Konuyla ilgili Trabzon Ticaret Borsası’nın (TTB) koordinasyonunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Trabzon İl Müdürlüğü ve Fındık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü tarafından uygulanmaya başlanacak ve yaklaşık 5 yıl sürdürülecek 'Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi'nin tanıtım toplantısı Trabzon Gazeteciler Cemiyeti’nde yapıldı.

Toplantıda TTB Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Trabzon İl Müdürü Sabri Topbaş ile Fındık Araştırma İstasyonu Müdürü Gökhan Kızılcı birer konuşma yaparak fındıktaki verimin artırılmasına yönelik yapılan ve yapılacak olan çalışmalar hakkında bilgi verdi.

TTB Başkanı Güngör Köleoğlu, borsa olarak fındık sektörünü üreticiden tüketiciye bir bütün kabul ettiklerini belirterek son yıllarda verim ve kalitede büyük sorunlar yaşadıklarını söyledi. Başkan Köleoğlu, “Türkiye dünya fındık üretim ve ihracatının yüzde 75'ini elinde bulundurmaktadır. Ancak elindeki bu üstünlük maalesef tehdit altındadır. Çünkü fındık üreten ülkeler ve üretim miktarları her geçen yıl artmaktadır. Kamuoyu ile bazı rakamları ve gerçekleri tekrar paylaşmak istiyoruz.

Karadeniz sahilinden içeriye doğru yayılmış yaklaşık 700 bin hektarı aşkın bir alanda fındık üretilmektedir. Son 10 yılı baz aldığımızda yıllık üretim miktarımız ise ortalama 600 bin ton civarındadır. Bu çok düşük bir rakamdır. Çünkü, birim alandan alabildiğimiz fındık miktarı çok azdır. 70-80 kiloya kadar inmiştir. Oysa bundan 20-25 yıl önce babalarımız, dedelerimiz bir dönümden 150 kiloya yakın fındık alırlardı. Bizde verim ve kalite azalırken, diğer fındık üreten Amerika, İtalya, İspanya, Yunanistan ile doğu komşumuz Gürcistan ve Azerbaycan'da ise artmaktadır. Bu ülkelerde 100 kilodan başlayıp 250 kiloya kadar fındık alınmaktadır. Yani öyle birilerinin yalan yanlış söylediği gibi fındıkta rakipsiz bir ülke de değiliz” dedi.

VERİM VE KALİTE ÖNEMLİ

Üretim ve ticarette verim ile kalitenin önemli olduğunu kaydeden Köleoğlu, “Türkiye sahip olduğu 700 bin hektar alanda, dönümden 150 kilo verim alsa dahi, bir milyon ton üzerinde fındık üretebilecektir. 200 kilo alsa bir milyon 400 bin ton fındık üretebilecek bahçelere sahiptir. Neden alamıyoruz? Neden üretemiyoruz, ya da üretmiyoruz? Baş neden fındık bahçelerinin yaşlı ve bakımsız olması. Trabzon'da neredeyse asırlık fındık bahçeleri var. Ayrıca fındık alanlarının bölünmesi nedeniyle bahçelere giren üretici sayısı hızla azalıyor. Neredeyse fındık toplamadan toplamaya bahçeye gider olduk.

Buna devletin ürüne değil, araziye destek vermesinin olumsuz etkisini de ekleyebilirsiniz. Bir tarafta bu azalma yaşanırken, öbür yanda özellikle 2009'dan itibaren uygulanan serbest piyasa sistemiyle fındık satışımız dışarıda ve içeride artmıştır. Geçen yıl 300 bin iç, yani 600 bin ton kabuklu fındığı ihraç ettik. Yani dışarıya sattık. İç tüketimimiz de neredeyse 150 bin tona yükseldi. Demek ki üretim ve fiyatta istikrar olursa, fındık tüketimi de artıyor. Çok değil, bundan 7-8 yıl önce yılda üretilen 600 bin ton fındığın fazla sayıldığı Türkiye'de bugün 750 bin ton fındığın pazarı vardır. Amacımız ve hedefimiz, Trabzon'dan başlattığımız bu verim ve kalite hareketinin tüm fındık bölgelerine yayılmasıdır. Bunun için diğer borsalarla işbirliğine gidecek ve onlara da gerekli desteği vereceğiz. Projeyi başlatıp bırakmayacağız.

5-6 yıl, yani diktiğimiz ağaçlar fındık verinceye kadar, dekarda 200 kilonun üzerine çıkıncaya kadar projeyi sürdürecek, isteyen tüm üreticilere de destek olacağız. Örnek bahçeler oluşturacağız. Bunun için üreticilere toprak tahlilleri, kullanılacak gübrelerin belirlenmesi, danışmanlık çalışmaları gibi konularda ücretsiz hizmet vereceğiz. Örnek bahçelerde tek sıralı ve tek ağaçlı sistemi üreticilere göstereceğiz, tanıtacağız. Trabzon'da üretimi 100 bin tona çıkaracağız” diye konuştu.

UYGULANACAK OLAN PROJE İLE FARKLI UYGULAMALARIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANDI

Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Sabri Topbaş da uygulanacak olan proje ile farklı uygulamaların gerçekleştirilmesinin planlandığını ifade ederek şunları söyledi:
“Trabzon Ticaret Borsası, Trabzon İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Fındık Araştırma İstasyonu tarafından ortaklaşa olarak yürütülmekte olan ‘Fındıkta verim ve Kaliteyi Artırma Projesi’ kapsamında Akçaabat, Araklı, Arsin, Beşikdüzü, Çarşıbaşı, Merkez Ortahisar, Vakfıkebir ve Yomra ilçelerinde sahilden iç kesime doğru yüzde 10 meyil ve üzeri fındık arazilerinde, 750 m rakıma kadar olan ortalama 35 yaş ve üzeri verim ve kalite bakımından düşük fındık bahçeleri belirlenmiştir.Uygulanacak olan proje ile iki farklı uygulama gerçekleştirilmesi planlanmıştır.

Birincisinde, ekonomik ömrünü tamamlamamış fındık bahçelerinde yenileme demonstrasyonu çalışması, diğerinde ise gençleştirme demonstrasyonu şeklinde faaliyet yapılacaktır. Gençleştirme demonstrasyonu kapsamında, yaşlı olan verimi düşük fındık bahçelerinde modern tarım teknikleri kullanılarak uzman personel tarafından verilecek teorik ve pratik eğitimleri kapsamaktadır. Teorik ve pratik eğitimler olarak fındıkta budama, gübreleme, toprak ve yaprak numunesi alınması, hastalık ve zararlılarla mücadele konularını içermektedir.”

BÜTÜN SEKTÖRLERDE OLDUĞU GİBİ TARIM SEKTÖRÜNDE DE YENİ GELİŞMELER OLMAKTADIR

Fındık Araştırma İstasyonu Müdürü Gökhan Kızılcı ise en büyük sorunlardan birisinin birim alanında alınan verim düşüklüğü olduğuna dikkat çekti. Kızılcı “Ülkemizin en önemli tarım ihraç ürünü olan fındıkta, en büyük sorunlarımızdan birisi de birim alandan alınan verimin düşük olmasıdır. Verimde Türkiye ortalaması yaklaşık 88 kg’da iken özellikle doğu Karadeniz bölgesinde ve Trabzon’ da verim, bu değerin de altındadır. Bunun en önemli sebepleri yetiştiricilikte modern tekniklerin uygulanmaması ve bahçelerin yaşlı olmasıdır. Bütün sektörlerde olduğu gibi tarım sektöründe de yeni gelişmeler olmaktadır. Ülkemizde yetiştirilen diğer ürünlerde birim alandan alınan verimde önemli artışlar sağlanırken, fındıkta aksine bir durum yaşanmaktadır. Bunu engellemenin tek yolu modern yetiştiricilik tekniklerini uygulamaktır.

Bu teknikler, yeni çeşitler kullanmak, yeni dikim sistemleri uygulamak, toprak ve yaprak analizine dayalı gübreleme yapmak ve entegre zirai mücadele yöntemleri uygulamaktır. Böylelikle üretimimizi 200-250 kg/da seviyelerine çıkarmak mümkündür. Bu şekilde hem üretim maliyetlerini düşürebiliriz, hem de çiftçimizin daha fazla kazanmasını sağlayabiliriz” şeklinde konuştu.

Kaliteli ürünün ancak modern teknikler uygulanarak elde edileceğini belirten Kızılcı, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Kaliteli ürün ancak modern teknikler uygulanarak elde edilebilir. Bahçe tesisinden hasada, hasattan harmana ve depolamaya kadar modern üretimin gereklerini yerine getirilmesi halinde tüketime uygun, herhangi bir risk içermeyen, pazarın istediği kalitede ürün üretebiliriz.Bu projenin amacı, örnek bahçeler tesis ederek, bu bahçelerde modern yetiştirme tekniklerine uygun üretim yapmak, sonuçlarını çiftçilerimizin bizzat görmelerini sağlamak ve kendi bahçelerinde de uygulamaları hususunda öncülük etmektir. Bölgemiz çiftçisinin en büyük hatalarından birisi de yaprak ve toprak analizine dayalı bilinçli gübreleme yapmamasıdır. Analize dayalı gübrelemeyle bitkinin ihtiyaç duyduğu gübreyi uygun miktarda ve zamanda bitkiye vererek yanlış veya fazla gübrelemeden kaçınılmış olunacaktır.”