Sürmene ilçesine bağlı 7 köy ile Köprübaşı ilçesine bağlı 1 köy tarafından kullanılan Ağaçbaşı Yaylası'nda, 9 bin yıllık geçmişe sahip olduğu tahmin edilen turbalığın (sulak alanların etrafındaki bitkilerin su altında oksijensiz kalarak çok yavaş şekilde çürümesi sonucu oluşan kaliteli yanıcı madde) korunması için Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği'nce hazırlanan proje ile sivil toplum ve kamu kuruluşları ortaklığında yürütülen ''koruma altına alma'' çalışmaları tamamlanma aşamasına geldi.

Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Coşkun Erüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye ve Avrupa'nın 2 bin metre ve üzerindeki en büyük yüksek rakım turba bataklığı olan Ağaçbaşı Yaylası Turba Bataklığı'nın, derneklerinin girişimleri sonucu birkaç ay içerisinde koruma altına alınacağını söyledi.

Modern çağın bazı unsurlarının çevreye zarar verebildiğini ifade eden Erüz, ''Son yıllarda gelişen sanayileşme, tarım alanı açma ve ulaşım kolaylığı ve sorumsuzluğun bir sonucu olarak su kaynakları, ormanlar, yaylalar, sulak alanlar ve geçmişten günümüze pek çok ekolojik bilgiyi bünyesinde barındıran en önemli ekolojik yapılar olan turba bataklıkları, büyük tahribata uğradı. Bataklıklar yüzde 87 oranında tahrip edilerek 24 bin hektardan 3 bin hektara düştü. Ağaçbaşı Turba Bataklığındaki fosilleşmiş yapı, yöre halkı tarafından yakacak olarak kullanılıyor. Bu nedenle turba bataklığının korunması son derece önemli'' dedi.

Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) tarafından yapılan çalışmalarla ''Güney Batı Kafkasya Koridoru'' konumundaki Doğu Karadeniz'in, biyolojik çeşitlilik bakımından dünya ölçeğinde önemli 200 ekolojik bölgeden birisi olarak belirlendiğini dile getiren Erüz, şöyle devam etti:

''Alanda görülen mevcut bitki örtüsü, Türkiye'de oldukça nadir bulunan ya da Ağaçbaşı ve çevresinden başka yerde olmayan takson ve türlerden oluşuyor. Hem turba hem de nadir bulunan bitki türleri bataklığın biyolojik rezerv olarak korunmasını zorunlu kılıyor. Bu nedenle bölgenin ekolojik ve iklimsel geçmişi ile ilgili 9 bin yıllık büyük bir bilgi hazinesini bünyesinde barındıran Ağaçbaşı Turba Alanı, birkaç ay içinde koruma altına alınarak Türkiye ve dünya sulak alanları arasında hak ettiği yeri bulacak.''

-BATAKLIK ANTİK ÇAĞ'DAN GÜNÜMÜZE ÖNEMLİ BİR GEÇİT KONUMUNDA-

Erüz, Ağaçbaşı Turba Bataklığı ve çevresinin, ekolojik özellikleri yanında tarihsel açıdan da önemli özelliklere sahip bir bölge olduğuna dikkati çekerek, ''Çünkü bataklık Antik Çağ'dan günümüze önemli bir geçit konumunda. Tarihi önemi, Antik Çağ'dan günümüze kadar varlığını sürdüren İpek Yolu ve buna bağlı kervan yollarından birisi olan Bayburt-Sürmene kervan yolunun bu bataklığın içerisinden geçmesinden kaynaklanıyor. 1640'ta Trabzon'a gelen Evliya Çelebi Seyahatname'sinde Ağaçbaşı Bataklığı içinden geçen tek yoldan ve yolun tehlikesinden bahsediyor'' diye konuştu.

Dünya ölçeğinde önemli ve yok olma tehlikesi altında olan Ağaçbaşı Turba Bataklığı'nın, jeolojik ve ekolojik özelliklerinin gelecek nesillere aktarılabilmesi için derneklerince yürütülen çalışmaların meyvelerini verdiğini ve alanın birkaç ay içerisinde koruma altına alınacağını vurgulayan Erüz, şunları kaydetti:

''Son yıllarda yaşanan kamu-sivil toplum kuruluşları çatışmalarının aksine TEMA Vakfı Trabzon Temsilciliği, ilçe kaymakamlıkları, WWF, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (UNDP) desteklediği çalışmalar ve girişimler yanında, Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Trabzon Şube Müdürlüğü işbirliği ile alanın koruma çalışmalarının son aşamasına gelindi. Ağaçbaşı Turba Alanı, birkaç ay içinde Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunca koruma altına alınarak Türkiye ve dünya sulak alanları arasında hak ettiği yeri bulacak.''

Coşkun Erüz, Ağaçbaşı Bataklığı ve Sürmene-Ağaçbaşı kervan yolu ile çevresindeki doğal ve tarihi değerlerin tanıtılarak ekoturizm potansiyelinin harekete geçirilmesi amacıyla 3 bin adet tanıtım kitabı, 2 bin adet broşür ve bin adet afiş bastırıldığını sözlerine ekledi.