Bu günlerde TBMM Genel Kurulu’na gelmesi beklenen kanun teklifiyle 65 yaş aylığında önemli değişikliklere gidiliyor. Mevcut durumda kişi eğer 65 yaş aylığından yararlanmak istiyorsa; 65 yaşını doldurmuş olacak, kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayacak, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden gelir veya aylık almayacak, kendisine nafaka bağlanmamış olacak, mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış herhangi bir devamlı geliri olmayacak. Kanun teklifinde ise şu an 65 yaş aylığı almak için gerekli olan kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmama şartı kaldırılıyor.

Akşam Gazetesi’nden Cem Kılıç’ın yazısına göre, Yani 65 yaş üstü kişilerden kendisine bakmakla mükellef kimsesi olanlar da 65 yaş aylığından yararlanabilecek. Ancak kanunen kendisine bakmakla mükellef kişiler bulunan ve 65 yaş aylığından yararlanmak isteyen kişiler adına devlet bu kişilerin nafaka yükümlüleri olan annesi, babası, dedesi, ninesi, çocukları, torunları ve kardeşlerinden nafaka talep edecek ve nafaka bedellerini bu kişilerden tahsil edecek. Bu kişilerden nafakanın tahsil edilebilmesi için muhtaçlık testi uygulanacak ve bu testin sonuçlarına göre nafaka yükümlülerinin nafaka ödeyip ödemeyeceği belirlenecek.

DEFTERDARLIK DAVA AÇACAK

Sistem şu şekilde işleyecek; 65 yaş aylığına başvuranların nafaka yükümlüleri hakkında gerekli ekonomik inceleme gerçekleştirilecek. Bilgilendirilen Defterdarlık nafaka yükümlülüğü olan kişiler hakkında dava açacak. Mahkemece belirlenecek nafaka yine Defterdarlıklarca bu kişilerden tahsil edilecek.

GELİRİ AZSA KAMU VERECEK

65 yaş aylığı almaya muhtaç akrabası bulunanlar, kendi haneleri içinde kişi başına düşen gelir net asgari ücret olan 803,68 TL’den yüksek ise muhtaç akrabalarına yardım etmek zorunda kalacaklar. Nafaka yükümlülerinin hane geliri belirli bir tutarın altında kalanların aylıkları ise Devlet tarafından karşılanacak.

SOSYAL YARDIM ZİHNİYETİ ARTIK TAMAMEN DEĞİŞİYOR

Kendisine kanunen bakmakla yükümlü ekonomik durumu iyi olan akrabaları bulunanların aylıkları bu kişilerden sağlanırken, kendisine bakmakla yükümlü akrabası olan ancak bu akrabalarının ekonomik durumu iyi olmayan 65 yaş üstü kişilerin aylıkları ise Devletçe karşılanacak. Bu anlamda belirli ölçüde 65 yaş aylığının kapsamının genişlediğini söylemek mümkün. Ancak diğer yandan da, sosyal yardım zihniyetinde önemli bir değişiklik olduğunu da vurgulamak gerekiyor. Sosyal yardımlar vergilerle finanse edilen bir yapıyı ifade etmektedir. Ancak kanun teklifinin yasalaşmasının ardından zorunlu nitelikte ve akrabalık ilişkisi üzerinden yürüyen bir sosyal yardım mekanizmasının ilk adımları atılmış olacak.  

3 SORU 3 CEVAP

Zaten SSK’lı Bağ-Kur olmaz
- SORU: Kız kardeşim SSK emeklisi. Babam Bağ - Kur emeklisi olduğu için annem babamdan kalan dul aylığını alıyordu. İki ay önce annem vefat ettiği için, bekar kız kardeşim babamdan anneme kalan aylığı alabilir mi?

- CEVAP: Kendi çalışmalarından dolayı sosyal güvenlik kurumlarından emekli olmuş ve kendilerine emekli aylığı bağlanan kız çocukları, anne veya babalarından dolayı ayrıca yetim aylığı alamazlar. Sizin durumunuzda kız kardeşiniz Sigortadan emekli olduğu için ayrıca Bağ-Kur’dan yetim aylığı alması mümkün değil.

5 yılı kaçıran dava açamaz
- SORU: 1984 yılında bir yıl bir sigorta şirketinde muhasebeye bakmıştım. O dönemde işverenim beni sigortalı yaptığını söylemişti. Şimdi primlerimi topladığımda o dönemki sigortalılık hiç görünmüyor. Bu durumda ne yapmam gerekir?

- CEVAP:  İşveren sigortaya girişinizi hiç bildirmemişse, işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açmadığınız için dava açma hakkınız zamanaşımına uğramış oluyor. Bu nedenle hak elde edemezsiniz.

Dışarıdan prim ödenebilir mi?
- SORU: 1992’den bu yana esnaflık yapıyorum, ancak Bağ - Kur primlerimi ödemedim. Şimdi emekli olabilmem için bu ödemediğim primleri dışarıdan ödemem mümkün mü?

- CEVAP: 1 Ekim 2008’e kadar olan çalışmanıza bağlı primlerinizi ödemeniz mümkün değil.
1 Ekim 2008’den itibaren zorunlu olarak Bağ-Kur’lu olduğunuz için Ekim 2008 ile 2013 arasındaki primlerinizi daha doğrusu Bağ - Kur bortçlarınızı ödeyebilir ve sadece bu tarih aralığındaki primlerinize hak kazanabilirsiniz.