Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Libya’da iş yapan firmaların tahsil edilemeyen hakedişlerinin toplam 1.4 milyar dolar, makine ekipmanlarının 893.9 milyon dolar olduğunu belirtti. Libya bankalarında da Türk firmalarının 96.6 milyon doları var. İhracattaki düşüş yüzünden yaşanan kayıp ise 167 milyon doların üzerinde. Böylece Libya’daki zarar 2.5 milyar doları aştı.

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Libya’da iş yapan firmaların beyanlarına göre henüz tahsil edilemeyen hak edişlerin toplam tutarının 1.4 milyar dolar, makine ekipmanlarının toplam değerinin ise 893.9 milyon dolar olduğunu açıkladı. Bakan Çağlayan, firmaların çeşitli Libya bankalarında ise toplam 96.6 milyon dolar nakitlerinin olduğunu belirtti. Bu ülkeye yapılan ihracat da Şubat ve Mart aylarında geriledi. İki aylık ihracat kaybı 167 milyon doları buldu. Böylece Libya’da fatura şimdilik 2.5 milyar doları aştı. Çağlayan, Dış Ticaret Müsteşarlığında düzenlenen, Libya’daki Türk müteahhitlik firmalarının durumlarının ele alındığı toplantıda, Libya’ya ihracatın Mart ayında yüzde 87, ilk çeyrekte ise yüzde 42 daraldığını söyledi. Ocak ayında Libya’ya yapılan ihracat Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 146.6 milyon dolarken, olayların ardından Şubat’ta 102.7 milyon dolara, Mart’ta 23.5 milyon dolara kadar geriledi. Böylece ihracattaki kayıp 167 milyon doları aştı.

Rakamlar tahmini

Toplantının açılışında konuşan Bakan Çağlayan, çalışmalarının ana temelini Libya’da faaliyette bulunan müteahhitlik firmalarının maddi zarar ziyanlarının netleştirilmesinin oluşturulduğunu belirtti. Bunun belirlenmesi için durum tespit formlarının çatı kuruluşlar aracılığıyla firmalara gönderildiğini ifade eden Çağlayan, şöyle konuştu:

“31 Mart 2011 saat 18.00 itibarıyla 108 firmamız bildirimde bulundu. Yapılan bildirimlere göre 17.5 milyar dolar tutarında 303 adet projeyle ilgili olarak geri dönüş yapılmıştır. Bu firmalarımızın Libya’daki işveren kuruluşlara verdikleri kesin teminat mektuplarının toplamı 307 milyon dolar. Avans teminat mektupları tutarı 1.2 milyar dolardır. Yine firmalarımızın beyanlarına göre henüz tahsil edilemeyen hak edişlerin toplam tutarı 1.4 milyar dolardır. Ayrıca firmalarımızın çeşitli Libya bankalarında toplam 96.6 milyon dolar nakitleri bulunmaktadır. Firmalarımızın beyan ettikleri makine ekipmanları toplam değeri 893.9 milyon dolardı. Libya’daki fiili durum nedeniyle yerinde tespit yapma imkanı yok. Gerek makine ekipman gerek şantiyelerdeki zarar rakamları büyük bir çoğunlukta şu an için tahmine dayanıyor. Bu konuda bir rakam belirtmenin şu an için çok doğru olmadığını ifade etmek istiyorum. Ancak firmalarımızın bize aktardığı tahmini rakamlar tarafımızdan kayda alınmıştır.”

Çağlayan, Libya’da faaliyette bulunan firmaların kullandıkları kredilerin geri ödemesinde karşılaşabilecekleri sıkıntıların aşılması amacıyla bankalarca kullandırılan kredilerin yeniden yapılandırılmasına ve yeni sözleşme koşullarına bağlanmasına ilişkin olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yürütülen çalışmaların da son aşamaya geldiğini kaydetti.

Vergi ve prim ödemeleri ötelendi

Libya’da iş yapan firmaların çalışanlarının, 506 sayılı Kanun çerçevesinde, SSK prim ödemelerinin 3 ay süre ile ve faizsiz olarak ötelendiğini ifade eden Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümlerinden yararlandırılacak olan firmaların tüm çalışanlarının SSK prim ödemelerinin dondurulması konusunda da çalışmaların devam ettiğini kaydetti. Eximbank tarafından uygulanan ’Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredi Programı’nın son gelişmeler çerçevesinde Libya krizinden etkilenen müteahhit firmaların sorunlarına çözüm olamayacağını, konunun farklı bir programda değerlendirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiğini ifade eden Çağlayan, Eximbank’ın müteahhit firmalarımızın finansman sorununu kısa vadede çözmeye yönelik tedbirleri en kısa sürede alacağına inancının tam olduğunu belirtti. Çağlayan Eximbank’ın 2 gün önce köprü kredilerde vadeyi 2 yıla kadar uzatma kararı aldığını hatırlattı. Çağlayan, “Buna ilaveten, Libya’da faaliyette bulunan müteahhitlik firmalarımızın Libya;daki bankalarda bulunan nakitlerinin, Libyalı işveren kuruluşlarından alacakları olan hak edişlerin ve bu kuruluşlara verilen kesin ve avans teminat mektuplarının güvence altına alınması amacıyla ilgili Libya makamları nezdinde girişimde bulunulmasını talep eden yazımız da Dışişleri Bakanlığı’na 1 Nisan 2011 tarihi itibariyle gönderilmiştir” dedi.

Libya İzleme Masası’na 1017 başvuru yapıldı

DEVLET Bakanı Zafer Çağlayan, Libya İzleme Masası’na telefon ve elektronik posta ile 31 Mart 2011’de toplam 1017 başvurunun yapıldığını, bunun 818 adedinin güvenlik ve tahliye, 199’unun ticari ve ekonomik konularla ilgili olduğunu bildirdi. Çağlayan, müteahhitlik firmaların zararlarının Libya tarafından tazmini bakımından da Türkiye ile Libya arasında imzalanmış olan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması anlaşmasının bir an önce yürürlüğe girmesi için çalışmaları sürdürdüklerini kaydetti. Çğlayan, yapılan çalışmalardan birisinin de Libya’daki olaylar nedeniyle zarara uğrayan firmalara uygulanacak vergilendirmenin ’mücbir sebep’ kapsamına alınması ve mücbir sebep hali ortadan kalkıncaya kadar vergi yasaları açısından söz konusu firmalar için sürelerin durdurulması olduğunu belirtti.

Tunus’ta taşlar yerine oturdu

Libya’da ve diğer ülkelerde ortaya çıkan bu durumun geçici olduğunu anlatan Çağlayan, bu nedenle, mevcut durumda Türkiye’nin özellikle Libya ile ve diğer ülkelerle ekonomik ve ticari ilişkilerinden vazgeçmesinin asla beklenemeyeceğini kaydetti. Tunus’ta sükunetin sağlandığını, taşların yerine oturduğunu belirten Çağlayan, “Bugün biz de Müsteşar Yardımcısı Bülent Uğur Ecevit başkanlığında bir ön heyet Tunus’a gidecek ve uçaktan iner inmez, ayağının tozu ile Tunus Ticaret ve Turizm Bakanı, Ulaştırma ve Ekipman Bakanı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile görüşecek. Ön heyetimiz bakanlara benim mesajımı iletecek. Heyetimiz ayrıca, Tunus’un en büyük sanayici, işadamı örgütü olan Sanayi ve Ticaret El Sanatları birliği (UTICA) Başkanı, Yabancı Yatırımlar ve Teşvik Ajansı (FIPA) Genel Müdürü ve üst düzey yetkililerle görüşecekler” dedi.

Kısa çalışma ödeneğinin süresi uzatılabilir

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 8 bin 92 işçiye şirketlerin talep etmesi durumunda kısa çalışma ödeneği kapsamında ödeme yapma kararı aldığını söyledi. Bakan Çağlayan, işçilerin prim ödeme durumlarına göre kendilerine 3 ay süreyle aylık 475 lirayla 1186 lira arasında ödeme yapılacağını, yine şirketlerin talep etmesi durumunda bu işçilere Türkiye’de bulundukları süre içinde mesleki eğitim desteğinin verilebileceğini bildirdi. Çağlayan, işçilerin geri dönüşünün uzayacak olması halinde kısa çalışma ödeneği uygulamasının uzatılmasının da yeniden gündeme gelebileceğini söyledi.