Karadeniz Teknik Üniversitesi Onkoloji Bölümü tarafından Meme Kanseri için farkındalık yaratmak amacıyla etkinlik düzenlendi.
 
Karadeniz Teknik Üniversitesi  Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Görevlilerinden Doç. Dr. Ayla Gürsoy, Öğr. Gör. Dr. Havva Karadeniz ve Arş. Gör. Aydanur Aydın; Onkoloji Hemşireliği Derneği Meme Kanseri Çalışma Grubu üyeleri tarafından her yıl ekim ayında meme kanserine ilişkin bilinç oluşturmak amacıyla etkinlik düzenleniyor.
 
2016 yılı faaliyetleri kapsamında fakülte ve dersliklere afiş, Trabzon şehir merkezinin önemli geçiş noktalarına billboard ve otobüs duraklarına bilgilendirme afişi çalışması yapıldığı belirtilerek, Meme Kanserine ilişkin farkındalık etkinlikleri olarak ayrıca Trabzon merkez ve ilçelerinde yerel zincir mağazalarda Tamek Gıda ve Meyve Suyu ürünleri üzerine; “Erken Tanı İçin Mamografi” sticker uygulaması yapıldığı etkinliğin 01-31 Ekim (pembe ay) süresince devam edeceği bildirildi.
 
Konu ile ilgili olarak açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Ayla Gürsoy, Ekim ayı, sağlık takviminde “Meme Kanseri Farkındalık Ayı” olarak yer aldığını, bu ay içinde toplumda meme kanserine ilişkin bilinç oluşması için farklı etkinlikler yapıldığını ifade ederek şunları söyledi;

HER YEDİ KADINDAN BİRİ BU MEME KANSERİ OLUYOR

Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması sonucu ortaya çıkan bir kanser türüdür. 1960’lı yıllarda her 14 kadından biri meme kanseri riski altında iken, bu gün risk yedi kadından biri için geçerlidir. Günümüzde kadınlarda en sık görülen kanser meme kanseridir.
 
MEME KANSERİ İÇİN KİMLER RİSK TAŞIYOR?

Meme kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte oluşumunda bazı etmenlerin rol oynadığı ileri sürülüyor. Kadın olmak, meme kanseri için başlı başına bir etmen. Meme kanserinin erkeklerde görülme oranı  %1. Elli beş yaşın üzerinde, meme kanseri olmuş birinci derece akrabaya (anne, teyze, baba, erkek kardeş, kendi kızı gibi) sahip, meme kanseri genlerinde değişim olan ya da daha önce kendisinde meme kanseri olan bireyler diğerlerine göre daha fazla riske sahip.
 
MEME KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Memede veya koltuk altında ele gelen kitle (sertlik, şişlik),
• Meme başından gelen akıntı (tek kanaldan kanlı ya da şeffaf renkli),
• Meme başında içe doğru çekilme, çökme veya şekil bozukluğu,
• Meme başı derisinde değişiklikler (soyulma, kabuklanma),
• Meme cildinde yara ya da kızarıklık,
• Meme cildinde ödem, şişlik ve içe doğru çekintiler olması (portakal kabuğu görünümü),
• Memede büyüme, şekil bozukluğu veya asimetri ya da renginde değişiklik (kızarıklık vs.).

 
            MEME KANSERİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

• İdeal kilonuzu öğrenin ve o kiloda kalmaya çalışın. Az yağlı ve yüksek lifli gıda ile beslenme meme kanseri riskinin azaltılabileceği iddia ediliyor.
• Alkol ve sigara alışkanlığınız varsa mutlaka terk edin. 
• Fiziksel aktivitenin meme kanseri riskini azaltabileceğine ilişkin önemli kanıtlar vardır. Çalışmalarda 10 yıldan uzun süre düzenli spor yapan kadınlarda meme kanseri görülme sıklığının azaldığı saptanmıştır.
• İlk doğumun 30 yaşından önce olması meme kanseri riskini azaltmada önemli faktörlerden biridir. Bunun yanı sıra emziren kadınlarda meme kanseri riski % 20-35 oranında azalıyor.

•  45 yaş altı kadınlarda uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımının (10-15 yıldan uzun) meme kanseri riskini artırdığı saptanmış. Özellikle ailesinde meme kanseri hikâyesi olan 25 yaş altındaki kadınların bir başka aile planlaması yöntemi tercih etmesi öneriliyor.

 
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIYOR!!!

Kadınlar bazen ne yapacakları konusunda şaşırabiliyor, meme kanserinden korktukları için de normal memelerinden korkuyor; memelerine dokunamıyor. Toplumumuzda memelerine dokunup kitle bulmaktan korkan, kitle bulunca meme kanseri endişesiyle doktora gitmekten ya da mamografi çektirmekten korkan kadınlar mevcuttur.

Ele gelen her şişlik ya da memenizdeki her belirti kanser değildir.

Korkmak çok insanca bir duygudur ancak korkunuz muayene olmanızı ya da mamografi çektirmenizi engelliyorsa bu korku ile savaşmanız gerekiyor. Meme kanseri teşhisi erken konulduğunda tedavisi çok başarılı olmakta ve yaşam süresi artırılmakta, ölümler önlenebilmektedir. Bu nedenle erken tanı ve kitle taraması bu hastalık için çok önemlidir.
 
MEME KANSERİNİN ERKEN DÖNEMDE TEŞHİS EDİLMESİ İÇİN NELER YAPILMALI?

KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ

Kendi kendine meme muayenesi (KKMM) koruyucu bir sağlık davranışıdır. Belirtilerin olmadığı bir durumda hastalığı saptamak veya hastalıktan korunmak amacıyla sağlıklı olabilmek için yapılan bir aktivitedir. Düzenli ve doğru uygulanan kendi kendine meme muayenesi erken dönemde meme kanserinin saptanması için yapılan basit, ücretsiz, ağrısız bir yöntemdir. KKMM’nin kadının kendi meme dokusunu tanıması ve olası bir kitleyi kolay tespit edebilmesi için düzenli olarak her ay yapılması gerekir.

KKMM adeti devam eden kadınlarda adet başladıktan sonraki 7-10. günlerde yapılır. Adeti devam etmeyen kadınlar için her ayın belirli günü (her ayın ilk günü gibi) yapılması önerilir. Memedeki kitleler oldukça yavaş büyümektedirler; bu nedenle ele gelebilir hale geldiklerinde ilk kanser hücresinin oluşumundan bu yana oldukça uzun bir zaman geçmiştir (yaklaşık 10 yıl). Bu nedenle KKMM meme dokunuzu tanımak için çok önemlidir ancak tek başına bir erken tanı yöntemi değildir.   

KLİNİK MEME MUAYENESİ (KMM) NEDİR?

Bir doktor,  hemşire ya da ebe tarafından memelerin muayene edilmesidir.  

MAMOGRAFİNİN ÖNEMİ

Mamografi özel bir meme filmidir ve erken tanı için çok önemli bir yöntemdir. Mamografi ile kanser, memede kitle ele gelmeden çok önce tespit edilebiliyor. Bu yöntemlerin hangi sıklıkta yapılacağı aşağıdaki tabloda görülüyor.

MAMOGRAFİ NASIL ÇEKİLİYOR?

Çekim mamografi teknisyenleri tarafından gerçekleştiriliyor. Çekim odasında teknisyen ve hastadan başka kimse bulunmuyor. Çoğunlukla bayan teknisyenler tarafından yapılıyor. Mamografi için memelerin en az hassas olduğu dönem seçilmelidir. Adet bitimini takip eden hafta, memelerin en az hassas olduğu ve yine memelerdeki şişliğin de en az olduğu dönemdir. Çekim için bu dönemin seçilmesi daha uygundur. Çekim sırasında belden yukarısı çıplak olmalıdır. Bu nedenle iki parçalı kıyafetler tercih edilmelidir. Filmi kötü etkileyeceğinden, koltuk altı deodorantı, talk pudrası ve losyon gibi kozmetik malzemeler kullanılmamalıdır. Mamografi çoğu hastanede bulunuyor ve ücreti kısmen ya da tamamen sigortanız tarafından karşılanıyor.

MAMOGRAFİ HAKKINDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

İşlem sırasında ağrı duyacağım ve radyasyon alacağım korkusu ile mamografi çekiminden kaçınmak doğru bir davranış değildir. Halen tüm dünyada meme kanseri tanısında kullanılan en yaygın ve etkili yöntemdir. 

YANLIŞ: “MAMOGRAFİ IŞINLARI KANSER YAPIYOR”

DOĞRU: Mamografide verilen ışın dozu çok düşüktür. Dolayısıyla doktorunuzun önerdiği aralıklarla mamografi çektirmenin bir sakıncası yoktur. Bir mamografi çekiminde ancak 45 dakikalık bir uçak yolculuğunda alınan kadar radyasyon kullanılır.

YANLIŞ: “40 YAŞIN ALTINDAKİLERE MAMOGRAFİ ÇEKTİRMEK YANLIŞ!”

DOĞRU: Eğer kişinin şikâyeti yoksa tarama mamografisini 40 yaşın altındaki kişilerde yapılmıyor. Ancak kişinin ailesinde meme kanseri riski varsa, meme başından akıntı geliyorsa, memede kitle gibi bulgular varsa erken yaşta da olsa mamografi yapılabilir.

YANLIŞ: “MAMOGRAFİ ÇEKTİRMEK AĞRILIDIR”

DOĞRU: Mamografi sırasında daha net görüntü alabilmek için meme iki plaka arasında sıkıştırılıyor. Bu işlem dayanılmayacak derecede ağrı yapmaz ve kişinin hassasiyetine göre ayarlamak mümkündür. Ayrıca; meme dokusunda ciddi bir hasar yaratmaz. 

YANLIŞ: “MAMOGRAFİ ÇEKİMİNDE İLAÇ KULLANILIR”

DOĞRU: Mamografi çekimi sırasında ilaç kullanılmaz, iğne yapılmaz.

Her şey yolunda giderken, hayatımızda hiç beklenmedik olumsuzluklarla karşılaşırız. Üstelik bu olumsuzluklar yeni doğan günde mücadeleyi de beraberinde getirecektir. Ancak bu mücadelede tek başınıza değilsiniz.