanacak. Kurulun ve ÇİM'lerin çalışmalarının bir bütünlük içinde yürütülmesi, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonun sağlanması, Kurul tarafından alınan kararların uygulanması, ÇİM'lerin çalışmalarını gerektiği gibi yürütebilmesi için bütün bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarınca gereken destek ve yardım sağlanacak.